Η φλεγμονή – η κορτιζόλη και τα αντιφλεγμονώδη : Όσα δεν ξέρατε

Η ΦΛΕΓΜΟΝΗ
Το ξέρετε ότι η φλεγμονή που είναι υπεύθυνη για πολλές παθήσεις όπως ο διαβήτης, το
άσθμα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα, τα αυτοάνοσα νοσήματα, οι καρδιαγγειακές παθήσεις
είναι ένα από τα όπλα το ανοσοποιητικού συστήματος, που διαθέτει ο οργανισμός μας σε
περίπτωση εισβολής;
Όταν εντοπιστεί ο «εχθρός» να έχει εισέλθει στο σώμα μας, είτε αυτός είναι μικρόβιο είτε
μόλυνση ή οποιαδήποτε μη ανεκτή ουσία που θα τον βλάψει, ενεργοποιεί τη φλεγμονή, η
οποία επιτίθεται στον εισβολέα, τον κατατροπώνει και μετά εφόσον δεν τη χρειάζεται
πλέον ο οργανισμός, την αποσύρει. Αυτό όμως συμβαίνει σε έναν υγιή οργανισμό, όπου το
ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να λειτουργεί σωστά με αποτέλεσμα να ενεργοποιηθεί
γρήγορα και αποτελεσματικά.
Όταν όμως το ανοσοποιητικό είναι καταπονημένο εξαιτίας διαφόρων αιτιών, τότε ο
οργανισμός δεν μπορεί να ελέγξει το «σούπερ» αυτό αμυντικό όπλο, με αποτέλεσμα η
φλεγμονή να δημιουργεί προβλήματα σε διάφορα όργανα του σώματός μας. Και αν ο
οργανισμός μας δεν ανακτήσει την ισορροπία του, τότε η φλεγμονή σταδιακά μετατρέπεται
σε χρόνια. Το δυστύχημα είναι ότι δεν γίνεται αντιληπτή αμέσως, με αποτέλεσμα, όταν
εκδηλωθεί, να έχουμε τις σοβαρές μορφές παθήσεις που αναφέραμε παραπάνω.

ΚΟΡΤΙΖΟΛΗ
Ξέρετε ότι ο υπεύθυνος για την κινητοποίηση του ανοσοποιητικού ώστε να αντιμετωπίσει
τον ανεπιθύμητο εισβολέα στον οργανισμό είναι η κορτιζόλη;
Είναι λοιπόν η θαυμαστή αυτή ορμόνη που ενεργοποιεί τον αμυντικό στρατό του
οργανισμού, τα λευκά κύτταρα, που αναλαμβάνουν δράση για να τον προστατεύσουν.
Και είναι τα λευκά κύτταρα που στρέφονται κατά του οργανισμού, όταν η κορτιζόλη
εκκρίνεται ελάχιστα και τα επινεφρίδια υπολειτουργούν λόγω άσχημης κατάστασης του
οργανισμού (κακή διατροφή, στρες κλπ). Τότε γίνονται ανεξέλεγκτα και επιτίθενται στα
κύτταρα και τους ιστούς του ίδιους του σώματος, συνεργώντας τη δημιουργία των κακών
φλεγμονών.
Ποικίλα είναι τα συμπτώματα της αυξημένης κορτιζόλης στο αίμα όπως: παχυσαρκία στον
κορμό, αύξηση βάρους στην κοιλιακή χώρα, απώλεια μυϊκής μάζας και αδυναμία,
στρογγυλό πρόσωπο, λεπτό και ευαίσθητο δέρμα, ραγάδες, συνήθως στην κοιλιά,
οστεοπόρωση, διαβήτης, υπέρταση, κατάθλιψη, αυξημένη τριχοφυΐα προσώπου στις
γυναίκες, διαταραχές στην περίοδο και υπογονιμότητα. Η κορτιζόλη επίσης προκαλεί
πρόωρη γήρανση. Τα χαμηλά επίπεδα της κορτιζόλης στους ηλικιωμένους συμβάλλουν

σημαντικά στη διαδικασία της γήρανσης. Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Aging Cell, οι
επιστήμονες Alexandra K. Kiemer και Jessica Hoppstädter από το Πανεπιστήμιο Saarland
αποκαλύπτουν διαδικασίες του ανοσοποιητικού συστήματος του ανθρώπου που
συμβάλλουν στη γήρανση. Συγκεκριμένα, απέδειξαν ότι τα χαμηλά επίπεδα της ορμόνης
κορτιζόλης και μιας πρωτεΐνης γνωστής ως GILZ μπορούν να πυροδοτήσουν χρόνιες
φλεγμονώδεις αποκρίσεις στο σώμα που συντελούν στη γήρανση.
Η κορτιζόλη σε συνεργασία με άλλες ορμόνες ρυθμίζουν την ποσότητα του καλίου και του
νατρίου στο αίμα και ρυθμίζουν την αρτηριακή πίεση.
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς που λαμβάνουν θεραπεία με γλυκοκορτικοειδή έχουν
σημαντικά αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής και εγκεφαλοαγγειακής νόσου. Οι αυξήσεις
στην ορμόνη του στρες κορτιζόλη μπορεί να οδηγήσουν σε καρδιακές προσβολές και
εγκεφαλικά ακόμη και όταν οι άνθρωποι δεν έχουν άλλους παράγοντες κινδύνου για αυτά
τα καρδιαγγειακά συμβάντα, όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, κάπνισμα ή καθιστική ζωή.
Μάλιστα έχουν παρασκευαστεί πολλά συνθετικά ανάλογα της κορτιζόλης, που
χρησιμοποιούνται ευρέως στη θεραπευτική, εκμεταλλευόμενα την ανοσοκατασταλτική και
αντιφλεγμονώδη της δράση. Λόγω της ισχυρής δράσης της στο ανοσοποιητικό σύστημα, η
κορτιζόνη (που είναι η φαρμακευτική μορφή της κορτιζόλης) χρησιμοποιείται για τη
θεραπεία διαφόρων παθήσεων (αυτοάνοσων νοσημάτων, αλλεργικών παθήσεων, χρονίων
φλεγμονωδών παθήσεων, αναπνευστικών νοσημάτων κλπ).

ΚΟΥΡΚΟΥΜΙΝΗ ΚΑΙ ΤΖΙΝΤΖΕΡ
Δύο θαυμαστά μπαχαρικά που μας χαρίζει η φύση με ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση είναι
η κουρκουμίνη με το τζίντζερ.
Η κουρκουμίνη είναι ένα από τα πιο ισχυρά αντιοξειδωτικά της φύσης, με
αντιφλεγμονώδη προστασία. Περιέχει επίσης βιταμίνη C, μαγνήσιο, μαγγάνιο, σίδηρο,
βιταμίνη Β6. Λόγω της μεγάλης αντιφλεγμονώδους ικανότητας της βελτιώνει τα
συμπτώματα της αρθρίτιδας, ανακουφίζοντας από πόνους στις αρθρώσεις. Ωφελεί τη
λειτουργία του
συκωτιού και βοηθά στην αποτοξίνωση του οργανισμού. Έχει αποδειχθεί ότι η κουρκουμίνη
ανασυνθέτει τη γλουταθειόνη των αστεροειδών ηπατικών κυττάρων. Ακόμη, από
πειράματα έχουν καταλήξει ότι η κουρκουμίνη μειώνει την ηπατοτοξικότητα που
προκαλούν τα βαρέα μέταλλα, όπως ο υδράργυρος, ο χαλκός, το κάδμιο, το αρσενικό και ο

μόλυβδος. Βοηθά το μιτοχονδριακό σύστημα άμυνας κατά του οξειδωτικού στρες. Επιδρά
θετικά στη χοληδόχο κύστη, προκαλώντας αυξημένη παραγωγή χολής με αποτέλεσμα να
βοηθά την πέψη. Προλαμβάνει την αθηροσκλήρωση, που θα μπορούσε να οδηγήσει σε
καρδιαγγειακά επεισόδια. Ωφελεί επίσης το πεπτικό σύστημα ενώ από μελέτες σε
Πανεπιστήμια έχει αποδειχθεί ότι επιβραδύνει ή ακόμα και εμποδίζει την εξάπλωση
διαφόρων μορφών καρκίνου όπως του προστάτη, του μαστού και του εντέρου. Δεν είναι
τυχαίο ότι πολλοί εναλλακτικοί ιατροί προτείνουν την κουρκουμίνη σαν ένα θεραπευτικό
φάρμακο. Βοηθά τη λειτουργία του εγκεφάλου, τη βελτίωση της μνήμης ενώ έχει και
αντικαταθλιπτικές ιδιότητες. Ακόμα, από τελευταίες έρευνες προκύπτει ότι μια ουσία του
κουρκουμά, η τουρμερόνη (η μια από τις δύο κύριες ουσίες του κουρκουμά) θα μπορούσε
να είναι μια νέα θεραπευτική πρόταση σε ασθενείς με νόσο Αλσχάιμερ, και σε ασθενείς
που έχουν υποστεί εγκεφαλικές βλάβες εξαιτίας εγκεφαλικού επεισοδίου. Καλό θα ήταν ο
κουρκουμάς να συνδυάζεται με μαύρο πιπέρι, γιατί έτσι ενισχύεται η απορρόφηση της
κουρκουμίνης. Θα τη βρείτε σε σκόνη αλλά και σε κάψουλες.
Το Τζίντζερ είναι πλούσιο σε ψευδάργυρο, κάλιο και πολυφαινόλες. Μειώνει τη
χοληστερόλη και
επιβραδύνει την εμφάνιση αθηροσκλήρωσης. Βοηθά το πάγκρεας στην παραγωγή ενζύμων
και στη διαδικασία της πέψης. Παρουσιάζει ισχυρή αντιβακτηριδιακή δράση,
χρησιμοποιείται ευρέως κατά της ναυτίας και εξισορροπεί τα επίπεδα του σακχάρου στο
αίμα. Έχει ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και ανακουφίζει από τους πόνους σε μυς
και αρθρώσεις. Μειώνει επίσης τα συμπτώματα του πονοκεφάλου. Εκτός από την
αποξηραμένη ρίζα του, μπορείτε να το βρείτε σε σκόνη, σε αιθέριο έλαιο ή ακόμα και σε
κάψουλες.

Πηγές- Βιβλιογραφία:
-Licinio J., Wong M.L, The role of inflammatory mediators in the biology of major depression:
central nervous system cytokines modulate the biological substrate of depressive symptoms,
regulate stress-responsive systems, and contribute to neurotoxicity and neuroprotection,
Molecular Psychiatry, 4, 317-327, 1999

-Deon D., et al., Cross-talk between IL-1 and IL-6 signaling pathways in rheumatoid arthritis
synovial fibroblasts, J Immunol, 167(9):5395-403, 2001
-Physiology, Cortisol, Lauren Thau; Jayashree Gandhi; Sandeep Sharma,
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK538239/
- Lee DY, Kim E, Choi MH. Technical and clinical aspects of cortisol as a biochemical marker of
chronic stress. BMB Rep. 2015 Apr;48(4):209-16. PubMed
- Role of cortisol on the glycogenolytic effect of glucagon and on the glycogenic response to
insulin in fetal hepatocyte culture, C Plas, J Nunez,
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/176151/
- Cortisol dysregulation: the bidirectional link between stress, depression, and type 2
diabetes mellitus, Joshua J. Joseph and Sherita H. Golden,
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5334212/
- Winrow V.R., et al., Free radicals in inflammation: Second messengers and mediators of
tissue destruction, Br Med Bull, 49, 506, 1993
- Age research: A low level of the stress hormone cortisol contributes to the ageing process,
Claudia Ehrlich Pressestelle der Universität des Saarlandes, Universität des Saarlandes
-Hormone Health Network (from The Endocrine Society). “What Is Cortisol?” Last updated
November 2018. Accessed January 5, 2022.
-The Mayo Clinic. “Chronic Stress Puts Your Health At Risk.” July 8, 2021. Accessed January 5,
2022.
-National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases (NIH). “Cushing's
Syndrome.” Last reviewed May 2018. Accessed January 5, 2022.
- Cardiovascular Consequences of Cortisol Excess, Judith A Whitworth, Paula M Williamson,
George Mangos,2 and John J Kelly,
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1993964/

- Even With Normal Blood Pressure, Stress Hormones Still Tied to Heart Attacks And Strokes,
https://www.everydayhealth.com/heart-health/even-with-normal-blood-press...
hormones-still-tied-to-heart-attacks-and-strokes/

- The role of cortisol in ischemic heart disease, ischemic stroke, type 2 diabetes, and

cardiovascular disease risk factors: a bi-directional Mendelian randomization study
Man Ki Kwok, Ichiro Kawachi, David Rehkopf & Catherine Mary Schooling,
https://bmcmedicine.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12916-020-01831-3

-Efficacy and safety of curcumin in major depressive disorder: a randomized controlled trial,
Jayesh Sanmukhani 1, Vimal Satodia, Jaladhi Trivedi, Tejas Patel, Deepak Tiwari, Bharat
Panchal, Ajay Goel, Chandra Bhanu Tripathi, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
-A randomized, pilot study to assess the efficacy and safety of curcumin in patients with
active rheumatoid arthritis, Binu Chandran 1, Ajay Goel, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
-Proven Health Benefits of Turmeric and Curcumin, https://www.healthline.com/
-Proven Health Benefits of Ginger, https://www.healthline.com/
-A systematic review and meta-analysis of the effect and safety of ginger in the treatment of
pregnancy-associated nausea and vomiting, Estelle Viljoen,corresponding author1,3 Janicke
Visser,1 Nelene Koen,1 and Alfred Musekiwa2, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/
-Comparing analgesic effects of a topical herbal mixed medicine with salicylate in patients
with knee osteoarthritis, Mohsen Zahmatkash 1, Mohammad Reza Vafaeenasab,
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
-Antioxidant capacity of 26 spice extracts and characterization of their phenolic constituents,
Bin Shan 1, Yizhong Z Cai, Mei Sun, Harold Corke, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
-Cinnamon improves glucose and lipids of people with type 2 diabetes, Alam Khan 1,
Mahpara Safdar, Mohammad Muzaffar Ali Khan
-What are the health benefits of oregano?, https://www.medicalnewstoday.com/
-Faleiro, L., et al. (2005). Antibacterial and antioxidant activities of essential oils isolated
from Thymbra capitate L. (Cav.) and Origanum vulgare L.[Abstract].,
http://pubs.acs.org/doi/abs/10.1021/jf0510079
-What are the benefits of garlic?, https://www.medicalnewstoday.com/
-Garlic compound fights source of food-borne illness. (2012, May 1). Washington State
University, https://news.wsu.edu/2012/05/01/garlic-compound-fights-source-of-food-
borne-illness/
-Garlic oil component may form treatment to protect heart. (2011, November 16). Emory
University