Εγκεφαλικό επεισόδιο : Πρόληψη και αντιμετώπιση

ΓΕΝΙΚΑ

Όταν η κυκλοφορία του αίματος διαταράσσεται, τότε προκαλείται εγκεφαλικό επεισόδιο με κυριότερες συνέπειες τη διαταραχή του λόγου, της αντίληψης και άλλων πνευματικών ή σωματικών λειτουργιών, την αδυναμία ελέγχου των κινήσεων και πολλές φορές την απώλεια ακόμη και της ίδιας της συνείδησης. Ο ασθενής που έχει υποστεί εγκεφαλικό είναι συνήθως πιο ευάλωτος σε πνευμονία, ή και σε κατάθλιψη και η ανάρρωση εξαρτάται από την έκταση της βλάβης που έχει υποστεί ο εγκέφαλος. Υπάρχουν δύο τύποι εγκεφαλικών: Τα αποφρακτικά και τα αιμορραγικά.

• Τα αποφρακτικά εγκεφαλικά, που έπονται των παροδικών ισχαιμικών επεισοδίων (τα οποία οφείλονται σε ανεπαρκή αιμάτωση του εγκεφάλου κι έχουν ως κύριες συνέπειες την ξαφνική σωματική αδυναμία, τη ζάλη και την ανικανότητα έκφρασης λόγου. Προκαλούνται εξαιτίας της ανάπτυξης στατικού θρόμβου μέσα σε κάποιο αγγείο και συνήθως έχουν μεγάλη διάρκεια με ενδεχόμενο πρόκλησης μη αναστρέψιμης βλάβης.
• Τα αιμορραγικά εγκεφαλικά προκαλούνται όταν σπάσει ένα ανεύρυσμα ή όταν ένα αγγείο του εγκεφάλου ξεκινήσει να αιμορραγεί. Στην περίπτωση αυτή η αιμορραγία μπορεί να αποβεί μοιραία για τον ασθενή σε ποσοστό 80% και γι’ αυτό στις ΗΠΑ παραμένει η τρίτη αιτία θανάτου μετά τα καρδιακά επεισόδια και τον καρκίνο.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

• Απώλεια όρασης και αισθήσεων, ανικανότητα ομιλίας ή κατανόησης και σωματική αδυναμία, τα οποία εντείνονται με το πέρασμα του χρόνου.
• Εμφάνιση συμπτωμάτων στη μία μόνο πλευρά του σώματος, όπως π.χ. τύφλωση του δεξιού ματιού, μούδιασμα της αριστερής πλευράς του προσώπου κ.ά.
• Ξαφνική απώλεια ισορροπίας σε συνδυασμό με εμετό, ναυτία, λόξυγκα ή δυσκολία κατάποσης.
• Έντονος πονοκέφαλος, που προηγείται της απώλειας των αισθήσεων και είναι δείγμα αιμορραγικού εγκεφαλικού.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΤΕ ΑΜΕΣΑ ΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ ΣΑΣ ΟΤΑΝ…

• Εσείς ή κάποιος άλλος παρουσιάσει τα συγκεκριμένα συμπτώματα, ακόμη κι είναι μικρής διάρκειας, καθώς θα πρόκειται για παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο.

ΑΙΤΙΕΣ

Τα αποφρακτικά εγκεφαλικά προκαλούνται όταν η ροή του αίματος προς κάποιο τμήμα του εγκεφάλου παρεμποδίζεται από κάποιον θρόμβο, ο οποίος με τη σειρά του δημιουργείται όταν η ροή αίματος είναι βραδεία. Τα αιμορραγικά εγκεφαλικά οφείλονται στο σπάσιμο ανευρυσμάτων ή εξασθενημένων αρτηριών του εγκεφάλου εξαιτίας αρτηριακής υπέρτασης. Μπορεί, ωστόσο να προέρχονται από διαρροή υπερτροφικών αγγείων που είναι μπλεγμένα μεταξύ τους.

Παράγοντες που συμβάλλουν στην πρόκληση εγκεφαλικού είναι

• η υπέρταση,
• η υψηλή χοληστερόλη,
• η καθιστική ζωή,
• η παχυσαρκία,
• το στρες,
• η υπέρμετρη χρήση διεγερτικών φαρμάκων,
• η χρήση αντισυλληπτικών χαπιών και φυσικά
• οι καταχρήσεις παντός είδους, όπως του καπνίσματος, του αλκοόλ κ.λ.π.

Μεγαλύτερη πιθανότητα να υποστούν εγκεφαλικό, κυρίως αποφρακτικό, έχουν τα άτομα ηλικίας άνω των 60, ανδρικού φύλου και μαύρης φυλής, μάλλον εξαιτίας συχνότερης υπέρτασης. Η πιθανότητα τέλος εγκεφαλικού αυξάνει σε θύματα ισχαιμικών επεισοδίων, παθήσεων που σχετίζονται με την καρδιά (όπως π.χ. πρόσφατου εμφράγματος) και διαβήτη.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Τις περισσότερες φορές ο διαγνωστικός έλεγχος γίνεται και πρέπει να γίνεται άμεσα για την αποφυγή νευρολογικής βλάβης. Ο κλασικός τύπος εξέτασης συνίσταται σε εξέταση αιμοφόρων αγγείων, ματιών και καρδιάς, μέτρηση αρτηριακής πίεσης και μυϊκής δύναμης και έλεγχο αντανακλαστικών.

Απαιτούμενες εξετάσεις σε τέτοιου είδους περιστατικό είναι η αξονική και μαγνητική τομογραφία, που σε συνδυασμό με τη μελέτη του ιατρικού ιστορικού του ασθενούς, ο γιατρός καταλήγει στα όποια συμπεράσματα και προβαίνει στο σχεδιασμό της κατάλληλης αντιμετώπισης του προβλήματος.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η συμβατική ιατρική κρίνεται ως η πιο κατάλληλη για την αντιμετώπιση οξέος εγκεφαλικού επεισοδίου, ενώ η εναλλακτική ιατρική είναι πιο χρήσιμη στο στάδιο πρόληψης και ανάρρωσης.

ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

Στην περίπτωση αποφρακτικού εγκεφαλικού με την εισαγωγή του ασθενή στο νοσοκομείο, ξεκινά παράλληλα φαρμακευτική αγωγή με σκοπό τη διάλυση του θρόμβου. Στην περίπτωση αποφρακτικού εγκεφαλικού χορηγείται ηπαρίνη ως αντιπηκτικό του αίματος, ενώ σε περίπτωση αιμορραγικού συνιστάται άμεσα εγχείρηση με σκοπό να απομακρυνθεί το αίμα που χύθηκε στον εγκέφαλο ή να συρραφεί η σπασμένη αρτηρία.

 Και στις δύο περιπτώσεις εγκεφαλικών επεισοδίων συνιστάται συγκεκριμένη διατροφή, φαρμακευτική αγωγή και τρόπος ζωής, διατήρηση της πίεσης σε χαμηλά επίπεδα και αποφυγή χρήσης ασπιρίνης κυρίως από τα άτομα που κινδυνεύουν από αιμορραγικό τύπο εγκεφαλικού. Καλό είναι τέλος ο ασθενής να προβαίνει σε λογοθεραπεία, φυσιοθεραπεία και εργοθεραπεία, ενώ σημαντικό ρόλο στην αποκατάσταση της υγείας του παίζει το οικογενειακό και θεραπευτικό του περιβάλλον.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Μία σειρά από εναλλακτικές θεραπείες προτείνονται σε ασθενείς που έχουν υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο.

Η ομοιοπαθητική ιατρική προσφέρουν τη βοήθειά τους κυρίως όταν υπάρχουν επιπλοκές από το εγκεφαλικό.

• Ο βελονισμός είναι αρκετά χρήσιμος στο στάδιο της αποκατάστασης του ασθενή
• Οι ανατολίτικες τεχνικές: τσι-κουνγκ, σιάτσου, καθώς και το  μασάζ, όπως επίσης η χειροπρακτική και οστεοπαθητική, ανακουφίζουν από τα ενοχλητικά συμπτώματα, φαίνεται ότι συμβάλλουν στην αποκατάσταση της κινητικότητας, βελτιώνουν την κυκλοφορία του αίματος, μειώνουν την μυϊκή ένταση ή τη δυσκολία κινήσεων που υφίσταται ο ασθενής μετά το εγκεφαλικό και γενικότερα έχουν σκοπό να ευθυγραμμίσουν ξανά τον ανθρώπινο σκελετό, προκειμένου να εμποδίσουν την ενδεχόμενη επέκταση της νευρολογικής βλάβης.
• Στη βοτανοθεραπεία, το γκίνγκο βοηθάει στην αύξηση της ροής του αίματος προς τον εγκέφαλο και με τον τρόπο αυτό μετριάζει την εμφάνιση πιθανών επιπλοκών, όπως π.χ. της απώλειας μνήμης, των διαταραχών των αισθήσεων, του ιλίγγου και των καταθλιπτικών συμπτωμάτων.
• Η αερόβια άσκηση, όπως π.χ. η κολύμβηση σε θερμαινόμενη πισίνα συνιστάται στους ασθενείς, καθώς βοηθάει σε μεγάλο βαθμό στην αποκατάσταση της κινητικότητας.
• Η θεραπευτική ύπνωση, η γιόγκα, ο διαλογισμός χαλαρώνουν το σώμα, αυξάνουν την αντοχή στον πόνο και αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά φαινόμενα κατάθλιψης ή θυμού, που παρουσιάζονται μετά το εγκεφαλικό.
• Η κατάλληλη και προσεγμένη διατροφή είναι βασικός ενισχυτικός παράγοντας στην πρόληψη εγκεφαλικού. Η κατανάλωση τροφών που περιέχουν βιταμίνες και μέταλλα, όπως π.χ. κάλιο, μαγνήσιο, βιταμίνη Ε και σελήνιο, μειώνει την υπέρταση και την πιθανότητα σχηματισμού θρόμβων.
• Καλό είναι τέλος να αποφεύγεται το κάπνισμα, η χρήση αντισυλληπτικών χαπιών, το αλάτι και γενικά η λιπαρή διατροφή.