Κολπίτιδα : Κατηγορίες και πρόληψη

ΓΕΝΙΚΑ

Ο κόλπος είναι το τμήμα εκείνο στο οποίο βασίζεται η γυναικεία αναπαραγωγή. Αυτολιπαίνεται από δικές του εκκρίσεις και αδένες που παράγουν βλέννα και αυτοκαθαρίζεται, καθώς οι εκκρίσεις κυλούν προς τα κάτω και βγαίνουν προς τα έξω. Οι φυσιολογικές εκκρίσεις έχουν διαφανές ή λευκό χρώμα.

► Ο όρος κολπίτιδα περιλαμβάνει διάφορες φλεγμονές, όπως λοιμώξεις από μύκητες, ή κολπίτιδες από βακτήρια που συνήθως συνοδεύονται από φαγούρα, ερεθισμό και περίεργες εκκρίσεις και φλεγμονές. Οι παθήσεις του κόλπου είναι αρκετά συχνές, ωστόσο θεραπεύονται εύκολα.

► Η βακτηριακή κολπίτιδα παρουσιάζεται κυρίως σε άτομα αναπαραγωγικής ηλικίας με κύριο σύμπτωμα τις εκκρίσεις με οσμή ψαριού, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δε μπορεί να εμφανιστεί και χωρίς συμπτώματα. Κάτι ανάλογο συμβαίνει, επίσης, με τα χλαμύδια και τη γονόρροια, είδη βακτηριακών κολπίτιδων.

► Όταν αναπτύσσονται πολλοί μύκητες προκαλείται μυκητίαση που συνοδεύεται από πόνο, φαγούρα και ενδεχομένως λευκές πηκτές εκκρίσεις. Μάλιστα, ο πόνος μπορεί να γίνει αισθητός κατά τη διάρκεια της ούρησης ή του σεξ. Η μυκητίαση αναπτύσσεται κυρίως σε άτομα που πάσχουν από διαβήτη, βρίσκονται σε κατάσταση εγκυμοσύνης ή χρησιμοποιούν χάπια αντισυλληπτικά ή αντιβιοτικά.

► Οι λιμώξεις του κόλπου δεν είναι επικίνδυνες, ενώ οι μυκητιάσεις αντίθετα μπορούν να προκαλέσουν φλεγμονώδη νόσο της πυέλου ή διάφορες άλλες επιπλοκές. Η κολπίτιδα μπορεί να εμφανίζεται σε συνδυασμό με αιδοιίτιδα εξαιτίας της κοντινής τους απόστασης.

► Ο καρκίνος του κόλπου προσβάλλει κυρίως τις γυναίκες που έχουν ηλικία άνω των 50 χρόνων και η βαρύτητά του εξαρτάται από το σημείο στο οποίο έχει εντοπιστεί κι από τον τύπο του. Αναμφίβολα, μπορεί να προσβάλλει και γειτονικούς ιστούς, όπως το αιδοίο, την κύστη, κ.τ.λ.

► Μία άλλη τέλος, κολπική ψυχολογική κυρίως διαταραχή είναι ο κολεόσπασμος, που εκδηλώνεται με σπασμούς συχνά επίπονους και εμποδίζει την είσοδο του πέους ή άλλων αντικειμένων. Η διαταραχή αυτή προκαλεί φόβο συνουσίας στις γυναίκες και συνδέεται με τον πόνο.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

•  Φαγούρα και φλεγμονή στο αιδοίο.

•  Παχύ δέρμα στο αιδοίο σε συνδυασμό με κνησμό. Ίσως πρόκειται για κνησμώδη δερματίτιδα ή καρκίνο του αιδοίου, γι’ αυτό επιβάλλεται να επισκεφθείτε τον γιατρό σας.

•  Εκκρίσεις με δυσάρεστη οσμή, πόνο και φαγούρα.

•  Σπασμοί και πόνος σε κάθε προσπάθεια εισόδου στον κόλπο.

•Εκκρίσεις, αιμορραγία και αλλοίωση στον κόλπο.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΤΕ ΑΜΕΣΑ ΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ ΣΑΣ ΟΤΑΝ…

•  Έχετε αιμορραγία άσχετη από την περίοδο.

•  Πονάτε χαμηλά στην κοιλιά κι έχετε πυρετό, περίεργες εκκρίσεις ή πόνο κατά τη διάρκεια του σεξ.

•  Παρουσιάσετε υψηλό πυρετό, ή εξάνθημα και κάνετε χρήση ταμπόν ή διαφράγματος.

ΑΙΤΙΕΣ

•  Βακτηριακή κολπίτιδα: συνήθως οφείλεται στα βακτήρια Gardnerella vaginalis ή Mobiluncus που υπάρχουν στον κόλπο, στο στρες ή στην αλλαγή ερωτικού συντρόφου.

•  Μυκητιάσεις κόλπου: προκαλούνται κυρίως εξαιτίας κάποιας μεγάλης αλλαγής στο διατροφικό πρόγραμμα ή εξαιτίας της λήψης αντιβιοτικών ή κορτικοστεροειδών. Αυτά με τη σειρά τους μπορεί να προκαλέσουν μύκητες, όπως τον Candida albicans, που θεωρείται ο κυριότερος υπαίτιος εμφάνισης των κολπικών μυκητιάσεων.

•  Αιδοιίτιδα: έχει την αιτία της σε κάποιο χημικό ερεθισμό ή σε κάποια αλλεργία του οργανισμού έναντι ορισμένων προϊόντων, όπως λ.χ. σαπουνιών, πλύσης του κόλπου ή λοιμώξεων.

•  Κολεόσπασμος: οφείλεται σε ψυχολογικές αιτίες, που προκύπτουν κυρίως μετά από κάποιο τραύμα σεξουαλικής ψυχικής φύσεως, όπως π.χ. βιασμό ή από αρνητική άποψη της ίδιας της γυναίκας σχετικά με την σεξουαλικότητα της.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Η πιο κατάλληλη μέθοδος για να διαγνωσθούν οι παθήσεις του κόλπου είναι η γυναικολογική εξέταση σε συνδυασμό με αιματολογικές εξετάσεις ή και βιοψία. Προκειμένου να διαγνωσθεί το είδος της κολπίτιδας, ελέγχεται στο εργαστήριο δείγμα εκκρίσεων κι έπειτα ο γιατρός προβαίνει στη χορήγηση της κατάλληλης αγωγής.

Στην περίπτωση που υπάρχει υποψία για κολεόσπασμα, μελετάται το σεξουαλικό ιστορικό του ασθενή με μεγάλη έμφαση στους ψυχολογικούς παράγοντες, ενώ αν η υποψία εστιάζεται στην ύπαρξη κολπικού καρκίνου, η εξέταση γίνεται με κολποσκόπιο και βιοψία.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Κάθε είδος θεραπείας, είτε πρόκειται για συμβατική είτε πρόκειται για εναλλακτική, έχει στόχο να διατηρήσει την κατάλληλη ισορροπία μικροβίων στον οργανισμό και να ανακουφίσει από τον ερεθισμό και τα ενοχλητικά συμπτώματα.

ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

_  Κολπίτιδες από Gardnerella: για την αντιμετώπισή τους, χορηγούνται συνήθως αντιβιοτικά ή οιστρογόνα σε υπόθετα ή κρέμες για τοπική επάλειψη, που στοχεύουν στη λίπανση και ενίσχυση των ιστών του κόλπου.

_  Κολπίτιδες από άλλα βακτήρια: για την αντιμετώπισή τους χορηγούνται κρέμες αντιβιοτικής φύσεως, όπως κλινδαμυκίνη ή μετρονιδαζόλη, η οποία μπορεί να ληφθεί κι από το στόμα. Επειδή οι λοιμώξεις μεταδίδονται από τον έναν ερωτικό σύντροφο στον άλλο, καλό είναι να χορηγηθεί αντιβίωση και στον σύντροφό σας.

_  Κολπικές μυκητιάσεις: το πιθανότερο είναι να λάβετε κάποιο αντιμυκητιασικό, όπως λ.χ. νυστατίνη, κλοτριμαζόλη είτε σε κρέμα είτε σε υπόθετα.

_  Κολεόσπασμος: επειδή η εμφάνισή του οφείλεται σε ψυχολογικά κυρίως αίτια, η θεραπεία πρέπει να στραφεί προς αυτή την κατεύθυνση και να αφορά είτε μόνο τον ίδιο τον ασθενή είτε και τον ή την σύντροφό του.

_  Κολπικός καρκίνος: ανάλογα με την περίπτωση και το στάδιο στο οποίο βρίσκεται η νόσος ακολουθείται και η κατάλληλη θεραπεία, η οποία συχνά συνίσταται σε χημειοθεραπεία ή χειρουργική επέμβαση με λέιζερ όταν το στάδιο είναι πρώιμο. Όταν αντίθετα η κατάσταση είναι προχωρημένη, εφαρμόζεται εγχείρηση ή ακτινοθεραπεία από ειδικευμένους γυναικολόγους.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Έχουν τη δυνατότητα να δράσουν μόνο συμπληρωματικά με τις μεθόδους της συμβατικής ιατρικής και να συμβάλλουν στην ανάρρωση του ασθενή. Πιο συγκεκριμένα:

_  Ομοιοπαθητική: όταν οι εκκρίσεις είναι κίτρινες με έντονο κάψιμο και δυσοσμία και συνοδεύονται από πρήξιμο και πόνο, χορηγείται το Kreosotum. Όταν οι εκκρίσεις έχουν λευκό χρώμα και συνοδεύονται από φαγούρα, χορηγείται το Sepia. Όταν, τέλος, οι εκκρίσεις είναι κιτρινοπράσινες και παχύρρευστες, δίνεται το Pulsatilla.

_  Φυτοθεραπεία: συνίσταται σε θεραπεία με φρέσκο σκόρδο, το οποίο μπορείτε να τυλίξετε σε μία γάζα και να το τοποθετήσετε στον κόλπο σας, αρκεί να το αλλάζετε δύο φορές την ημέρα. Όταν την κολπίτιδα συνοδεύει κνησμός ή ερεθισμός, καλό είναι να κάνετε πλύσεις με εκχύλισμα φρέσκιας στελάριας ή καλέντουλας.

_  Τρόπος ζωής: καλό είναι να αποφύγετε τη σεξουαλική επαφή ή τη χρήση ταμπόν για το διάστημα εκείνο που σας ταλαιπωρούν τα συμπτώματα κολπικών παθήσεων. Επίσης, αποφεύγετε να φοράτε στενά ρούχα, με σκοπό τη διατήρηση της ξηρότητας και της δροσιάς του κόλπου και την παράλληλη έτσι πρόληψη διαφόρων μορφών κολπίτιδας.

_  Διατροφή: μειώστε τα ποσοστά ζάχαρης στη διατροφή σας και προτιμήστε το γιαούρτι ζωντανής καλλιέργειας.

Πώς να αντιμετωπίζετε τις κολπικές παθήσεις στο σπίτι σας

•  Προσθέστε στο πρόγραμμα διατροφής σας Lactobacillus acidophilus, που διατυίθεται σε κάψουλες στα φαρμακεία και συμβάλλει θετικά στην αντιμετώπιση των κολπικών μυκητιάσεων.

•  Φροντίστε να έχετε τακτική σεξουαλική επαφή, η οποία αν και μπορεί να προκαλέσει κολπίτιδες, αυξάνει την κυκλοφορία του αίματος, καταπολεμά την ξηρότητα και τη λέπτυνση των τοιχωμάτων του κόλπου και με τον τρόπο αυτό διατηρεί υγιή τον ιστό του κόλπου.

•  Αποφύγετε τη χρήση διαφόρων προϊόντων όπως είναι τα σαπούνια, τα λάδια, οι κρύσταλλοι για το μπάνιο, τα σπρέι γυναικείας υγιεινής, τα αφρόλουτρα και τα χρωματισμένα ή αρωματισμένα χαρτιά υγείας, κυρίως όταν συμειδητοποιήσετε ότι έχετε κνησμό ή κάψιμο.

•  Φροντίζετε να σκουπίζεστε πάντα από μπρος προς τα πίσω, έτσι ώστε να αποφύγετε το ενδεχόμενο μολύνσεως του κόλπου από εντερικά μικρόβια.

•  Συζητήστε με κάποιον ειδικό σεξοθεραπευτή, προκειμένου να βελτιώσετε τη στάση που έχετε απέναντι στη σεξουαλικότητά σας και να αντιμετωπίσετε έτσι τον κολεόσπασμο.

ΠΡΟΛΗΨΗ

•  Προσπαθήστε να έχετε μία ισορροπημένη δίαιτα.

•  Χρησιμοποιείτε πάντα προφυλακτικό κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής σας επαφής.

•  Στην περίπτωση που υποψιαστείτε ότι έχετε κάποιο είδος κολπικής λοίμωξης, μην πλυθείτε μέχρι να έρθετε σε επαφή με τον γιατρό σας, έτσι ώστε να διατηρηθούν οι εκκρίσεις που θα χρησιμεύσουν στη διάγνωση.

•  Για να αποφύγετε τι ενδεχόμενο κολεόσπασμου, φροντίσετε να ζείτε σε ένα ήρεμο οικογενειακό περιβάλλον, όπου η άποψη για τη σεξουαλικότητα δεν είναι αρνητική και δεν αποτελεί αντικείμενο ντροπής.

•  Στην περίπτωση εκείνη που έχετε υποστεί κάποιο είδος κακοποίησης, συζητήστε με κάποιον ειδικό ψυχολόγο ή σεξοθεραπευτή  και ζητήστε τη συμβουλή του.