Δυσκοιλιότητα : Διατροφή και πρόληψη

ΓΕΝΙΚΑ

Δυσκοιλιότητα είναι μία κατάσταση, οξεία ή χρόνια, κατά την οποία μειώνεται αισθητά ο αριθμός των κενώσεων. Θεωρούμε ότι κάποιος είναι δυσκοίλιος όταν έχει λιγότερες από τρείς κενώσεις την εβδομάδα. Πολλές φορές, η δυσκοιλιότητα συγχέεται με τη δυσχεσία, η οποία είναι η δύσκολη κένωση.

ΑΙΤΙΑ

Οι αιτίες της δυσκοιλιότητας είναι πολλές. Γενικά παρατηρείται συχνότερα καθώς ο άνθρωπος μεγαλώνει. Το ένα τρίτο των ανθρώπων ηλικίας άνω των 65 ετών πάσχει από το συγκεκριμένο πρόβλημα. Ακόμη, η δυσκοιλιότητα μπορεί να είναι αποτέλεσμα άλλης νόσου ή να υπάρχει ως κατάσταση και από μόνη της. Το περιεχόμενο του παχέος εντέρου δεν προωθείται με ικανοποιητικό ρυθμό και σε αυτό μπορεί να συμβάλλουν αιτίες που μειώνουν την ικανότητα του περισταλτισμού, αλλά και άλλες που εμποδίζουν τη διέλευση του περιεχομένου. Έτσι λοιπόν, μερικές από τις αιτίες της δυσκοιλιότητας είναι:

- Η κακή διατροφή, πτωχή σε φυτικές ίνες

- Η μειωμένη φυσική δραστηριότητα

- Άλλα νοσήματα που οδηγούν σε αφυδάτωση

- Φάρμακα όπως ο σίδηρος, τ’ αντικαταθλιπτικά, τα ηρεμιστικά και ορισμένα αντιυπερτασικά

- Η γρήγορη απώλεια βάρους

- Η αφυδάτωση

- Οι διάφορες μεταβολές στις ορμόνες, όπως συμβαίνει κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης

- Το υψηλό ασβέστιο στο αίμα και νοσηρές καταστάσεις όπως:

   - Ο καρκίνος του εντέρου

   - Το μεγάκολο

   - Οι καλοήθεις στενώσεις του εντέρου

ΕΝΗΜΕΡΩΣΤΕ ΑΜΕΣΑ ΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ ΟΤΑΝ…

Αν δεν έχτε ήδη επισκεφθεί κάποιον γιατρό, πρέπει να το κάνετε οπωσδήποτε αν έχετε τα παρακάτω συμπτώματα:

- Αλλαγή της ποιότητας ζωής

- Τα συμπτώματα έχουν διάρκεια μεγαλύτερη από 3 εβδομάδες

- Συνύπαρξη με άλλα ανησυχητικά συμπτώματα (απώλεια βάρους, αδυναμία, αιμορραγία κατά την κένωση ή μετά από αυτήν, πυρετός)

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Αρχικά, ο γιατρός θα θελήσει να μάθει τις καθημερινές σας συνήθειες (αριθμός κενώσεων ημερησίως, διατροφή, φαρμακευτική αγωγή) και κατόπιν μπορεί να κρίνει αναγκαία τη δακτυλική εξέταση για εύρεση τυχόν ανωμαλιών ή παρουσία αίματος στα κόπρανα. Όταν δεν υπάρξουν παθολογικά ευρήματα, ο γιατρός θα συστήσει κάποια από τις ακόλουθες διαγνωστικές εξετάσεις:

1. Σιγμοειδοσκόπηση

2. Κολονοσκόπηση

3. Βαριούχο υποκλυσμό

Υπάρχου και άλλες εξετάσεις, οι οποίες όμως χρησιμοποιούνται σε ορισμένες ειδικές περιπτώσεις. Γι αυτό ο γιατρός σας θα κρίνει εάν χρειάζονται ή όχι.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Εάν εντοπιστεί η αιτία, συνήθως μπορεί ν’ αντιμετωπιστεί. Ο περισσότερος κόσμος αντιμετωπίζει τη δυσκοιλιότητα με υπακτικά φάρμακα. Καλό είναι να παίρνετε υπακτικά μόνο μετά από τη συμβουλή γαστρεντερολόγου και όχι από μόνοι σας, διότι το έντερο μπορεί να εξαρτηθεί από αυτά και επιπλέον η μακρά χρήση τους μπορεί να οδηγήσει σε κολίτιδα από υπακτικά. Η οξεία δυσκοιλιότητα θα πρέπει ν’ αντιμετωπίζεται μόνο από γιατρούς, διότι τις περισσότερες φορές είναι αποτέλεσμα άλλης παθολογικής κατάστασης.

ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

Τα σημαντικότερα σημεία της θεραπείας περιλαμβάνουν:

- Κατανόηση της φυσιολογικής λειτουργίας του εντέρου

- Σωστή διατροφή, πλούσια σε υπόλειμμα

- Χρήση καθαρτικών και υποκλυσμών μόνο όταν είναι απαραίτητο

Διατροφή

Η υψηλή σε φυτικές ίνες διατροφή είναι σημαντική. Η συνιστώμενη ποσότητα φυτικών ινών ημερησίως είναι 20 με 30 γραμμάρια. Αρκετά σκευάσματα δημητριακών που κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι μία καλή και εύκολα καταναλώσιμη πηγή ινών για τον οργανισμό.

- Τα πολλά φρούτα και λαχανικά μπορούν επίσης να επιφέρουν ευεργετικά αποτελέσματα στην αποφυγή ή και στη θεραπεία της δυσκοιλιότητας.

- 3 μερίδες λαχανικών την ημέρα: Λάχανο, καλαμπόκι, σέλινο, σπανάκι, παντζάρια, μαρούλι και μείγματα λαχανικών.

- Ψωμί από πιτυρούχο σιτάλευρο, σίκαλη ή πιτυρούχα κράκερς.

- Διάφοροι ξηροί καρποί, μαρμελάδες και σούπες.

- Η καφεΐνη και τα οινοπνευματώδη ποτά μπορούν επίσης να έχουν διεγερτική επίδραση στο έντερο.

Άσκηση

Η γυμναστική προάγει την καλή λειτουργία του εντέρου και γενικά έχει ευεργετικά αποτελέσματα στον οργανισμό.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Αγιουρβέδα

Σύμφωνα με την Αγιουρβέδα, όταν πάσχει το έντερο από δυσκοιλιότητα, δεν πάσχει μόνον αυτό αλλά ολόκληρος ο οργανισμός, ο οποίος τοξινώνεται και δεν έχει κανένα λόγο να γίνει καλά απ’ οποιοδήποτε άλλο πρόβλημα υγείας τον ταλαιπωρεί. Επιλέξτε λοιπόν τη θεραπεία σας από τη λίστα των τροφίμων που ακολουθεί και χρησιμοποιήστε την καθημερινά. Και μάλιστα είναι προτιμότερο να υπάρχει συχνή εναλλαγή, έτσι ώστε ο οργανισμός να μην συνηθίσει σε κάτι απ’ όλα αυτά.

Ακτινίδια: Καθημερινή κατανάλωση τουλάχιστον δύο ακτινιδίων (μπορεί και τρία, όμως όχι περισσότερα από τέσσερα), τα οποία όμως θα πρέπει να είναι πολύ ώριμα και γλυκά.

Δαμάσκηνα: Κάθε βράδυ μουσκεύει κανείς δύο με τρία ξερά δαμάσκηνα σε μισό ποτήρι νερό και το επόμενο πρωί τρώει τους καρπούς και πίνει το ζουμί τους. Στην εποχή τους, καταναλώνει τρία με τέσσερα φρέσκα δαμάσκηνα.

Σύκα: Τα φρέσκα σύκα (στην εποχή τους, δηλαδή Αύγουστο και Σεπτέμβριο) αλλά και τα ξερά, εφόσον μουλιάσουν όπως τα δαμάσκηνα, είναι πολύ βοηθητικά.

«Χουσάφι»: Είναι μικρασιατικό τ’ όνομα αλλά η συνταγή είναι γνωστή εδώ και χιλιάδες χρόνια. Βράζουμε σε λίγο νερό ξηρά σύκα και δαμάσκηνα, μαζί με χουρμάδες και σταφίδες και, αφού τα ξερά φρούτα φουσκώσουν και μαλακώσουν, το αφήνουμε να κρυώσει προτού το φάμε είτε σκέτο σαν κομπόστα (ζεστό ή κρύο) είτε σε συνδυασμό με λίγο γιαούρτι, αντί για βραδινό φαγητό.

Βρώμη: Όχι περισσότερο από δύο κουταλιές της σούπας ημερησίως, μαζί με αρκετά υγρά, για ν’ αυξηθεί η περιεκτικότητα των τροφών σε φυτικές ίνες κι έτσι να δοθεί όγκος στα κόπρανα και να βοηθηθεί η κινητικότητα του εντέρου.

Κολοκύθι: Τα βραστά κολοκυθάκια (στην εποχή τους, δηλαδή το καλοκαίρι) με αρκετό λάδι ελιάς είναι πολύ καλά για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Θα πρέπει όμως να μην τα συνηθίσει ο οργανισμός με την καθημερινή τους κατανάλωση.

Υδρόμελο: Κάθε πρωί, πριν απ’ οτιδήποτε άλλο, πίνει κανείς ένα ποτήρι ζεστό (σχεδόν καυτό) νερό με μισή κουταλιά του γλυκού μέλι (και ίσως και λίγο λεμόνι). Επίσης γενικά φροντίζει να καταναλώνει μεγάλες ποσότητες νερού στη διάρκεια της ημέρας, ειδικά το καλοκαίρι.

Λιπαρά: Η συχνή χρήση ghee στο φαγητό, ή η λήψη το πρωί ενός κουταλιού του γλυκού από αμυγδαλέλαιο σε άδειο στομάχι, θα «λιπάνει» τις τροφές και θα μειώσει την αέρινη διαταραχή η οποία προκαλεί τη δυσκοιλιότητα. Η ακόλουθη συνταγή είναι επίσης εξαιρετικά αποτελεσματική: Σ’ ένα ποτήρι ζεστό γάλα προσθέτουμε δύο κουταλάκια του γλυκού ghee κι ένα κουταλάκι του γλυκού («κοφτό») κανέλα. Το χρησιμοποιούμε πρωί και βράδυ.

Βότανα: Υπάρχουν πολλά βότανα, τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στο θέμα της δυσκοιλιότητας και ενδεικτικά αναφέρουμε την Cascara sagrada και την Senna (τα φύλλα της Αλεξάνδρειας), τα οποία χορηγούνται είτε σαν ρόφημα είτε σε κάψουλες.

Κριθάρι: Εκτός από το να τρώει κανείς κριθαρένια παξιμάδια, μπορεί να ετοιμάσει «καυτερό» κριθαρόνερο (βράζουμε σ’ ένα λίτρο νερό 2 κουταλιές της σούπας νιφάδες κριθαριού και πέντε μικρές κόκκινες καυτερές πιπεριές) και να πίνει ένα ποτήρι του κρασιού καθημερινά.