Τα βοτανολογικό όνομα του φασκόμηλου είναι salvia officinalis και είναι ενδεικτικό της θεραπευτικής του αξίας. Ονομάζεται salvia, από τη λέξη salvare που σημαίνει «θεραπεύω». Μία μεσαιωνική παροιμία λέει: «Γιατί να πεθάνει ένας άνθρωπος όταν στον κήπο του φυτρώνει φασκόμηλα; Πρόκειται για ένα εξαιρετικό γιατρικό για το άσθμα, τον ερεθισμένο λαιμό, την κακή χώνεψη και τις ανωμαλίες της περιόδου.
Φυτό πολυετές, με πολλά κλαδιά, μέχρι 50 εκ. ύψος, ξυλώδη στη βάση τους και τρυφερά στις κορφές. Τα φύλλα του είναι στενόμακρα, μυτερά, χνουδωτά και γκριζοπράσινα. Κάθε χειμώνα βγάζει νέους τρυφερούς βλαστούς. Στο τέλος της άνοιξης βγαίνουν τα λουλούδια με χρώμα πολύ ανοιχτό βιολετί. Κυρίως βρίσκεται στη νότια Ελλάδα (Πελοπόννησος, νησιά) και γενικά στη χώρα μας υπάρχουν 20 είδη φασκόμηλου. Προτιμά ηλιόλουστες περιοχές και πετρώδη, άγονα εδάφη.
Οι Κινέζοι το ονομάζουν ελληνικό βλαστάρι και το θεωρούν καλύτερο από το τσάι. Οι Γάλλοι το ονομάζουν ελληνικό τσάι και το χρησιμοποιούν όπως και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι, όχι μόνο για θεραπευτικούς αλλά και για μαγειρικούς σκοπούς.
Παραδοσιακές και σύγχρονες χρήσεις
Αντισηπτικό και στυπτικό: ο συνδυασμός της αντισηπτικής, χαλαρωτικής και στυπτικής δράσης του φασκόμηλου το καθιστούν ιδανικό για όλους τους τύπους ερεθισμού του λαιμού καθώς και για γαργάρες, στοματικά έλκη και ερεθισμένα ούλα.
Τονωτικό: τονώνει και διεγείρει το πεπτικό σύστημα. Στην κινεζική ιατρική είναι γιν τονωτικό και θεωρείται ως άριστο τονωτικό των νεύρων.
Ορμονικό- διεγερτικό: είναι εξαιρετικό γιατρικό για τις ανωμαλίες της περιόδου. Ακόμη μειώνει την εφίδρωση, γεγονός που μαζί με την οιστρογονική και τονωτική του δράση, το καθιστά ιδιαίτερα χρήσιμο για τις γυναίκες στην εμμηνόπαυση, καθώς μειώνει τις εξάψεις.
Εσωτερική σαν αφέψημα: είναι τονωτικό, καταπολεμά την ατονία του στομάχου, την ελάττωση μνήμης, το κρυολόγημα και την έντονη εφίδρωση.
Εξωτερική: ανακούφιση προσφέρουν τα φρέσκα φύλλα, αν τα τρίψουμε σε περιοχές με τσιμπήματα εντόμων ή σε πληγές με πύον. Οι γαργάρες καταπραΰνουν τον λαιμό και τα ερεθισμένα ούλα. Το συχνό λούσιμο με το αφέψημα είναι καλό για την τριχόπτωση και οι κομπρέσες με ζεστό έγχυμα είναι τονωτικές για το δέρμα του προσώπου.
Μαγειρική: χρησιμοποιείται για νοστιμιά σε πολλά φαγητά.
Άσθμα: το φασκόμηλο παραδοσιακά χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του άσθματος. Τα αποξηραμένα φύλλα του περιέχονται ακόμα και σήμερα στα μίγματα βοτάνων, των οποίων οι ατμοί δρουν θεραπευτικά για την ασθένεια αυτή.
Η χρήση του βέβαια (όπως και όλων των βοτάνων) πρέπει να γίνεται με μέτρο και σίγουρα με τη συμβουλή ειδικών, όταν υπάρχουν προβλήματα υγείας.
