Πόσο ισχυρό είναι το ανοσοποιητικό μας σύστημα και πόσο κινδυνεύει από την ασύστολη κατανάλωση των αντιβιοτικών; Πώς θα πολεμήσετε τις μολύνσεις με φυσικό τρόπο και πώς τα προβιοτικά μπορούν να δράσουν εναντίον των αντιβιοτικών; Η Τζένιφερ Μικ και ο Πάτρικ Χόλφορντ είναι από τους κορυφαίους συμβούλους διατροφής- διατροφολόγους της Βρετανίας. Ασχολούνται ιδιαίτερα με το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ έχουν εκδώσει και άλλα βιβλία. Το παρακάτω απόσπασμα είναι από το βιβλίο τους «Ενισχύστε το ανοσοποιητικό σας σύστημα» και εστιάζει στη θεραπευτική χρήση των προβιοτικών και την απόρριψη των αντιβιοτικών.
Προβιοτικά εναντίον αντιβιοτικών
Στον οργανισμό μας ζουν βακτήρια που, σύμφωνα με μελέτες, ζυγίζουν τουλάχιστον 2 κιλά. Πολλά από αυτά τα φιλικά βακτήρια βρίσκονται στην «εμπροσθοφυλακή» της άμυνας του οργανισμού μας, με στόχο να αντιμετωπίσουν τα εχθρικά βακτήρια και άλλα μικρόβια ή και μύκητες που απειλούν τον οργανισμό μας. Όμως τα βακτήρια έχουν και άλλο ρόλο, δηλαδή να συνθέτουν κάποιες βιταμίνες και να χωνεύουν τις ίνες. Στο εσωτερικό του κυττάρου υπάρχουν τα μιτοχόνδρια που ονομάζονται και «εργοστάσια παραγωγής ενέργειας» και στέλνουν συνεχώς ATP (η τριφωσφορική αδενοσίνη- ΑΤP, η οποία παράγεται στα κύτταρα από τη μετατροπή- καύση του οξυγόνου και άλλων θρεπτικών συστατικών στα μιτοχόνδρια, τροφοδοτεί όλες τις μεταβολικές δραστηριότητες των κυττάρων) στα κύτταρα, μέσω της ροής τους αίματος στο κυκλοφορικό σύστημα. Να σημειώσουμε εδώ ότι αν μεγάλος αριθμός μιτοχονδρίων πεθάνουν, το κύτταρο παύει να λειτουργεί. Και εδώ και καιρό οι ερευνητές έχουν ανακαλύψει ότι η ελλιπής λειτουργία των μιτοχονδρίων μπορεί να δημιουργήσει καρκινικά κύτταρα.
Υπάρχουν εκατοντάδες μιτοχόνδρια ανά κύτταρο και δεκάδες έλικες μιτοχονδρικού DNA ανά μιτοχόνδριο. Έτσι το κάθε κύτταρο περιέχει χιλιάδες έλικες μιτοχονδρικού DNA. Εικάζεται ότι οι πρόγονοι των μιτοχονδρίων που έχουν την ίδια βασική δομή με τα βακτήρια είναι βακτήρια που με το χρόνο έγιναν μέρος των κυττάρων μας. Όταν παίρνουμε αντιβιοτικά φάρμακα με στόχο να καταπολεμήσουμε τα παθογόνα βακτήρια, καταστρέφονται επίσης και τα ωφέλιμα βακτήρια. Μπορεί όμως να καταστρέψουν και τα μιτοχόνδρια. Και όταν τα αντιβιοτικά είναι ευρύτερου φάσματος, η ζημιά που προκαλούν στα ωφέλιμα βακτήρια είναι πολλαπλάσια. Για πολλούς ερευνητές τις τελευταίες δεκαετίες η βασική αιτία για τις αλλαγές που παρατηρούνται στην ισορροπία των βακτηρίων στα έντερα είναι τα αντιβιοτικά. Η υπερβολική χρήση της αμπικιλίνης και των τετρακυκλινών έχει αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια γενιά βακτηρίων που να είναι ανθεκτικά στα φάρμακα, τα λεγόμενα «υπερμικρόβια». Ο καθηγητής Στιούαρτ Λεβί μας λέει πως αυτές οι αλλαγές δεν έχουν το αντίστοιχό τους στην ιστορία της βιολογίας. Και επισημαίνει ότι το πρόβλημα είναι πολύ σοβαρό, αφού αυτή τη στιγμή υπάρχουν νέες γενιές νοσογόνων βακτηρίων, ανθεκτικών στα φάρμακα. Τα αντιβιοτικά επιπλέον έχουν οξείες βραχυπρόθεσμες παρενέργειες και χρόνιες μακροπρόθεσμες, οι οποίες είναι και οι πιο ανησυχητικές. Όποιος παίρνει συνεχώς αντιβιοτικά ευρέως φάσματος για χρόνια, γίνεται εξαιρετικά ευάλωτος στις εισβολές από άλλους μικροοργανισμούς όπως είναι οι μύκητες και οι ιοί. Σύμφωνα με τον Cannon: «Τα αντιβιοτικά ενοχοποιούνται ως η αιτία νέων ασθενειών, οι οποίες κατά κάποιον τρόπο συνδέονται με βακτήρια που φυσιολογικά δεν υπάρχουν στον οργανισμό. Τα βακτήρια που έχουν εξελιχθεί μαζί με εμάς είναι οι εξωτερικές άμυνες του ανοσοποιητικού μας, που σημαίνει πως οτιδήποτε κάνουμε που καταστρέφει αυτό το πολύπλοκο οικοσύστημα, που είναι η φυσιολογική μικροβιακή χλωρίδα του οργανισμού μας, μας αφήνει εκτεθειμένους σε άλλες ασθένειες. Ο ίδιος ερευνητής πιστεύει ότι δεν είναι καθόλου σοφό να χρησιμοποιούμε αντιβιοτικά εκτός από τις περιπτώσεις που υπάρχει πραγματικός λόγος να πιστεύουμε πως μια βακτηριακή λοίμωξη απειλεί τη ζωή μας ή μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότερες ασθένειες.
Όλα τα παραπάνω οδηγούν όσους ασκούν την εναλλακτική ιατρική προς τη θεραπευτική χρήση των προβιοτικών (ωφέλιμων βακτηρίων) και την απόρριψη των αντιβιοτικών. Αντί να δίνουν φάρμακα για να πολεμήσουν τον εχθρό, δίνουν συγκεκριμένα στελέχη ωφέλιμων βακτηριδίων, για να ισχυροποιήσουν τη φυσική άμυνα του οργανισμού. Τα κυρίως φιλικά βακτήρια περιλαμβάνουν τις οικογένειες των γαλακτοβακίλων και τα μπαιφιντοβακτήρια. Παρέχοντας διατροφικά συμπληρώματα που τα περιέχουν, αφαιρούμε από τα παθογόνα βακτήρια την ευκαιρία να επιβιώσουν. Υπάρχουν τα βακτήρια που είναι μόνιμα στον ανθρώπινο οργανισμό και ζουν στο έντερο και είναι πολύ δυναμικά για να καταπολεμούν τις μολύνσεις. Αλλά υπάρχουν και τα τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση όπως είναι τα «ζωντανά» γιαούρτια, το μίσο (πολτός από σόγια, ρύζι ή κριθάρι και καλλιέργεια μύκητα) και το λάχανο τουρσί.
Υπάρχουν περιπτώσεις που τα αντιβιοτικά είναι απαραίτητα. Φυσικά πρέπει να αποτελούν την τελευταία λύση. Αν όμως τελικά πάρετε αντιβιοτικά, φροντίστε να πάρετε και μια σειρά προβιοτικών, όπως είναι ο γαλακτοβάκιλος οξεόφιλος ή το μπαιφιντοβακτήριο για ένα μήνα για να αποκαταστήσετε τα υγιή, εντερικά βακτήρια. Υπάρχουν προβιοτικά συμπληρώματα, πολλά από τα οποία περιέχουν συνδυασμούς, ενίοτε μια κάψουλα μπορεί να περιέχει 1 δισεκατομμύριο διαφορετικά βακτήρια. Καλό είναι να τα παίρνετε πριν ή μετά τα γεύματα για να ελαχιστοποιήσετε την πιθανότητα καταστροφής τους από τα γαστρικά οξέα του στομάχου.
Αντιβιοτικά στα ζώα
Στα μεταπολεμικά χρόνια η ζήτηση του κρέατος αυξήθηκε κατακόρυφα. Τα ζώα στον δυτικό κόσμο τράφηκαν με μολυσμένες τροφές και μόλυναν το περιβάλλον επιτρέποντας στους μικροοργανισμούς να εγκατασταθούν. Συγχρόνως καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες αντιβιοτικών για λόγους ασθενειών. Το πρόβλημα επιδεινώνεται με τις σύγχρονες τάσεις επεξεργασίας των τροφίμων. Σε ένα εργοστάσιο όπου γίνονται όλα τα στάδια της επεξεργασίας των τροφίμων, ένα μόνο μολυσμένο ζώο μπορεί να μολύνει τον ανεφοδιασμό με κρέας μιας ολόκληρης πόλης. Επιπλέον η σύγχρονη τάση για fast food καθώς και για προπαρασκευασμένα γεύματα επιβαρύνει τον φαύλο κύκλο των μολύνσεων.
Αυτές οι εξελίξεις σε συνδυασμό με τον αυξανόμενο αριθμό των ατόμων με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα και την ανάπτυξη στελεχών βακτηρίων ανθεκτικών στα φάρμακα, κάνουν την κατάσταση κρίσιμη. Τροφές υψηλού κινδύνου είναι το κρέας, τα αυγά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
