ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΉ ΔΙΑΤΑΡΑΧΉ: Μια προσωπική εξομολόγηση

Της Γεωργίας Μεγαρίτη, Βιολόγος, Μοριακή διατροφολόγος, Σύμβουλος ευζωίας

Η αποκατάσταση της διατροφικής διαταραχής μπορεί να είναι ένα μακρύ και μερικές φορές δύσκολο ταξίδι. Απαιτείται τεράστια δύναμη και αποφασιστικότητα για να ξεπεραστούν οι αρνητικές σκέψεις και συμπεριφορές που χρησιμοποιούν η ανορεξία, η βουλιμία ή η υπερφαγική διαταραχή για να σας κρατούν σε αυτό το φαύλο κύκλο της ασθένειας. 

Όταν παλεύουμε με μια διατροφική διαταραχή, η συναισθηματική πλευρά των πραγμάτων μπορεί να είναι συντριπτική και σχεδόν ανυπέρβλητη. Για να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα, είναι σημαντικό να μάθουμε να αποδεχόμαστε τα συναισθήματά μας - όλα αυτά - ως απαραίτητο μέρος της ανάρρωσής μας. Το να αγνοούμε ή να καταπιέζουμε τα συναισθήματά μας δεν θα τα εξαφανίσει.

Γιαυτό και σε αυτό το τεύχος, φιλοξενούμε την Γκλόρια Κωνσταντουδάκη, μια γυναίκα που βγήκε νικήτρια στη μάχη της διατροφικής διαταραχής αλλά και που μέσα από την επαγγελματική και επιστημονική της δραστηριότητα βοηθά ανθρώπους που μάχονται με αυτή τη μυστική λαίλαπα.

Η Γκλόρια είναι Βιολόγος, Δημιουργός της BodyLove μεθόδου στη διατροφή, Eating Disorder Survivor, εξειδικευμένη θεραπεύτρια Διατροφικών Διαταραχών και πρωπάντως νικήτρια!

Γεια σου Γκλόρια. Σε ευχαριστώ που αποδέκτηκες την πρόσκληση μου να μιλήσουμε για ένα τόσο μείζων θέμα που συχνά παραμένει σιωπηλό, ακόμη και σήμερα. Πριν αναφερθούμε στη δική σου ιστορία και στο λεύκωμα που ετοιμάζεις σχετικά, ας αρχίσουμε με το κοινό ερώτημα: Τι είναι πραγματικά οι διατροφικές διαταραχές και πως τις αντιλαμβάνεται ο κόσμος που δεν έχει τη πλήρη γνώση γύρω από αυτά τα θέματα;

Οι διατροφικές διαταραχές είναι σοβαρές ψυχικές ασθένειες που χαρακτηρίζονται από έντονες διαταραχές στη διατροφή και την αντίληψη του σώματος. Συχνά περιλαμβάνουν υπερβολική ενασχόληση με το βάρος, τις θερμίδες και την εικόνα του σώματος, οδηγώντας σε επικίνδυνες συμπεριφορές όπως υπερφαγία, εσκεμμένη λιμοκτονία, ή υπερβολική άσκηση. Μερικά παραδείγματα περιλαμβάνουν τη την επεισοδιακή υπερφαγία, τη νευροβουλιμία, τη νευρογενή ανορεξία, την ορθορεξία.

Ωστόσο, ο κόσμος που δεν έχει πλήρη γνώση για τις διατροφικές διαταραχές συχνά τις παρερμηνεύει ως "επιλογές" ή "κακές συνήθειες," υποτιμώντας τη σοβαρότητα και την πολυπλοκότητά τους. Πολλοί θεωρούν ότι αφορά μόνο τη διατροφή και την εμφάνιση, παραβλέποντας την ψυχική, συναισθηματική και βιολογική διάσταση αυτών των διαταραχών. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε στιγματισμό, απομονώνοντας τους πάσχοντες αντί να τους προσφέρει την απαραίτητη υποστήριξη και κατανόηση.

Ποιοι είναι οι παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη μιας διατροφικής διαταραχής;

Οι διατροφικές διαταραχές είναι πολύπλοκες και επηρεάζονται από μια σειρά παραγόντων, όπως:

1. Βιολογικοί παράγοντες: Γενετική προδιάθεση, χημικές ανισορροπίες στον εγκέφαλο, όπως αυτές που σχετίζονται με τη σεροτονίνη και την ντοπαμίνη, μπορούν να επηρεάσουν την εμφάνιση διατροφικών διαταραχών. Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι με οικογενειακό ιστορικό διατροφικών διαταραχών μπορεί να έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν κάποια.
2. Ιδιοσυγκρασιακοί ψυχολογικοί παράγοντες: Χαμηλή αυτοεκτίμηση, τελειομανία, ψυχαναγκαστικότητα και τραυματικές εμπειρίες, όπως κακοποίηση ή τραύματα, είναι κοινοί παράγοντες.
3. Οικογενειακοί παράγοντες: Οι οικογενειακές επιδράσεις, όπως υπερβολική έμφαση στο σώμα ή τη διατροφή από το οικογενειακό περιβάλλον, μπορούν να επιδεινώσουν την κατάσταση.
4. Κοινωνικοί παράγοντες: Ο σύγχρονος πολιτισμός, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η πίεση για "ιδανικά" σώματα δημιουργούν μια τοξική κουλτούρα γύρω από την εικόνα του σώματος. Τα άτομα νιώθουν συχνά πίεση να ανταποκριθούν σε μη ρεαλιστικά πρότυπα ομορφιάς, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε διαταραγμένη σχέση με το φαγητό και το σώμα.

Ο πρωταθλητισμός θα μπορούσε να είναι ένας επιπλέον παράγοντας για εμφάνιση κάποιας διατροφικής διαταραχής;

Ναι, ο πρωταθλητισμός μπορεί να είναι σημαντικός παράγοντας για την εμφάνιση διατροφικών διαταραχών. Οι αθλητές, ειδικά σε αθλήματα που δίνουν έμφαση στο βάρος ή την εμφάνιση (όπως η γυμναστική, το μπαλέτο, η πάλη), συχνά βιώνουν μεγάλη πίεση για να διατηρήσουν ένα συγκεκριμένο σωματότυπο. Αυτή η πίεση μπορεί να οδηγήσει σε διαταραγμένες διατροφικές συμπεριφορές. Είναι κρίσιμο οι προπονητές και οι ομάδες να εκπαιδεύονται ώστε να αναγνωρίζουν τα σημάδια και να προωθούν υγιή πρότυπα για τη διατροφή και την άσκηση.

Υπάρχουν ηλικιακές ομάδες ή πληθυσμιακές ομάδες που επηρεάζονται περισσότερο από διατροφικές διαταραχές; Υπάρχει διαφορά μεταξύ των φύλων;

Οι διατροφικές διαταραχές επηρεάζουν συχνότερα τους εφήβους και τους νέους ενήλικες, καθώς αυτές οι ηλικιακές ομάδες είναι πιο ευάλωτες σε θέματα εικόνας σώματος, κοινωνικής αποδοχής, ταυτότητας και αυτοεκτίμησης. Ωστόσο, οι διατροφικές διαταραχές σε καμία περίπτωση δεν περιορίζονται μόνο αυτές οι ομάδες. Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται αύξηση κρουσμάτων και σε μεγαλύτερες ηλικίες, καθώς και σε παιδιά…

Σε σχέση με το φύλο, οι γυναίκες τείνουν να επηρεάζονται περισσότερο από τις διατροφικές διαταραχές, καθώς τα κοινωνικά πρότυπα ομορφιάς συχνά ασκούν μεγαλύτερη πίεση στο γυναικείο φύλο. Ωστόσο, τελευταία αναδεικνύεται πως και οι άντρες πλήττονται σημαντικά, αλλά συχνά με διαφορετικές εκφάνσεις και μοτίβα. Πέρα από υπερφαγία που είναι αρκετά κοινή και στους άντρες, βλέπουμε αρκετές περιπτώσεις ορθορεξίας, καθώς και μιας νέας διατροφικής διαταραχής ας την πούμε μυομανία (bigorexia) οπου το άτομο επικεντρώνεται υπερβολικά στην απόκτηση μυώδους σώματος μέσα από υπερβολική άσκηση, αυστηρές δίαιτες, υπερβολική χρήση συμπληρωμάτων ακόμη και χρήση αναβολικών ουσιών.

Όλα αυτά έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον και δίνουν νέο φως σε αυτές τις καταστάσεις. Μου έχεις μιλήσει και για την δική σου προσωπική εμπειρία και μάχη με τις διατροφικές διαταραχές. Θέλεις να μοιραστείς με το αναγνωστικό κοινό την δική σου περιπέτεια;  Αν ναι, πώς ξεκίνησαν όλα; Πότε συνειδητοποίησες ότι αντιμετώπιζες μια διατροφική διαταραχή και ποια ήταν τα πρώτα σημάδια που παρατήρησες;

Το άτομο που πάσχει σπάνια συνειδητοποιεί ότι έχει πρόβλημα… Τώρα, για εμένα το έδαφος είχε στρωθεί παρατηρώντας τη μητέρα μου να είναι διαρκώς σε δίαιτες και σε προσπάθειες να διαχειριστεί το βάρος της, προσπάθειες επίσημες ή ανεπίσημες, με διαιτολόγο ή μόνη της, ακραίες ή πιο ήπιες, που έδιναν μόνο παροδικό αποτέλεσμα. Τα “παραπάνω” κιλά έφευγαν για κάποιο διάστημα και πάντα επέστρεφαν τοκισμένα...

Την παρατηρούσα και τρόμαζα με όλη αυτήν της την ταλαιπωρία. Ο πατέρας μου, από την άλλη, δεν τη στήριζε, την επέκρινε και με τα χρόνια, όπου πλέον τα κιλά είχαν συσσωρετυεί από τις πολλές δίαιτες, τη χλεύαζε κιόλας… Το γεγονός που στάθηκε αφορμή για την έναρξη της δικής μου διατροφικής διαταραχής, το εκλυτικό γεγονός όπως λέμε, ήταν το δώρο του θερμιδομετρητή… Μπένοντας στην εφηβεία και παίρνοντας κάποια κιλά, 2-3 θα ήταν, φοβήθηκα με το σώμα μου που άλλαζε και αγχώθηκα πως θα χάσω τον έλεγχο όπως είχα δει με τη μητέρα μου. Εκείνη ήταν που δώρισε το θερμιδομετρητή. Δεν ήξερε, ήθελα απλά να μου συμπαρασταθεί.

Οι γύρω σου δεν παρατηρήσαν ότι κάτι πάει στραβά;

Δυστυχώς όχι.. το αντίθετο συνέβει. Όταν άρχισα να χάνω βάρος, ένιωθα ικανοποίηση και ότι έχω τον έλεγχο αλλά δεχόμουν και εξωτερική θετική ενίσχυση. Συγκεκριμένα, η προπονήτρια μετά το ζύγισμα της Κυριακής, με εγκωμίαζε στα άλλα μέλη της ομάδας (συγχρονισμένη κολύμβηση) ως παράδειγμα προς μίμηση! Συνεπώς, κανείς δεν είχε αντίληψη ότι εγώ βυθιζόμουν ολοένα και περισσότερο στη διαταραχή. Οι διατροφικές διαταραχές δεν είναι πάντοτε εμφανείς και αυτό είναι ο κανόνας θα έλεγα.

Μα πώς; Ένα άτομο με ανορεξία ή υπερφαγία δεν θα είναι καχεκτικό ή υπέρβαρο αντίστοιχα;

Σε αυτά τα θέματα τα φαινόμενα συχνά απατούν και αυτό χρειάζεται να γίνει σαφές. Το άτομο μπορεί να έχει πραγματικό και χρόνιο πρόβλημα με το φαγητό και το σώμα του, να πληρεί τα διαγνωστικά κριτήρια και παρόλα αυτά να είναι σε φυσιολογικό εύρος βάρους! Έτσι έγινε και με εμένα. Ήμουν 4 χρόνια στην ανορεξία και άλλα 8 στην υπερφαγία και ενώ το βάρος μου αυξομειώθηκε ήταν πάντα οριακά μέσα στο φυσιολογικό.

Το μη φυσιλογικό βάρος είναι ένα συνοδό σύμπτωμα που μπορεί να υπάρχει, μπορεί και όχι. Για αυτό ας μην κρίνουμε και ας μην βιαζόμαστε να καταλήξουμε σε συμπεράσματα για τη διατροφική συμπεριφορά κάποιου απλώς κρίνοντας την όψη του, η οποία μπορεί να είναι έτσι ή αλλιώς, για διάφορους και ποικίλους λόγους (ασθένεια, φαρμακευτική αγωγή, ορμονικές διαταραχές κα).

Πώς επηρέασε η διατροφική διαταραχή την καθημερινότητά σου, τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά;

Στην ανορεκτική φάση, μετρούσα με μεθοδικότητα τις θερμίδες και δεν μου επέτρεπα να τρώω πάνω από 800 ημερησίως. Απέφευγα τα λιπαρά και τη ζάχαρη, παρέλειπα γεύματα, έκανα επιπλέον γυμναστική όποτε έτρωγα κάτι “απαγορευμένο”, όσο μικρό κι αν ήταν. Επίσης, είχα δημιουργήσει μια καθημερινότητα στραμμένη στο να καίω θερμίδες, πχ δεν ξάπλωνα να δω τηλεόραση, το έκανα καθιστή γιατί έτσι θα έκαιγα περισσότερο, φόραγα συχνά βαράκια γυμναστικής στα πόδια για να καίω περισσότερο με την απλή βάδιση, συνήθιζα να βάζω την πιο δύσκολη ταχύτητα στο ποδήλατο για να καίω, έκανα την ήδη δύσκολη προπόνηση ακόμα πιο σκληρή για να καίω παραπάνω.

Πραγματική εμμονή λοιπόν, χωρίς καμία επίγνωση, δική μου ή των υπολοίπων, όπως είπαμε παραπάνω. Μόνο όσο έλειπα για προπονήσεις με την Εθνική Ελλάδος έτρωγα κάπως πιο φυσιολογικά γιατί καταλάβαινα πως δεν θα αντέξω τις ολοήμερες προπονήσεις υψηλών απαιτήσεων με τις 800 θερμίδες. Αυτό συνετέλεσε και στο να μην αποσκελετωθώ πλήρως και άρα η διαταραχή να μην φαίνεται τόσο. Φυσικά, ζυγιζόμουν κάθε μέρα, κάποιες φορές και περισσότερες φορές μέσα στη μέρα, τσέκαρα με το μικροσκόπιο όποτε κοιταζόμουν στον καθρέπτη και δεν ήθελα να έχω καθόλου  λίπος, αλλά και καθόλου ποπό. Αυτό το τέσταρα περπατώντας στο δρόμο κοιτώντας τον εαυτό μου στις βιτρίνες.

Ήθελα ο ποπός μου να μην σχηματίζει καθόλου καμπύλη όταν το πόδι εκτείνεται πίσω. Πράγματα πραγματικά ακραία που υποδηλώνουν πόσο βαθιά ήμουν στο πρόβλημα και πως είχα διαταραγμένη σωματική εικόνα. Θυμάμαι επίσης, να βιώνω αίσθημα κρύου διαρκώς. Φυσικά, κόπηκε και η περίοδός μου, το δέρμα μου ήταν κατάξερο και οι ορμές μου ανύπαρκτες. Αυτό με τη σειρά του με έκανε πολύ αποκομμένη κοπέλα, χωρίς διάθεση να συχρωτιστώ με τους συνομηλίκους μου, να φλερτάρω, να κάνω αταξίες.

Το μόνο που με ενδιέφερε ήταν να μην είμαι “χοντρή”, αυτό και τα μαθήματα. Άλλο έντονο χαρακτηριστικό εκείνης της περιόδου, κοινό σε αρκετά άτομα με διαταραγμένη σχέση με το φαγητό, ήταν η συστηματική κατανάλωση οπτικής απόλαυσης φαγητού (food porn). Ξεγελιόμουν με το να κοιτώ ωραίες συνταγές και φωτογενή όμορφα πιάτα.

Κάπως έτσι πέρασαν τέσσερα ολόκληρα χρόνια. Τα χρόνια της νιότης μου θυσιασμένα πάνω σε μια ζυγαριά…

Ύστερα η νόσος μετατράπηκε μέσα σε μερικούς μήνες σε υπερφαγία. Και αυτό είναι κάτι αρκετά σύνηθες, που ο κόσμος επίσης δεν γνωρίζει, ότι η νόσος μπορεί να αλλάζει μορφές.

Στην υπερφαγική φάση, βίωνα ακατάπαυστη κατανάλωση τροφής καθημερινά, χωρίς έλεγχο και μέτρο. Τα γλυκά, που τόσα χρόνια μόνο κοίταζα, τώρα τα έφτιαχνα και τα έτρωγα. Ταψιά ολόκληρα σε μια καθισιά! Θυμάμαι να ξυπνώ και το πρώτο πράγμα που σκεφτόμουν ήταν τι θα φάω, έτρωγα και πάλι σκεφτόμουν τι άλλο θα φάω μετά.

Είχα μεγάλη επιρρέπεια στην θέα του φαγητού και δεν μπορούσα να κρατηθώ, πεινούσα δεν πεινούσα. Το στομάχι μου υπέφερε, το σώμα πάχυνε, απέκτησα ραγάδες… Και πάλι όμως, δεν βρέθηκα εκτός των φυσιολογικών ορίων, μιας και πήρα κιλά ξεκινώντας από πολύ χαμηλό βάρος. Στο σήμερα που όλα αυτά ανήκουν σε ένα παλιό μακρινό παρελθόν, όταν μου κάνουν κάποιο κομπλιμέντο για το σώμα μου, τους απαντώ: Μην ζηλεύεις τίποτα, το σώμα αυτό κουβαλά πολύ πόνο.

Όλα αυτά που μοιράζεσαι μαζί μας είναι πραγματικά συγκλονιστικά και μας δίνουν μια αληθινή εικόνα για την πραγματικότητα του να είναι κανείς δέσμιος αυτών των καταστάσεων. Αν θες μίλησε μας για το πώς κατάφερες τελικά να βγεις από όλα αυτά. Βρήκες από κάπου την απαραίτητη υποστήριξη και ποιοι άνθρωποι ή θεραπείες σε βοήθησαν περισσότερο στην ανάρρωση;

Δυστυχώς διάγνωση δεν πήρα ποτέ. Οι γιατροί που με εξέτεζαν τότε με αφορμή την αμηνόρροια, αλλά και τους καθημερινούς πονοκεφάλους, έμεναν μόνο στο ότι χρειάζεται να πάρω βάρος. Γυναικολόγος, παιδίατρος, καρδιολόγος, παθολόγος, κανείς δεν έκανε νύξη για ψυχοπαθογένεια και για ανάγκη περαιτέρω διερεύνησης του θέματος. Μονάχα αντισυλληπτικά που έδωσαν και ρηχές παροτρύνσεις για περισσότερη σίτιση.

Τότε δεν υπήρχε καθόλου ενημέρωση σε αυτά τα θέματα, ούτε και οργανισμοί να παρέχουν βοήθεια. Συνεπώς, δεν έλαβα ποτέ κάποια βοήθεια. Η εξέλιξη της νόσου σε υπερφαγία και άρα αύξηση του βάρους, καθησύχασε το περιβάλλον μου και εκεί τέλειωσε η όποια ανησυχία για το θέμα. Εγώ υπέφερα με τα υπερφαγικά πολύ και δεν είχα κάποιον να μιλήσω ή να στραφώ για στήριξη. ΄Έτσι, ξεκίνησε μια φάση μόνιμης γκρίνιας για τα παραπάνω κιλά μου, με περιόδους δίαιτας, που ακολουθούνταν από περιόδους απόλυτου διατροφικού χάους… Καταλαβαίνεις πως με πονά να τα θυμάμαι όλα αυτά...

Πόση ταλαιπωρία και πόση απομόνωση θεέ μου! Σε κάποια φάση όμως, μέσα μου έγινε μια μετατόπιση. Είπα, όπως το αποκαλώ σήμερα, το μεγάλο ΦΤΑΝΕΙ. Δεν μπορώ πια να ζω έτσι, όχι άλλο. Έτσι; άρχισα μόνη μου να προσπαθώ να βελτιώσω την κατάσταση μου, με πολύ υπομονή, πολύ πείσμα μα και εφευρετικότητα. Μου πήρε 2 χρόνια εστιασμένης προσπάθειας, μα τα κατάφερα τελικά. Φέτος κλείνω 10 χρόνια υγιούς σχέσης με το φαγητό και το σώμα μου και το γιορτάζω κάθε μέρα, σε κάθε μου γεύμα.

Ακούγεται εκπληκτικό που κατάφερες κάτι τόσο δύσκολο μόνη σου. Συγχαρητήρια!

Είμαι από τις ελάχιστες περιπτώσεις που το καταφέρνουν αυτό χωρίς υποστηρικτικό πλαίσιο και κατάλληλη θεραπεία. Δεν ήταν καθόλου εύκολο, μα ήμουν εντελώς αποφασισμένη. Κοιτώντας πίσω, θαυμάζω το πρακτικό μυαλό μου που με βοήθησε, όμως η αλήθεια είναι πως με αυτοσχέδια θεραπεία αφήνεις κενά και τραύματα που τα συναντάς και πάλι μπροστά σου με άλλους τρόπους…

Για να γίνω πιο σαφής, μπόρεσα να ισορροπήσω εντελώς τη διατροφή μου, αλλά η τελειομανία, η ψυχαναγκαστικότητα, η χαμηλή αυτοεκτίμηση και ο εσωτερικός μεγάλος πόνος που με χαρακτήριζαν, έμειναν σε μεγάλο βαθμό αδούλευτα. Ευτυχώς, κατάφερα με προσωπική δουλειά και θεραπεία να τα δω και να τα μαλακώσω σε δεύτερο, ετεροχρονισμένα και έχοντας ξανά πληγωθεί από αυτά, τη 2η φορά παθαίνοντας χρόνια κόπωση.. Για αυτό ας μη διστάζουμε να ζητάμε βοήθεια από τους ειδικούς!

Τώρα ασχολήσαι επαγγελματικά με το κομμάτι της διατροφής και βοηθάς με τη μέθοδό σου κόσμο που ταλαιπωρείται στη σχέση του με το φαγητό. Πώς αποφάσισες να ασχοληθείς με αυτό; Είχες επιρροές από τη δική σου προσωπική πορεία;

Για μένα το θέμα της διατροφής μού πήρε τα καλύτερα μου χρόνια… ήθελα λοιπόν να το σπουδάσω για να μπορέσω να το κατανοήσω πρώτα απ’ όλα για εμένα την ίδια. Δεν επέλεξα ωστόσο να γίνω διατροφολόγος, μα Βιολόγος. Από ένστικτο καταλάβαινα πως η θεωρία των θερμίδων με έριξε στο πρόβλημα, το επιδύνωσε και το συντηρούσε… Άρα έπρεπε να κοιτάξω αλλού για απαντήσεις.

Τελικά, η επιστήμη της Βιολογίας μου έδωσε το εύρος αντίληψης που χρειαζόμουν για να δημιουργήσω τη δική μου μεθοδολογία στη διατροφή, μια μεθοδολογία μακριά από αριθμούς, πρέπει και μη, αλλά βασισμένη στη βιολογική κατανόηση του οργανισμού και την αγάπη προς αυτό το θαυματουργό σώμα. Μιλάμε για μια νέα αντίληψη εντελώς πρωτοποριακή για τα σημερινά δεδομένα και ταυτόχρονα εντελώς φυσική και αβίαστη. Την ονόμασα BodyLove, τη διδάσκω από το 2018 και μέχρι στιγμής έχει βοηθήσει πολύ κόσμο να μπορέσει να συσχετιστεί με το φαγητό και το σώμα του με πιο υγιείς όρους.

Ακούγεται ενδιαφέρον! Ποια θεωρείς ότι είναι σημαντικά σημεία στην θεραπεία ατόμων που πάσχουν από κάποια διατροφική διαταραχή; Υπάρχει κάποια προσέγγιση καταλληλότερη από άλλες;

Στη θεραπεία των θεμάτων αυτών δεν υπάρχει συγκεκριμένη “συνταγή”, καθώς από τη μία, οι διατροφικές διαταραχές είναι πολύπλοκες και περιλαμβάνουν σωματικές, συναισθηματικές και ψυχολογικές πτυχές, και από την άλλη διότι το κάθε άτομο που νοσεί είναι διαφορετικό.

Σίγουρα ωστόσο μπορούμε να πούμε πως η αντιμετώπιση χρειάζεται να είναι πολυεπίπεδη και να περιλαμβάνει, όχι μόνο διατροφική καθοδήγηση και επανεκπαίδευση του ατόμου, αλλά και ταυτόχρονη ψυχολογική ή ακόμη και ψυχιατρική φροντίδα. Η συμβολή δε της οικογένειας και του άμεσου περίγυρου αναδεικνύεται όλο και περισσότερο ως καθοριστικής σημασίας για την θετική έκβαση της θεραπείας, συνεπώς είναι εξαιρετικά θεμιτό να υπάρχει παράλληλα συμβουλευτική γονέων ή οικογενειακή θεραπεία.

Πού μπορεί να απευθυνθεί κάποιος που δεν γνωρίζει ή έχει κάποιον δικό του άνθρωπο που βρίσκεται σε παρόμοια κατάσταση;

Ευτυχώς σήμερα τα πράγματα στην Ελλάδα έχουν προχωρήσει αρκετά! Αυτά τα θέμα ψυχικής υγείας αναδεικνύονται όλο και περισσότερο και πλέον υπάρχουν, τόσο κρατικές, όσο και ιδιωτικές πρωτοβουλίες, που παρέχουν βοήθεια και αν χρειαστεί νοσηλεία. Το 2024 ήταν και το έτος που έλαβε χώρα και το 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο για Διατροφικές Διαταραχές όπου είχα την χαρά να παρευρεθώ.  

Αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα οι δημόσιες δομές που παρέχουν θεραπεία και ενδονοσοκομειακή νοσηλεία, αν χρειαστεί, είναι τα νοσοκομεία Αιγινήτειο, Αττικό και Σισμανόγλειο, όλα στην Αθήνα. Δυστυχώς, η συμπρωτεύουσα και η επαρχία δεν διαθέτουν ακόμα κάποια δημόσια δομή…

Εξωνοσοκομειακή στήριξη παρέχεται από τα κέντρα ημέρας Ανάσα, στην Αθήνα και Δια-Θέση, σε Αθήνα και Θεσσαλονική. Φυσικά, πέρα από το BodyLove, υπάρχουν και άλλοι εξειδικευμένοι ιδιώτες που μπορούν με κατάλληλο τρόπο να στηρίξουν τα άτομα που υποφέρουν και να τα καθοδηγήσουν προς τη θεραπεία τους. Τέλος, υπάρχει και σύλλογος γονέων και φίλων ατόμων που πάσχουν από διατροφική διαταραχή, ονόματι "Επιστρέφω" που παρέχει στήριξη και ψυχοεκπαίδευση σε γονείς και φροντιστές.

Υπάρχουν προληπτικές στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση των περιστατικών διατροφικών διαταραχών στην κοινωνία και μέσα στην οικογένεια; Ποια είναι η γνώμη σου σε αυτό;

Ναι, υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να βοηθήσουν! Ας τα αναλύσουμε όμως περισσότερο σε επόμενο άρθρο!

Το θέμα έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον και μας αφορά όλους οπότε θα το κανονίσουμε! Αν θες μίλησε μας λίγο για το τελευταίο σου project. Καταλαβαίνω πως μέσα από τη φωτογραφία επιχειρείς να αναδείξεις αυτά τα θέματα και να ευαισθητοποιήσεις περισσότερο το ευρύ κοινό.

Ναι έτσι είναι! Η ιδέα γεννήθηκε μέσα μου όταν συνειδητοποίησα, με μια κάπως ειλικρινή έκπληξη, ότι εδώ και δέκα χρόνια δεν ταλαιπωρούμαι πια από την ασθένεια. Ήθελα λοιπόν να το γιορτάσω με ιδιωτικό τρόπο κάνοντας μια φωτογράφιση με έμενα και το σώμα μου γυμνό. Ενημέρωσα το φωτογράφο για το ευαίσθητο της υπόθεσης και του εξήγησα πως θα ήθελα να αποτυπώσω το κάθε στάδιο στο οποίο βρισκόμουν όσο ταλαιπωριόμουν στη σχέση μου με το φαγητό και το σώμα μου.

Υπήρξε απόλυτη κατανόηση και ευγένεια από τη μεριά του και τελικά βγάλαμε φωτογραφίες που στοιχειώνουν και που προβληματίζουν. Όταν τις πρωτοπήρα στα χέρια μου κατάλαβα πως αυτό δεν πρέπει να μείνει σε εμένα μόνο, χρειάζεται να βγει προς τα έξω για να βοηθήσει τον κόσμο να καταλάβει το τι εστί διατροφική διαταραχή καλύτερα. Από εκεί και έπειτα το ένα πράγμα διαδέχτηκε το άλλο. Άρχισα να γράφω για να αποτυπώσω με το δικό μου λόγο το χρονικό μου μέσα στις διατροφικές διαταραχές, αλλά και να μιλώ πιο ανοιχτά για αυτά τα θέματα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στον τύπο, στις ομιλίες μου κτλ.

Τώρα είμαστε στην τελική ευθεία προς την έκδοση ενός φωτογραφικού λευκώματος, που το συνοδεύει το κείμενο μου σε λόγο κάπως ποιητικό, ενώ προετοιμάζουμε και φωτογραφική έκθεση με παράλληλες ενημερωτικές δράσεις προς το τέλος της άνοιξης.

Με ποιο μήνυμα θα ήθελες να κλείσουμε; Τι θα ήθελες να πεις στα άτομα που μπορεί να βιώνουν κάτι παρόμοιο αυτή τη στιγμή; Θα ήθελα και το βιωματικό σου και το επιστημονικό σου μήνυμα.

Ως άτομο που τα έχω περάσει και ξέρω, θα πω πως υπάρχει σωτηρία σε αυτά τα θέματα! Θέλει απλά χρόνο γιατί θα είναι ένα μονοπάτι ανηφορικό και συχνά δύσβατο. Κοίτα απλά την κορυφή και με θέληση θα τα καταφέρεις!

Δεν χρειάζεται να πιστεύεις στον εαυτό σου, αυτό είναι εντελώς προαιρετικό, χρειάζεται όμως να το θες και να το θες πολύ! Ως επιστήμονας και ειδικός στα θέματα αυτά, θα πω πως υπάρχουν, δυστυχώς, αρκετοί επαγγελματίες εκεί έξω που θα αναλάβουν τέτοια περιστατικά χωρίς να έχουν εξειδίκευση, γνώση και εμπειρία επί αυτών των θεμάτων, που συνεργάζονται με το άτομο χωρίς να δίνουν θεραπευτική προτεραιότητα στη διατροφική διαταραχή και που πιστεύουν πως όταν λυθούν τα μεγαλύτερα θέματα του ατόμου η διατροφική διαταραχή θα προχωρήσει μόνη της.

Στην καλύτερη περίπτωση το άτομο μπαίνει σε ύφεση των συμπτωμάτων. Για αυτό, θα πω στο κοινό να αναζητά επαγγελματίες εξαιρετικά καταρτισμένους και ικανούς να αντιμετωπίσουν αυτούς τους δαίμονες με σθένος, εμπειρία και ενσυναίσθηση.

Ευχαριστούμε Γκλόρια για το σθένος σου να μας εξομολογηθείς το προσωπικό σου βίωμα αλλά και για τις χρήσιμες γνώσεις που μοιράστηκες μαζί μας.

Κλείνοντας θα ήθελα να επισημάνω ότι πάντα η ανάπτυξη μιας υγιούς σχέσης με το φαγητό είναι απαραίτητη για την αποκατάσταση της διατροφικής διαταραχής. Όταν κάποιος έχει βρει ειρήνη με το φαγητό, μπορεί να το δει αυτό που πραγματικά είναι - τροφή, διατροφή και ευχαρίστηση που είναι εκεί για να βοηθήσουν στη διατήρηση της σωματικής και ψυχικής υγείας.

Φωτογράφος: Παναγιώτης Πατσιώτης

 ⁠