Διαβήτης : Ο σκόρος του δέρματος

ΓΕΝΙΚΑ

Ο διαβήτης είναι μία από τις παλαιότερα γνωστές ασθένειες, με πολύ άσχημες επιπτώσεις στον άνθρωπο. Τα τελευταία όμως χρόνια, με την πρόοδο της Ιατρικής, οι περισσότεροι άνθρωποι που πάσχουν από διαβήτη έχουν τη δυνατότητα ελέγχου του και διάγουν μια καθ’ όλα φυσιολογική ζωή, που μπορεί να διαρκέσει πολλά χρόνια. Αντίθετα, αν η ασθένεια δεν τύχει της προσοχής που απαιτείται, μπορεί να έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις για τον ασθενή.

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία διαταραχή του ενδοκρινικού συστήματος που απασχολεί εκατομμύρια ανθρώπου σε όλο τον κόσμο. Ο διαβήτης προκαλείται από διαταραχές της ποσότητας της ινσουλίνης στο αίμα. Η ινσουλίνη είναι μία ορμόνη που παράγεται στο πάγκρεας και έχει σαν λόγο ύπαρξης την υποβοήθηση του οργανισμού στη μετατροπή του σακχάρου του αίματος σε ενέργεια.

Διακρίνονται δύο μορφές διαβήτη:

Διαβήτης [Τύπου 1]

Παρουσιάζεται κυρίως σε νεαρές ηλικίες, προκαλείται από έλλειψη ινσουλίνης και οι ασθενείς του συγκεκριμένου τόπου πρέπει να κάνουν σε καθημερινή βάση ενέσεις ινσουλίνης προκειμένου να διατηρούνται υγιείς.

Μη ινσουλινοεξαρτώμενος Διαβήτης [Τύπου 2]

Συνήθως εμφανίζεται σε ώριμη ηλικία και οφείλεται στην αδυναμία του οργανισμού να επεξεργαστεί σωστά την ινσουλίνη. Σε πολλές περιπτώσεις ο συγκεκριμένος τύπος διαβήτη μπορεί να ελεγχθεί με χάπια ή με δίαιτα. Στις περιπτώσεις αυτές παρατηρείται συνήθως ένας συνδυασμός μερικής ανεπάρκειας στην παραγωγή ινσουλίνης και μειωμένης ανταπόκρισης του οργανισμού στην ορμόνη.

Υπάρχει τέλος και ο δευτεροπαθής διαβήτης που αναπτύσσεται ως επιπλοκή άλλης ασθένειας όπως η παγκρεατίτιδα, η ακρομεγαλία, το σύνδρομο Cushing αλλά και βλάβης του παγκρέατος λόγω υπερκατανάλωσης αλκοολούχων ποτών.

Επιπλοκές

Οι επιπλοκές του διαβήτη μακροπρόθεσμα μπορεί να είναι εξαιρετικά σοβαρές, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις ασθενών που δεν λαμβάνουν τ’ αναγκαία μέτρα για τη σταθεροποίηση της κατάστασής τους. Έτσι μπορεί να προκληθούν βλάβες στα μάτια, ξεκινώντας από διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, καταρράκτη ή και γλαύκωμα. Αρκεί ν’ αναφερθεί ότι η κυριότερη αιτία τύφλωσης ενηλίκων ατόμων οφείλεται στον σακχαρώδη διαβήτη. Ακόμη μπορεί να προκληθούν βλάβες στο νευρικό σύστημα, στους νεφρούς αλλά και στο κυκλοφορικό και στο καρδιαγγειακό σύστημα. Συχνά οι διαβητικοί παρουσιάζουν επιβράδυνση των αντανακλαστικών τους, μούδιασμα των κάτω άκρων και ανικανότητα. Οι τυχόν πληγές σε άτομα που πάσχουν από διαβήτη αργούν να επουλωθούν, ενώ συχνό φαινόμενο είναι και οι διαφόρων τύπων λοιμώξεις.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

- Υπερβολική δίψα

- Αφυδάτωση

- Αποβολή μεγάλης ποσότητας ούρων

- Φλεγμονή στην ουροδόχο κύστη

- Αίσθημα κόπωσης

- Ναυτία

- Λήθαργος

- Απώλεια βάρους

-Εξασθένηση της όρασης

ΕΝΗΜΕΡΩΣΤΕ ΑΜΕΣΑ ΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ ΟΤΑΝ…

- Όταν έχετε συμπτώματα κετοξέωσης (ναυτία, δίψα, αδυναμία, συχνουρία, πόνους στην κοιλιά, βαθιές και γρήγορες αναπνοές, αίσθηση βερνικιού νυχιών στο στόμα)

- Όταν έχετε συμπτώματα υπογλυκαιμίας (αδυναμία, υπνηλία, εφίδρωση, εκνευρισμό, ταχυπαλμία)

ΑΙΤΙΕΣ

- Στον διαβήτη Τύπου 1, ο οργανισμός δεν παράγει καθόλου ινσουλίνη. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει ινσουλίνη για να επιτελέσει τον ρόλο της στον οργανισμό, τα υποπροϊόντα της διάσπασης των λιπών και των μυικών πρωτεϊνών συγκεντρώνονται στο αίμα και έχουν σαν αποτέλεσμα την παραγωγή κετονών. Αν δεν υπάρξει αντιμετώπιση του προβλήματος, οι κετόνες συνεχίζουν ν’ αυξάνονται, μέχρι να επέλθει τελικά κετοξεϊκό κώμα. Αν και πλέον δεν είναι συχνό αυτό το φαινόμενο, ο ασθενής έχει ανάγκη άμεσης περίθαλψης με τη χορήγηση ινσουλίνης και την ενδοφλέβια χορήγηση υγρών.

- Στον διαβήτη Τύπου 2 υπάρχει χαμηλή παραγωγή ινσουλίνης, η οποία δεν αρκεί για τις ανάγκες του οργανισμού. Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας φαγητού αυξάνει αναλογικά τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα και η ινσουλίνη δεν αρκεί για την μετατροπή του πλεονάσματος γλυκόζης σε ενέργεια. Καμιά φορά αυτό συμβαίνει παροδικά στις έγκυες γυναίκες, οι οποίες είναι πιθανό ν’ αναπτύξουν τον λεγόμενο διαβήτη της εγκυμοσύνης.

Η κληρονομικότητα αποτελεί μία σημαντική αιτία ανάπτυξης και των δύο τύπων διαβήτη. Πιστεύεται ακόμη ότι ακόμη και ο διαβήτης Τύπου 1 είναι δυνατό ν’ αναπτυχθεί σε παιδιά ή νεαρά άτομα σε συγκεκριμένες εποχές του έτους, ως συνέπεια της προσβολής τους από παρωτίτιδα ή από τον ιό Κοξάκι. Ο διαβήτης Τύπου 2 δείχνει προτίμηση στα υπέρβαρα άτομα που δεν ακολουθούν ισορροπημένη διατροφή. Τόσο λοιπόν οι διατροφικές συνήθειες, όσο και το περιβάλλον μπορούν να επιδράσουν άμεσα στην προδιάθεση κάποιου ατόμου ν’ αναπτύξει διαβήτη.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Ο σκοπός της θεραπευτικής αγωγής του διαβήτη είναι να διατηρεί ο ασθενής σε φυσιολογικά επίπεδα της γλυκόζη που υπάρχει στο αίμα του. Για τον σκοπό αυτόν πρέπει να γίνεται συχνός έλεγχος με εξετάσεις αίματος, οι οποίες έχουν πολύ ακριβή αποτελέσματα και μπορούν να φανούν εξαιρετικά χρήσιμες και για την πρόληψη υπογλυκαιμίας, αλλά και με εξετάσεις ούρων, οι οποίες είναι εξίσου ακριβείς αλλά όχι τόσο χρήσιμες όσον αφορά την πρόληψη της υπογλυκαιμίας.

Επειδή ο έλεγχος πρέπει να είναι πολύ συχνός, οι ασθενείς είναι πλέον σε θέση να πραγματοποιούν τους συγκεκριμένους ελέγχους μόνοι τους, με τη βοήθεια εξειδικευμένων συσκευών που κυκλοφορούν ευρέως στο εμπόριο. Έτσι ο ασθενής είναι σε θέση, υπό την επίβλεψη πάντοτε του θεράποντος ιατρού, να προσδιορίσει και την ποσότητα ινσουλίνης που θα πρέπει να λάβει, ανάλογα με τη διαφορά των τιμών που θα δείξουν οι εξετάσεις σε σχέση με τα φυσιολογικά επίπεδα.

Υπάρχουν όμως και κάποιες πιο εξειδικευμένες εξετάσεις οι οποίες είναι δυνατό να πραγματοποιηθούν μόνο σε νοσοκομείο και παρέχουν στον θεράποντα ιατρό περισσότερες πληροφορίες για τη ρύθμιση του σακχάρου. Η γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη είναι ένα είδος εξέτασης που μετρά τα επίπεδα του σακχάρου σε περίοδο 6-8 εβδομάδων, ενώ η φρουκτοζαμίνη μετρά την αποτελεσματικότητα της αγωγής σας σε μία περίοδο 2-3 εβδομάδων. Οι δύο αυτές εξειδικευμένες εξετάσεις αποτελούν ένα επιπλέον συμπλήρωμα στα στοιχεία που ο γιατρός σας θα εξετάσει για να σας παρακολουθεί.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Σε κάθε τύπο διαβήτη η θεραπεία βασίζετε στη ρύθμιση των επιπέδων της ινσουλίνης, σε συνδυασμό με πολύ συγκεκριμένη και αυστηρή δίαιτα. Η άσκηση επίσης βοηθάει στην εξισορρόπηση της λειτουργίας του οργανισμού. Το επίπεδο συμμόρφωσης του ασθενούς στις οδηγίες του θεράποντος ιατρού θα καθορίσει μεγάλο μέρος της θεραπευτικής αγωγής και της εξέλιξης της ασθένειας.

ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

- Στον διαβήτη Τύπου 1, είναι απαραίτητη η χορήγηση ινσουλίνης ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Επειδή η ινσουλίνη, σαν πρωτεΐνη που είναι, καταστρέφεται από τα ένζυμα του πεπτικού συστήματος, πρέπει να χορηγείται ενέσιμα και όχι από το στόμα. Πολύ σύντομα, οι ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη μαθαίνουν να κάνουν μόνοι τους την ένεση, είτε στον εαυτό τους είτε στα παιδιά τους.

- Στην περίπτωση του διαβήτη Τύπου 2, η αγωγή εξαρτάται από την κατάσταση του ασθενούς. Πολλές φορές μία σωστή δίαιτα, σε συνδυασμό με την κατάλληλη σωματική άσκηση, μπορεί να είναι ικανά να κρατήσουν σε ισορροπία τα επίπεδα του σακχάρου στον οργανισμό του ασθενούς. Άλλοι ασθενείς είναι δυνατό να χρειαστούν φαρμακευτική αγωγή που μπορεί να είναι κάποιο αντιδιαβητικό φάρμακο χορηγούμενο από το στόμα ή ακόμη και ινσουλίνη.

Η αντιμετώπιση του διαβήτη μέσω της δίαιτας

Η δίαιτα των διαβητικών δεν είναι απαραίτητα στέρηση, αλλά αποφυγή βλαβερών τροφών και πρόσθεση στο διαιτολόγιο άλλων που μπορεί να φανούν χρήσιμες στη ρύθμιση του σακχάρου. Ορισμένα μικρά τεχνάσματα θα σας βοηθήσουν να χάσετε βάρος και να κρατάτε σε φυσιολογικά επίπεδα το σάκχαρο:

- Φροντίστε να τρώτε μικρά και τακτικά γεύματα

- Οι διάφορες αμυλούχες τροφές που καταναλώνετε φροντίστε να είναι πλούσιες σε φυτικές ίνες

- Μειώστε την κατανάλωση λιπαρών τροφών και αλκοόλ

- Η ζάχαρη και το αλάτι να χρησιμοποιούνται στο ελάχιστο

- Αποφεύγετε τα τηγανητά

- Κόψτε κάθε είδους σνακ και αντικαταστήστε τα με φρούτα

- Προσθέστε σαλάτες στα γεύματά σας

Τα πόδια του διαβητικού

Ένα πολύ σημαντικό σημείο που θα πρέπει να προσέχει ιδιαίτερα ο διαβητικός ασθενής είναι η φροντίδα των ποδιών του. Αν αφιερώνει καθημερινά λίγη φροντίδα στην υγιεινή των ποδιών, μπορεί ν’ αποφύγει σοβαρές επιπλοκές που μπορούν να δημιουργήσουν έντονα προβλήματα. Θα πρέπει να διατηρείται η καλή κυκλοφορία του αίματος προκειμένου να διατηρηθεί η αντοχή των ιστών, γεγονός που απαιτεί προσοχή στη διατροφή, αποφυγή του καπνίσματος και διατήρηση των επιπέδων του σακχάρου σε ισορροπία. Τα κυριότερα σημεία που πρέπει να προσέχει ο ασθενής για τη διατήρηση της καλής υγιεινής των ποδιών είναι:

- Καθημερινό πλύσιμο με χλιαρό νερό και σαπούνι. Δεν πρέπει να μουλιάζετε πολύ ώρα τα πόδια γιατί έτσι αφαιρείται από αυτό το φυσικό λίπος που προστατεύει την επιδερμίδα. Αποφεύγετε όσο μπορείτε τη δημιουργία μαλακών ρόζων.

- Προσοχή στο κόψιμο των νυχιών. Τα νύχια πρέπει να κόβονται σε ίσια γραμμή και δεν πρέπει να χρησιμοποιείτε αιχμηρά αντικείμενα για να κόψετε τις γωνίες. Μία χάρτινη λίμα είναι προτιμότερη γιατί δεν πληγώνει τη γύρω περιοχή.

- Χρησιμοποιείτε αντισηπτικό για τις άσπρες, υγρές περιοχές ανάμεσα στα δάχτυλα.

- Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζονται οι κάλοι, τους οποίους δεν πρέπει να φροντίζετε μόνοι σας αλλά μόνο με τη βοήθεια ειδικού.

- Τα παπούτσια που φοράτε θα πρέπει πρώτα να είναι άνετα και μετά κομψά. Βεβαιωθείτε ότι δεν σας δυσκολεύουν στο περπάτημα και ότι δεν σας πονούν σε κανένα σημείο του ποδιού.

- Το ίδιο ισχύει και για τις κάλτσες, στις οποίες θα πρέπει να είσαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με τις ραφές. Αν αισθανθείτε ότι τα σημεία των ραφών σας προκαλούν ενόχληση, δοκιμάστε να τις φορέσετε από την ανάποδη πλευρά. Πρέπει πάντα να είσαστε βέβαιοι ότι δεν θα δημιουργηθεί κάποια αμυχή που μπορεί να μετεξελιχθεί σε φλύκταινα.

- Σε οποιοδήποτε πρόβλημα που έχει να κάνει με μικροτραυματισμούς και πληγές, ζητήστε τη συμβουλή του θεράποντος ιατρού.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ

Οι εναλλακτικές θεραπείες μόνο επικουρικά μπορούν να συμβάλλουν στη σταθεροποίηση των επιπέδων του σακχάρου και δεν θα πρέπει να γίνονται χωρίς της έγκριση του θεράποντος ιατρού.

Γιόγκα

Οι ασκήσεις γιόγκα μπορούν να φανούν ωφέλιμες ακολουθώντας ένα πρόγραμμα που ανταποκρίνεται στις διαφορετικές ανάγκες του κάθε ασθενούς. Κάποιες ειδικές ασκήσεις θα επιδράσουν θετικά στην ενίσχυση της πέψης, υποβοηθώντας τη σωστή λειτουργία του παγκρέατος και του συκωτιού, ούτως ώστε να ρυθμιστούν καλύτερα τα επίπεδα του σακχάρου. Κάποιοι θεραπευτές προτείνουν αλλαγές στις διατροφικές συνήθειες, όπως τον περιορισμό ή και την αποφυγή της κατανάλωσης κρέατος, ψαριού, γαλακτοκομικών και γενικότερα ζωικών τροφών, διότι η περιεκτικότητά τους σε λίπη δυσκολεύει τη δράση της ινσουλίνης κι επί πλέον επιβαρύνουν τον οργανισμό με πρόσθετα προβλήματα όπως χοληστερίνη, παχυσαρκία ή υψηλή αρτηριακή πίεση.

Φυτοθεραπεία

Όσον αφορά τη φυτοθεραπεία, πρέπει να γνωρίζετε ότι κανένα φυτό δεν είναι ικανό ν’ αντικαταστήσει την ινσουλίνη. Κάποια φυτά όμως είναι δυνατό να δράσουν επικουρικά στην ανακούφιση κάποιων από τα συμπτώματα.

- Το ρόφημα από φύλλα μύρτιλου μπορεί να συνεισφέρει στη διατήρηση των αιμοφόρων αγγείων σε καλή κατάσταση.

- Το κρεμμύδι βοηθά στην απελευθέρωση ινσουλίνης στον οργανισμό και γενικά θεωρείται πολύ καλό για την καρδιά και τ’ αγγεία.

- Το σκόρδο μειώνει τη χοληστερόλη, την πίεση και τα επίπεδα γλυκόζης του αίματος.

- Τέλος υπάρχουν πολλές δίαιτες με ιδιαίτερη φιλοσοφία η κάθε μία και συγκεκριμένα ποσοστά λήψης υδατανθράκων, φυτικών ινών, πρωτεϊνών κλπ, που πιστεύεται πως θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν αντί της κλασσικής δίαιτας του διαβήτη. Καλό θα ήταν πρωτού αποφασίσετε οτιδήποτε διαφορετικό από τη συμβατική θεραπευτική σας αγωγή, να συμβουλευτείτε τον διαβητολόγο σας.