Αλλεργίες : Δείτε τις κατηγορίες και πως θα τις αντιμετωπίσουμε

ΓΕΝΙΚΑ

Η αλλεργία είναι μια διαφοροποιημένη αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού σε κάποια αβλαβή συνήθως ουσία. Αλλεργίες συναντάμε σε διάφορες μορφές και μπορεί να είναι μια απλή και ακίνδυνη ενόχληση αλλά και μια επικίνδυνη κατάσταση για τον οργανισμό. Οι αλλεργίες τείνουν να γίνονται περισσότερες με την πάροδο του χρόνου και το ποσοστό ατόμων που πάσχουν από αλλεργίες είναι πολύ μεγάλο και αυξάνεται συνεχώς. Η αλλεργική αντίδραση συμβαίνει στον οργανισμό όταν δεν μπορεί να ξεχωρίσει τις καλές από τις κακές ουσίες και επιτίθεται απελευθερώνοντας ισταμίνη σε κάποιες ουσίες που είναι στην πραγματικότητα αβλαβείς.

Η ακατάλληλη αυτή αντίδραση του αμυντικού συστήματος του οργανισμού, δημιουργεί διάφορα συμπτώματα ενοχλητικά και καμιά φορά και επικίνδυνα. Πολλοί είναι και οι εκλυτικοί παράγοντες που προκαλούν τις αλλεργίες όπως τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, τα κατοικίδια ζώα, η γύρη από τα φυτά. Συνήθως οι αλλεργικές καταστάσεις δεν θεραπεύονται, αλλά με διάφορες θεραπείες τα συμπτώματα μπορούν να γίνουν λιγότερο έντονα.

ΑΙΤΙΕΣ

Μπορούμε να κατατάξουμε τις αλλεργίες σε διάφορες κατηγορίες :

1. Δερματικές αλλεργίες: Η κνίδωση, είναι εξάνθημα με ερυθρό χρώμα που προκαλεί κνησμό. Συνήθως δεν διαρκεί πολύ. Η δερματίτιδα προκαλείται με άμεση επαφή σε κάποιο αλλεργιογόνο. Για την ατοπική δερματίτιδα δεν γνωρίζουμε ακριβώς από πού προέρχεται, ενδέχεται όμως να είναι κληρονομική. Το αγγειονευρωτικό οίδημα προκαλεί πρήξιμο στα μάτια και τα χείλη ή στα άκρα.

2.Αναπνευστικές αλλεργίες: Ιδιαίτερα κοινή είναι η αλλεργική ρινίτιδα. Εκδηλώνεται με φαγούρα στη μύτη, τα μάτια, τον ουρανίσκο και το φάρυγγα σε συνδυασμό με ρινική συμφόρηση. Τα συμπτώματα είναι πολύ ενοχλητικά και συνοδεύονται από έντονο βήχα και φτέρνισμα. Προκαλείται από πολλά αλλεργιογόνα που εισπνέονται και δυστυχώς είναι πολύ δύσκολο να τα κρατήσει κανείς μακριά του. Σκόνη, γύρη, μύκητες και γενικά ότι μεταφέρεται με τον αέρα μπορεί να είναι αιτία αυτής της αλλεργίας. Το άσθμα επίσης έχει γενικά τους ίδιους εκλυτικούς παράγοντες.

3.Αλλεργίες σε φάρμακα: Κάποια φάρμακα είναι δυνατόν να προκαλέσουν αλλεργίες όπως η πενικιλίνη, τα βαρβιτουρικά, τα σπασμολυτικά κ.ά.

4.Αλλεργίες σε τροφές: Υπάρχουν αρκετές κατηγορίες τροφίμων που μπορούν να προκαλέσουν αλλεργίες αν και δεν είναι πάντα εύκολος ο εντοπισμός τους. Ανάμεσα στις κυριότερες αλλεργιογόνες τροφές πάντως συγκαταλέγονται γαλακτοκομικά, ασπράδι αυγού, σιτάρι, φιστίκια και φασόλια σόγιας. Μπορούν να παρουσιαστούν ναυτίες, διάρροιες ή σε χειρότερη κατάσταση οίδημα, αναπνευστικές δυσκολίες, ζαλάδες και εφίδρωση.

5.Αλλεργίες σε τσιμπήματα εντόμων: Συνήθως τέτοιας μορφής αλλεργία παρουσιάζουν άτομα που είναι επιρρεπή και σε άλλες μορφές. Ένα μεγάλο ποσοστό ατόμων φαίνεται να παρουσιάζει αλλεργικές αντιδράσεις σε τσιμπήματα εντόμων.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Είναι πολύ δύσκολο να εντοπίσει κανείς ακριβώς τα αίτια μιας αλλεργικής αντίδρασης και γι αυτό ο γιατρός αρχικά θα ζητήσει να ενημερωθεί με ένα πλήρες ιστορικό, τόσο του ασθενούς όσο και της οικογένειας από την οποία προέρχεται. Ακόμα και αν τα αίτια εντοπιστούν, είναι αρκετά δύσκολο να περιοριστούν γιατί πολλές φορές είναι αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Για να εντοπιστούν οι παράγοντες που προκαλούν αλλεργία, ο ασθενής υποβάλλεται σε εξετάσεις που μπορεί να είναι:

• Αιματολογικές εξετάσεις (CAP-RAST) Τελευταία χρησιμοποιούνται πολύ γιατί μπορεί να μετρηθεί με ακρίβεια η ποσότητα αντισώματος της αλλεργίας που υπάρχει στο αίμα.
• Επιδερμικές δοκιμασίες (Patch). Στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιούνται διαλύματα αλλεργιογόνων που προκαλούν δερματίτιδες από επαφή (π.χ. συστατικά καλλυντικών) και τοποθετούνται σε επαφή με το δέρμα της πλάτης κάτω από επίδεσμο για τρεις μέρες. Αν στο μεταξύ αναπτυχθεί στην περιοχή μια κόκκινη οιδηματώδης πλάκα που προκαλεί κνησμό, σημαίνει ότι ο ασθενής είναι θετικός στην αντίδραση. Είναι ένα τετ που συνήθως έχει καλό ποσοστό ακριβείας.
• Υπάρχουν τέλος και άλλες εξετάσεις όπως η τεχνική του Μίλερ, τα κυτταρολογικά τεστ των αιμοσφαιρίων κ.ά., αλλά δεν συνιστώνται ακόμα από τους γιατρούς γιατί δεν υπάρχει ολοκληρωμένη εικόνα για την ακρίβεια των αποτελεσμάτων τους.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Το πρώτο βήμα για τη θεραπεία των αλλεργιών είναι ασφαλώς ο εντοπισμός του αλλεργιογόνου που προκαλεί το πρόβλημα και ο περιορισμός στο μέτρο του δυνατού της επαφής με αυτό. Διάφορα φάρμακα χρησιμοποιούνται για να ανακουφίσουν τα συμπτώματα και να ελαττώσουν στο ελάχιστα δυνατό τις αλλοιώσεις που μπορεί να προκληθούν από χρόνιες κυρίως καταστάσεις.

ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

Χρησιμοποιούνται διάφορες ομάδες φαρμάκων που βοηθούν τους ασθενείς να αντιμετωπίσουν ηπιότερα το πρόβλημά τους. Τέτοια είναι :

- Τα αποσυμφορητικά: σε σπρέι ή σταγόνες, συστέλλουν τα αιμοφόρα αγγεία στα τοιχώματα της μύτης προκαλώντας συρρίκνωση του ρινικού ιστού και κατά συνέπεια ρινική αποσυμφόρηση. Είναι σωστό να μην χρησιμοποιούνται για μεγάλες περιόδους.

- Τα μαλακτικά: για τις δερματικές διαταραχές είναι χρήσιμα γιατί μαλακώνουν και παράλληλα ενυδατώνουν το δέρμα

- Τα βρογχοδιασταλτικά: κυρίως για άτομα που πάσχουν από άσθμα ελαφριάς μορφής. Χαλαρώνουν τον συσταλμένο λείο μυ που προκαλεί στένωση στους αεραγωγούς των πνευμόνων.

- Τα αντιισταμινικά: σήμερα χρησιμοποιούνται κι αυτά της δεύτερης γενιάς. Εμποδίζουν την δράση της ισταμίνης που απελευθερώνεται από τον οργανισμό και βοηθούν στην ελάττωση των έντονων συμπτωμάτων κνησμού και φτερνίσματος. Έχουν το πλεονέκτημα σε σχέση με εκείνα της πρώτης γενιάς να μην προκαλούν υπνηλία στον ασθενή.

- Τα κορτικοστεροειδή: είναι πολύ ισχυρά και αποτελεσματικά. Ανακουφίζουν συνήθως από τις χρόνιες φλεγμονές των δερματικών αλλεργιών αλλά έχουν και κάποιες ανεπιθύμητες παρενέργειες.

- Τα αντιαλλεργικά: η χρήση τους πρέπει να γίνεται πριν την επαφή με το αλλεργιογόνο και δρουν καταστέλλοντας την απελευθέρωση ισταμίνης. Δεν έχουν παρενέργειες και γι αυτό η χρήση τους είναι περισσότερο κατάλληλη και σε μικρά παιδιά.

Συνιστάται προσοχή σε επείγουσες καταστάσεις (αναφυλακτικό σοκ) που γίνονται ενέσεις αδρεναλίνης με σκοπό τη βρογχοδιαστολή.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η εναλλακτική αντιμετώπιση των αλλεργιών έχει τα τελευταία χρόνια κερδίσει έδαφος. Υπάρχουν αρκετές θεραπευτικές πρακτικές για τα ρινικά προβλήματα που δημιουργούν οι εποχιακές αλλεργίες.

• Η αγιουρβέδα προτείνει να απλώνετε ζεστό βούτυρο γκι στις ρινικές οδούς με σκοπό την προφύλαξη των βλεννογόνων από τους ερεθισμούς.
• Επίσης, τα αιθέρια έλαια βοηθούν πολύ, λόγου χάρη μια σταγόνα από το συνδυασμό αιθέριων ελαίων από κυπαρίσσι και ύσσωπο στο πίσω μέρος της γλώσσας θα ανακουφίσει τα συμπτώματα από την αίσθηση του βάρους στο κεφάλι από καταρροή. Η λεβάντα, ο ευκάλυπτος, η μέντα και το κεδρόξυλο έχουν κι αυτά αποσυμφορητική δράση. Μπορείτε να υγράνετε λίγο ένα μαντήλι με κάποιο από τα παραπάνω αιθέρια έλαια και να κάνετε εισπνοές.
• Η ομοιοπαθητική αντιμετωπίζει την καταρροή με τη λήψη φαρμάκων που δρουν ικανοποιητικά σε ενοχλητικά συμπτώματα όπως κνησμό και δακρύρροια ή έντονο φτέρνισμα.
• Οι ασκήσεις γιόγκα μπορούν να βοηθήσουν ιδιαίτερα στις περιπτώσεις αλλεργιών που ακολουθούν άλλα ψυχοσωματικά προβλήματα των ασθενών μετά δηλαδή από αρρώστιες ή έντονο ψυχολογικό στρες. Τα εσπεριδοειδή, είναι ένας φυσικός τρόπος προστασίας καθώς και η βιταμίνη Α που είναι διεγερτικά του ανοσοποιητικού συστήματος.
• Η γύρη μέλισσας και ο βασιλικός πολτός δρουν θετικά στις αναπνευστικές αλλεργίες αλλά δεν πρέπει να γίνεται χρήση από άτομα που έχουν αλλεργία στο τσίμπημα της μέλισσας.

Από την επιστημονική ομάδα του Υγεία και Ευεξία