Βοήθεια! Το παιδί μου δεν τρώει

Τα έχετε δοκιμάσει όλα: τη διαπραγμάτευση, την παράκληση, τις κοτομπουκιές σε σχήμα δεινοσαύρου. Και ακόμα το μικρό σας δεν τρώει. Ακούγεται οικείο; δεν είσαι μόνος. Τα νήπια είναι διαβόητα για την επιλεκτικότητά τους όταν πρόκειται για φαγητό.

Ωστόσο, μετά από μια μακρά απεργία πείνας από το μικρό σας, μπορεί να αναρωτηθείτε: Έχετε να κάνετε με έναν επιλεκτικό παιδί — ή αυτό είναι σημάδι ενός πιο σοβαρού προβλήματος; Και, σε κάθε περίπτωση, πώς μπορείτε να προσεγγίσετε καλύτερα το θέμα ενός παιδιού που δεν τρώειι;

Ενώ η επιλεκτική διατροφή (ή ακόμα και μια προσωρινή παύση από το φαγητό) συνήθως δεν προκαλεί ανησυχία, υπάρχουν στιγμές που είναι καλύτερο να ζητήσετε επαγγελματική βοήθεια. Σε αυτό το άρθρο θα σας βοηθήσουμε να καταλάβετε για το πότε να καλέσετε τον γιατρό, πότε να κρατήσετε τη θέση σας και πώς να αυξήσετε τις πιθανότητες το παιδί σας να αρχίσει ... να τρώει..

Τι είναι φυσιολογικό;

Εάν το παιδί σας σηκώνει τη μύτη του σε ό,τι βάζετε μπροστά του, μάλλον δεν είναι αντανάκλαση των γονεϊκών σας δεξιοτήτων ή ιατρικό πρόβλημα. Είναι πολύ πιο πιθανό το παιδί σας να περνά μια φυσιολογική αναπτυξιακή φάση.

«Η επιλεκτική διατροφή εμφανίζεται συχνά μεταξύ 12 και 18 μηνών. Ο επίσημος όρος για αυτό είναι «τροφική νεοφοβία»: ο φόβος για τα νέα τρόφιμα. Αυτή η φάση συμπίπτει με την ικανότητα βάδισης. 

Επιπλέον, μετά από εξαιρετικά γρήγορη ανάπτυξη τον πρώτο χρόνο της ζωής, τα παιδιά αρχίζουν να παίρνουν βάρος πιο αργά. Αυτό μπορεί φυσικά να μειώσει την πείνα τους, καθιστώντας τους πιο πιθανό να τρώνε μικρότερες μερίδες.

Το αυξανόμενο ενδιαφέρον του παιδιού σας για τον κόσμο γύρω του μπορεί επίσης να συμβάλει στη μείωση της όρεξής του. Με τόσα πολλά να δουν και να κάνουν τώρα που μπορούν να περπατήσουν, απλά μπορεί να μην έχουν την υπομονή να καθίσουν σε ένα παραδοσιακό γεύμα.

Τα καλά νέα είναι ότι τα παιδιά αυτής της ηλικίας είναι συχνά πολύ καλά στο να προσέχουν όταν η πείνα τραβάει πραγματικά την προσοχή τους. Οι παιδίατροι έχουν από καιρό συμβουλεύσει τους γονείς των νηπίων να «κοιτούν την εβδομάδα και όχι την ημέρα» όταν πρόκειται για φαγητό. 

Η λήψη ευρύτερων προτύπων μπορεί να σας βοηθήσει να δείτε επαρκή πρόσληψη με την πάροδο του χρόνου και όχι στη στιγμή. 

Πότε να καλέσετε τον γιατρό

Ενώ η επιλεκτική διατροφή είναι μια φυσιολογική φάση για τα περισσότερα νήπια, υπάρχει σίγουρα η σκέψη για το πότε να καλέσετε τον γιατρό. Ο παιδίατρός σας μπορεί να αποκλείσει ή να διαγνώσει πιθανές υποκείμενες αιτίες για το ότι το μικρό σας δεν τρώει, όπως γαστρεντερικές διαταραχές, προβλήματα κατάποσης, δυσκοιλιότητα, τροφικές ευαισθησίες ή αυτισμό.

Είναι απαραίτητο να ζητήσετε βοήθεια από το γιατρό σας ή έναν παιδοδιαιτολόγο όταν το παιδί σας:

• δέχεται λιγότερα από 20 τρόφιμα
• χάνει βάρος
• αντιπαθεί ή αρνείται ολόκληρες ομάδες τροφίμων (σιτηρά, γαλακτοκομικά, πρωτεΐνες κ.λπ.)
• για αρκετές μέρες δεν έχει φάει καθόλου
• δεσμεύεται για ορισμένες μάρκες τροφίμων ή τύπους συσκευασιών
• απαιτεί ένα διαφορετικό γεύμα από την υπόλοιπη οικογένεια
• είναι ανήσυχο σε κοινωνικές καταστάσεις λόγω του φαγητού
• έχει μια δραματική συναισθηματική ανταπόκριση σε αντιπαθή φαγητά, όπως ουρλιάζοντας, τρέχοντας μακριά ή πετώντας αντικείμενα

Κάνοντας την ώρα του φαγητού επιτυχημένη

Υποθέτοντας ότι δεν υπάρχει πρόβλημα υγείας που να προκαλεί την επιλεκτική διατροφή του παιδιού σας, ήρθε η ώρα να γίνετε δημιουργικοί! Ακολουθούν ορισμένες τακτικές που μπορεί να σας βοηθήσουν να κάνετε το γεύμα με το μικρό σας πιο επιτυχημένο.

Ενθαρρύνετε την ανεξαρτησία

Δίνοντάς του κατάλληλα επίπεδα αυτοδιάθεσης δημιουργεί την αίσθηση επιρροής που λαχταρούν τα νήπια, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη διατροφή.

Φέρτε το παιδί σας στην κουζίνα μαζί σας καθώς ετοιμάζετε τα γεύματα και τα σνακ, ενθαρρύνοντάς το να μυρίζει, να αγγίζει και να παρατηρεί διαφορετικά τρόφιμα. Μπορείτε ακόμη να τους αφήσετε να σας βοηθήσουν να μαγειρέψετε! Οι ενέργειες που χρησιμοποιούν κινητικές δεξιότητες, όπως το ανακάτεμα, θυμίζουν παιχνίδι για τα νήπια (όταν επιβλέπονται).

Την ώρα των γευμάτων, πυροδοτήστε την ανεξαρτησία προσφέροντας επιλογές:

• «Θέλεις φράουλες ή μπανάνα;»
• «Θέλεις να χρησιμοποιήσεις ένα πιρούνι ή ένα κουτάλι;»
• «Να χρησιμοποιήσουμε το μπλε ή το πράσινο πιάτο;»

Είναι σοφό να ακολουθείτε μόνο ένα ζευγάρι επιλογών ανά γεύμα, ώστε να μην κατακλύσετε το παιδί σας και αυτό λειτουργεί καλύτερα εάν αυτές οι επιλογές είναι ήδη μέρος του προγραμματισμένου γεύματος. Ακόμη και αυτές οι μικρές προσωπικές επιλογές μπορούν να ανοίξουν το δρόμο για καλύτερη διάθεση και μεγαλύτερο ενδιαφέρον για φαγητό.

Σκεφτείτε πιο ανοιχτά

Μέρος αυτού που κάνει την παιδική ηλικία διασκεδαστική είναι η απρόβλεπτη ηλικία της. Ακολουθήστε το ανορθόδοξο παράδειγμα του παιδιού σας κατά τη διάρκεια των γευμάτων πειραματιζόμενοι με διάφορες παρασκευές φαγητών. Εάν το παιδί σας δεν είναι λάτρης των λαχανικών στον ατμό, δοκιμάστε τα ψητά. Αν το κοτόπουλο ποσέ μείνει ανέγγιχτο, δοκιμάστε το ψητό.

Η ίδια αρχή ισχύει για την αλλαγή των τροφίμων που σχετίζονται με ορισμένα γεύματα. Όταν τα αυγά δεν πάνε καλά το πρωί, σερβίρετέ τα στο δείπνο. Και δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο τα ψάρια ή τα πουλερικά δεν μπορούν να κοσμήσουν το τραπέζι του πρωινού.

Κάντε το οικογενειακή υπόθεση

Βοηθήστε το νήπιό σας να αισθάνεται ξεκούραστο και συμπεριλαμβανόμενο στις ώρες των γευμάτων, δημιουργώντας ένα ευχάριστο περιβάλλον χωρίς περισπασμούς όποτε είναι δυνατόν. Και μην φτιάχνετε ξεχωριστά γεύματα για το μικρό σας που τρώει, καθώς αυτό μπορεί να δώσει την εντύπωση ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ «φαγητού για παιδιά» και «φαγητού για μεγάλους».

Συνέχισε να προσφέρεις

Δεν μπορείτε να αναγκάσετε το παιδί σας να φάει – και όταν έχετε ένα εξαιρετικά επιλεκτικό νήπιο, μπορεί να χρειαστεί να επαναξιολογήσετε τον ορισμό της επιτυχίας κατά την ώρα των γευμάτων.

Αλλά μην τα παρατάτε! Συνεχίστε να βάζετε μια μπουκιά φαγητού στο πιάτο και μην τραβάτε πολύ την προσοχή στο εάν το παιδί σας το τρώει ή όχι. Με τον καιρό και την επαναλαμβανόμενη έκθεση, θα αρχίσετε να βλέπετε πρόοδο.

Ιδέες για γεύματα και σνακ

Οι έμπειροι γονείς και οι επαγγελματίες φροντίδας παιδιών γνωρίζουν ότι η παρασκευή γευμάτων και σνακ φιλικών για τα νήπια έχει να κάνει με τη διασκέδαση. Ο πειραματισμός με το χρώμα, την υφή και το σχήμα με νέους τρόπους μπορεί να πείσει ακόμη και ένα επίμονο παιδί 2 ετών ότι θέλει πραγματικά να φάει.

Αν και μπορεί να μην έχετε χρόνο να ψήσετε σπιτικά τσιπς από λάχανο ή να μετατρέψετε τις φέτες μήλου σε σαγόνια καρχαρία κάθε μέρα, υπάρχουν μερικές μικρότερες τροποποιήσεις που μπορείτε να δοκιμάσετε στο γεύμα και το σνακ:

• Χρησιμοποιήστε κουπάτ για μπισκότα για να κόψετε φρούτα και λαχανικά σε σχήματα.
• Αγοράστε ένα πακέτο βρώσιμων ματιών για να το προσθέσετε στα τρόφιμα.
• Τοποθετήστε το φαγητό στο πιάτο του παιδιού σας ώστε να μοιάζει με πρόσωπο ή άλλη αναγνωρίσιμη εικόνα.
• Δώστε στα τρόφιμα ένα ανόητο ή ευφάνταστο όνομα, όπως «πορτοκαλί τροχοί» (κομμένα πορτοκάλια) ή «δεντράκια» (μπρόκολο ή κουνουπίδι).
• Αφήστε το παιδί σας να παίξει με το φαγητό του —τουλάχιστον για λίγο— για να καλλιεργήσει μια θετική στάση απέναντί ​​του.

Λάβετε υπόψη, ωστόσο, ότι υπάρχει μια δημοφιλής στρατηγική που ορισμένοι ειδικοί δεν συνιστούν: να κρύβετε τις υγιεινές τροφές σε άλλες τροφές. Το πρόβλημα με αυτή τη μέθοδο είναι διπλό. Πρώτον, το παιδί δεν γνωρίζει πραγματικά τι τρώει. Δεύτερον, υπάρχει θέμα εμπιστοσύνης. Κρύβοντας τα ανεπιθύμητα τρόφιμα μέσα σε αγαπημένα τρόφιμα, εισάγεται ένα στοιχείο δυσπιστίας.

Παρουσίαση νέων τροφών

Ακόμη και οι ενήλικες μπορεί να είναι επιφυλακτικοί στο να δοκιμάσουν νέα πράγματα. Η εισαγωγή νέων τροφών είναι ένα σημαντικό μέρος για να βοηθήσετε το παιδί σας να τρώει μια υγιεινή διατροφή.

Για να αυξήσετε τις πιθανότητες του παιδιού σας να δοκιμάσει (και να του αρέσει) κάτι νέο, μην κάνετε πολλά ταυτόχρονα. Μείνετε σε ένα νέο φαγητό την ημέρα και μην το στοιβάζετε στο πιάτο του παιδιού σας.

Η Αμερικανική Ακαδημία Οικογενειακών Ιατρών συμβουλεύει να προσφέρετε στο παιδί σας 1 κουταλιά της σούπας φαγητό για κάθε έτος ηλικίας. Αυτή η μερίδα (για παράδειγμα, 2 κουταλιές της σούπας ενός δεδομένου φαγητού για ένα παιδί 2 ετών) είναι συχνά μικρότερη από ό,τι πιστεύει ένας γονέας ότι θα έπρεπε να είναι.

Όταν εισάγετε τρόφιμα, συχνά βοηθάει να τα βάζετε στο πλαίσιο κάτι οικείου. Αυτό μπορεί να μοιάζει σαν να προσφέρετε μια σάλτσα, όπως κέτσαπ με κουνουπίδι, να σερβίρετε κόκκινες πιπεριές μαζί με μια οικεία αγαπημένη σας, όπως το καλαμπόκι, ή να γαρνίρετε πίτσα με ρόκα. Και πάλι, η ανάμειξη - όχι το κρύψιμο - είναι το καλύτερο στοίχημα για να κάνετε το παιδί σας να δει ότι δεν πρέπει να φοβάται τα νέα τρόφιμα.

Το παιδί σας απολαμβάνει το φαγητό σε εστιατόριο; Αυτή μπορεί επίσης να είναι η ιδανική στιγμή για να τους αφήσετε να δοκιμάσουν κάτι λιγότερο οικείο. Για λιγότερο κίνδυνο σπατάλης φαγητού (και χρημάτων), παραγγείλετε το πιο εξωτικό πιάτο για τον εαυτό σας και προσκαλέστε το μικρό σας να το δοκιμάσει.

Όποια και αν είναι η μέθοδος σας, φροντίστε να δίνετε στο παιδί σας άφθονο έπαινο στην πορεία. Μια μελέτη του 2020 πρότεινε ότι από τους διάφορους τύπους «προτροπής» που χρησιμοποιούσαν οι μαμάδες για να βάλουν τα παιδιά τους να φάνε - όπως να τα πιέζουν ή να τα εξαναγκάζουν - ο έπαινος ήταν η μόνη στρατηγική που λειτούργησε σταθερά.

Συμπέρασμα

Εάν το νήπιό σας φαίνεται να αντιδράει την ώρα του φαγητού, είναι απολύτως πιθανό αυτή να είναι μια φυσιολογική (αν και εκνευριστική) φάση της ανάπτυξής του. Με τον καιρό, οι γεύσεις και οι συνήθειές τους πιθανότατα θα διευρυνθούν καθώς συνεχίζετε να προσφέρετε μια ποικιλία τροφών.

Ωστόσο, όταν η άρνηση να φάει διαρκεί για μέρες ή όταν το παιδί σας εμφανίζει κάποιο από τα προειδοποιητικά σημάδια που αναφέρονται παραπάνω, μην φοβάστε να απευθυνθείτε σε έναν επαγγελματία υγείας.

Μια μελέτη του 2015 διαπίστωσε ότι πολλά επιλεκτικά νήπια στην προσχολική ηλικία που χρειάζονται ιατρική φροντίδα δεν λαμβάνουν τη βοήθεια που χρειάζονται. Μην αγχώνεστε λοιπόν για το να «ενοχλήσετε» τον παιδίατρό σας. Κάνοντας μια κλήση ή ένα ραντεβού μπορεί να σας δώσει την απαραίτητη ηρεμία. Η ανατροφή μικρών παιδιών είναι μια δύσκολη υπόθεση και μερικές φορές χρειάζεστε έναν ειδικό για να σας βοηθήσει να λύσετε τα πράγματα.

Πηγές

• Jordan AA, et al. (2020). Maternal prompting types and child vegetable intake: Exploring the moderating role of picky eating. DOI: https://doi.org/10.1016/j.appet.2019.104518
• Lvova Y. (2020). Personal interview.
• When your toddler doesn’t want to eat. (2019). https://familydoctor.org/when-your-toddler-doesnt-want-to-eat/
• Zucker N, et al. (2015). Psychological and psychosocial impairment in preschoolers with selective eating. DOI: https://doi.org/10.1542/peds.2014-2386