Προβλήματα σχολικής φύσεως ή προβλήματα γένους/ είδους σχολικού;

Τώρα που το πρώτο σχολικό τρίμηνο κοντεύει να τελειώσει, μικρά ή μεγαλύτερα
προβλήματα έχουν ήδη αρχίσει να κάνουν την εμφάνισή τους; Μην ανησυχείτε.
Η λύση τους μπορεί να είναι πολύ πιο απλή από όσο φαντάζεστε. Ζητήσαμε από
την ψυχολόγο μας να δώσει συμβουλές σε ζητήματα που προβληματίζουν πολύ
συχνά τους γονείς, ιδίως εκείνους που τα παιδιά τους είναι στα πρώτα στάδια της
εκμάθησης.

Ποια είναι τα συνήθη λάθη των γονιών και πώς θα πρέπει να αντιμετωπίσουν κάθε κατάσταση;

• Δεν θέλει να πάει σχολείο.
• Οι βαθμοί του είναι απογοητευτικοί.
• Πότε ν’ αρχίσει ξένη γλώσσα;
• Μήπως έχει δυσλεξία;

«Βρίσκει προφάσεις για να μην πάει σχολείο»
Μήπως κατά τη διάρκεια της εβδομάδας το παιδί παρουσιάζει οργανικά
συμπτώματα (κεφαλαλγίες, κοιλόπονο, κ.λπ.) που υποχωρούν τα
Σαββατοκύριακα ή όταν του επιτραπεί να μείνει σπίτι; Η ρίζα του προβλήματος
είναι πολλές φορές άγνωστη και από το ίδιο το παιδί (π.χ. αντικατάσταση
δασκάλου, δυσκολίες με φιλίες, κ.λπ.).
1. Καλό είναι να είστε ευθείς: «Νικόλα είσαι σπίτι εδώ και δύο μέρες.
Παρατήρησα ότι η κοιλιά σου είναι καλύτερα κατά τη διάρκεια της
μέρας και χειροτερεύει αργά το βράδυ και νωρίς το πρωί». Μην το
υπερπροστατεύετε. Δείξτε υπομονή, κατανόηση, σταθερότητα.
Προσπαθήστε να καταλάβετε τι μπορεί να συμβαίνει χωρίς να είστε
ανακριτικοί.
2. Ζητήστε συνεργασία με το δάσκαλο του παιδιού, ώστε να έχετε και τη
δική του εικόνα περί των πραγμάτων. Θα σας βοηθήσει στη διερεύνηση
της ζωής του παιδιού στο σχολείο.
3. Αν οι συνθήκες του σχολείου δεν ευθύνονται για τη στάση του παιδιού
(χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν επιβαρύνουν ένα ήδη υπάρχον
πρόβλημα), ίσως η άρνηση του παιδιού να πάει σχολείο να οφείλεται
στην οικογένεια. Συγκεκριμένα, μπορεί να κρύβεται ο φόβος του
παιδιού να αποχωριστεί τη μητέρα. Από την άλλη, η μητέρα ενισχύει
ασυνείδητα αυτό το φόβο επειδή και η ίδια δυσκολεύεται να αποχωριστεί
το παιδί. Με λίγα λόγια, υπάρχει αλληλεξάρτηση μεταξύ παιδιού και
μητέρας. Όσο το παιδί μένει σπίτι ενισχύεται η φοβία, γιατί συν τοις
άλλοις δημιουργούνται πρακτικοί λόγοι, όπως το ότι το παιδί έχει πολλά
κενά από τα μαθήματα που έχει χάσει.

«Πότε ν’ αρχίσει μαθήματα ξένης γλώσσας;»
Είναι γνωστή η πλαστικότητα του παιδικού εγκεφάλου, γι’ αυτό όσο πιο νωρίς
μαθαίνει κάτι το παιδί, τόσο πιο εύκολα μπορεί να το αφομοιώσει. Επομένως,
μέχρι το τέλος της παιδικής ηλικίας (γύρω στα 12 έτη), ο εγκέφαλος διαθέτει
περισσότερες δυνατότητες εκμάθησης.

Πιο συγκεκριμένα:
1. Στην προσχολική ηλικία το παιδί μπορεί να ξεκινήσει να μαθαίνει μία ξένη
γλώσσα μέσα από την καθημερινότητά του, δηλαδή σαν παιχνίδι, μέσω
τραγουδιών, κ.λπ. Πρόκειται για έναν άριστο τρόπο εκμάθησης, καθώς
συνδυάζει γνώσεις με παιχνίδι.
2. Αν το παιδί ξεκινήσει την εκμάθηση ξένων γλωσσών κατά τη διάρκεια της
σχολικής του ηλικίας, τα πράγματα γίνονται πιο σύνθετα. Για παράδειγμα,
η Α’ Δημοτικού είναι πολύ κρίσιμη τάξη. Το παιδί μεταφέρεται από ένα
οικείο περιβάλλον -στο οποίο όλα μαθαίνονταν μέσα από το παιχνίδι- σ’ ένα
άλλο που για να αποκτήσει γνώσεις θα πρέπει να στερηθεί το παιχνίδι και
να ενταχθεί σ’ ένα νέο σύστημα που απαιτεί τη συμμόρφωσή του.
Αυτή η προσαρμογή είναι δύσκολη, γιατί το παιδί θα πρέπει να ανταποκριθεί
στην πίεση από τις απαιτήσεις του νέου περιβάλλοντος, αλλά και από το φόρτο
εργασίας. Επομένως, καλό θα ήταν να μην του δημιουργείται μεγαλύτερη
πίεση. Εξάλλου, μπορεί να καθυστερήσει η εκμάθηση ξένων γλωσσών μέχρι το
παιδί να μάθει να χειρίζεται το ελληνικό αλφάβητο, ώστε να νιώθει μεγαλύτερη
σιγουριά.

«Η δασκάλα υποψιάζεται δυσλεξία. Τι μπορώ να κάνω;»
Η δυσλεξία έχει να κάνει με δυσκολία στη γραπτή μορφή της γλώσσας.
Συγκεκριμένα, η αναγνωστική και ορθογραφική επίδοση του παιδιού είναι
πολύ κατώτερη σε σχέση με τη νοητική και χρονολογική του ηλικία.
Η διάγνωσή της γίνεται στη Β’ Δημοτικού παρόλο που μπορεί να γίνει
πρόβλεψη νωρίτερα (π.χ. παιδιά με προβλήματα στο λόγο παρουσιάζουν συχνά
μαθησιακές δυσκολίες) γιατί πολλά χαρακτηριστικά είναι συνηθισμένα σε
μικρότερες ηλικίες (όπως η καθρεπτική γραφή που αναφέρεται παρακάτω).
 

Χαρακτηριστικά της δυσλεξίας στην ανάγνωση

•  παράληψη, πρόσθεση, αντιμετάθεση γραμμάτων, λέξεων
•  αργό διάβασμα (σαν να κομπιάζει)
•  δυσκολία στην κατανόηση του κειμένου και στη μνήμη
• συλλαβισμός της ίδιας λέξης με διαφορετικό τρόπο κάθε φορά που συναντάται
•  δυσκολία να μείνει στην ίδια γραμμή στο κείμενο

Χαρακτηριστικά της δυσλεξίας στη γραφή

•  παρουσία πολλών ορθογραφικών λαθών ακόμα και σε γνωστές λέξεις
•  παράληψη, πρόσθεση, αντιμετάθεση γραμμάτων, λέξεων
• καθρεπτική γραφή (3 αντί για ε)
• άσχημη εμφάνιση γραπτού: χωρίς διαστήματα μεταξύ των λέξεων, χωρίς σημεία στίξης, χωρίς κεφάλαια, με πολλές μουντζούρες
•  δυσκολία στη σύνταξη και στην αντιγραφή

Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς;
1. να πάτε το παιδί σε κάποιον ειδικό αμέσως μόλις υποπτευθείτε την ύπαρξη
κάποιας μαθησιακής δυσκολίας
2. να το ενθαρρύνετε να παρακολουθεί εκπαιδευτικά προγράμματα στην
τηλεόραση και να τα συζητάτε
3. να του διαβάζετε εξωσχολικά βιβλία για να εμπλουτίζετε τις γνώσεις του
4. να μην εμμένετε στη δυσκολία του, αλλά να το ενθαρρύνετε να ασχοληθεί με
δραστηριότητες που μπορεί να του ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή του (π.χ.
κάποια αθλητική δραστηριότητα).