ΛΩΤΟΣ: Ο ΜΥΘΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΡΠΟΣ ΜΕ ΤΑ ΠΟΛΛΑ ΟΦΕΛΗ

by Επιστημονική Ομ...

Ο καρπός του λωτού (ή λωτός στα ελληνικά) είναι γνωστός σε πολλούς από τη μυθολογία, αφού η Οδύσσεια του Ομήρου αναφέρει το νησί των Λωτοφάγων, όπου όσοι έτρωγαν αυτό το νόστιμο φρούτο ξέχασαν τι τους βασάνιζε και έπαψαν να έχουν κίνητρο για να κυνηγήσουν τους στόχους τους.

Συχνά υπάρχει σύγχυση γύρω από τον λωτό, καθώς στην Ελλάδα χρησιμοποιούμε αυτό το όνομα τόσο για τον καρπό που είναι κοινώς γνωστός ως λωτός (Διόσπυρος) που ανήκει στην οικογένεια των Ebenaceae, όσο και για το φυτό λωτού ή τον ιερό λωτό ή τον Ινδικό λωτό (Nelumbo nucifera). που χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες στην ασιατική κουζίνα και την παραδοσιακή ιατρική.

Τα ώριμα φρούτα από τις ποικιλίες που βρίσκονται στην αγορά χαρακτηρίζονται ως γλυκά και ιδιαίτερα νόστιμα, ενώ όταν ο καρπός δεν είναι αρκετά ώριμος έχει πικρή και στυφή γεύση. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι οι λωτούς που αναφέρονται στα κείμενα της αρχαίας Ελλάδας σχεδόν σίγουρα αναφέρονται σε άλλα είδη φυτών και όχι στον Διόσπυρο.

Τι βιταμίνες έχει ο λωτός και ο λωτός;

Οι λωτός (Διόσπυρος) είναι πηγή πολλών θρεπτικών συστατικών, όπως βιταμίνες, μέταλλα και αντιοξειδωτικά, τα οποία περιέχονται σε διαφορετικές ποσότητες ανάλογα με την ποικιλία. Συγκεκριμένα, είναι πλούσια σε κάλιο, φώσφορο, μαγγάνιο, ασβέστιο και βιταμίνες Α και C, ενώ περιέχουν και κάποιες βιταμίνες του συμπλέγματος Β (Β1, Β2, Β3, Β6, Β9). Αποτελούν επίσης πηγή ευεργετικών φυτοχημικών ουσιών (καροτενοειδή, προανθοκυανιδίνες, φλαβονοειδή, τανίνες).

Ένας μέτριος λωτός ζυγίζει περίπου 170 γραμμάρια και παρέχει πολύ λίγες θερμίδες για το βάρος του, περιέχει λίγα λιπαρά και είναι χωρίς χοληστερόλη. Από την άλλη, περιέχει μεγάλη ποσότητα υδατανθράκων, φυτικών ινών και νερού. 168 γραμμάρια λωτού περιέχει περίπου:

Ενέργεια: 118 kcal
Νερό: 130 γρ
Πρωτεΐνη: 1 γρ
Λιπαρά: 0,3 γρ
Υδατάνθρακες: 31 γρ
Φυτικές ίνες: 6 γρ
Ζάχαρα: 21 γρ
Ασβέστιο: 13 mg
Φώσφορος: 29 mg
Κάλιο: 270 mg
Χαλκός: 0,2 mg
Μαγγάνιο: 0,6 mg
Βιταμίνη Α: 136 mcg
Βιταμίνη C: 12,6 mg
Λυκοπένιο: 267 mcg
Λουτεΐνη & Ζεαξανθίνη: 1400 mcg

Οφέλη λωτού

Υπάρχει λόγος που ο λωτός (Διόσπυρος) καταναλώνεται εδώ και πολλά χρόνια από πολλούς διαφορετικούς πολιτισμούς. Χάρη στα πολύτιμα συστατικά που περιέχει, υποστηρίζει την υγεία του οργανισμού και προστατεύει από πολλές ασθένειες. Ειδικότερα, είναι ευεργετικό για την υγεία των ματιών και την όραση, γεγονός που οφείλεται στην υψηλή περιεκτικότητά του σε βιταμίνη Α και σε αντιοξειδωτικά φυτοχημικά συστατικά (π.χ. λουτεΐνη).

Επιπλέον, προλαμβάνει την εμφάνιση διαφόρων ασθενειών, μέσω της προστασίας που παρέχει έναντι της οξειδωτικής βλάβης (αντιοξειδωτική δράση). Έχει αποδειχθεί, μάλιστα, ότι η κατανάλωσή του συμβάλλει στην υγεία της καρδιάς και στην προστασία από νευροεκφυλιστικές ασθένειες (π.χ. Αλτσχάιμερ).

Επιπλέον, υποστηρίζει την άμυνα του οργανισμού (ανοσοποιητικό ενισχυτικό) και προστατεύει από τις φλεγμονές (αντιφλεγμονώδη δράση), ενώ συμβάλλει έμμεσα στον έλεγχο του βάρους, καθώς περιέχει λίγες θερμίδες, οδηγεί γρήγορα σε κορεσμό και δρα κατά της δυσκοιλιότητας. Τέλος, ο λωτός μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση της χοληστερόλης και στη διατήρηση υγιούς αρτηριακής πίεσης, ενώ προστατεύει από τον διαβήτη και την αθηροσκλήρωση.

Ο λωτός είναι επίσης πολύ θρεπτικός και χρησιμοποιείται από τα αρχαία χρόνια στην παραδοσιακή ιατρική (Αγιουρβέδα, κινέζικη ιατρική κ.λπ.). Σύμφωνα με έρευνα – αν και χρειάζονται περισσότερα ανθρώπινα δεδομένα – ο λωτός έχει τις ακόλουθες ιδιότητες:

Αντιοξειδωτικό
Αντιφλεγμονώδες
Αντιβακτηριδιακό
Αντιμυκητιακό
Αντιδιαβητικός
Αντιπυρετικός
Αντιδιαρροϊκό
Αποχρεμπτικό

Επιπλέον, φαίνεται να βοηθά άτομα με έντονο στρες, υποστηρίζει τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος και τη στοματική υγιεινή, ενώ μπορεί επίσης να συμβάλει στη μείωση της χοληστερόλης και της αρτηριακής πίεσης, στο λιπώδες ήπαρ και στον έλεγχο του βάρους. Επίσης, ο λωτός ενισχύει την ομορφιά και την υγεία του δέρματος, γι' αυτό είναι βασικό συστατικό σε πολλά προϊόντα ομορφιάς.

Πώς να φάτε λωτό και λωτό;

Ο λωτός, εκτός από ιδανικό σνακ για κάθε στιγμή της ημέρας, μπορεί να προστεθεί –ως έχει ή αποξηραμένο– σε σαλάτες, μπολ με δημητριακά/γρανόλα, γιαούρτι, παγωμένο γιαούρτι ή ακόμα και παγωτό.

Με τους λωτούς μπορείτε επίσης να φτιάξετε υπέροχη μαρμελάδα, τάρτες, κέικ και άλλα γλυκά (π.χ. πουτίγκα και ζελέ), ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στην παρασκευή ψωμιού και ενεργειακές μπάρες. Επιπλέον, το απαλό εσωτερικό ενός ώριμου λωτού μπορεί να προστεθεί σε smoothies ή να χρησιμοποιηθεί για να φτιάξετε σάλτσες με γλυκιά γεύση που θα απογειώσει τη γευστική εμπειρία στα γεύματά σας.

Παρενέργειες λωτού

Ο λωτός θεωρείται γενικά ασφαλή για κατανάλωση και έχουν ελάχιστες παρενέργειες. Όπως ήταν αναμενόμενο, αφού το συγκεκριμένο φρούτο καταναλώνεται ευρέως, είναι απολύτως ασφαλές και μάλιστα πολύ θρεπτικό! Όλα, όμως, πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο.

Συνιστάται να μην τρώτε πάρα πολλά ταυτόχρονα, καθώς η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να είναι επικίνδυνη λόγω της υψηλής περιεκτικότητας του φρούτου σε τανίνες. Επιπλέον, εάν τρώτε πάρα πολλά - ειδικά με άδειο στομάχι - μπορεί να οδηγήσει σε διάρροια ή/και να αυξήσει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα σας.

Επίσης, δεν αποκλείεται να εμφανιστεί αλλεργική αντίδραση από την κατανάλωση λωτού, αν και αυτό είναι ένα αρκετά σπάνιο φαινόμενο. Σε αυτή την περίπτωση, τα συμπτώματα αλλεργίας μπορεί να περιλαμβάνουν ναυτία και πόνο στο στομάχι.

Μελέτες