Πώς θα αντιμετωπίστε τις πιο συχνές εποχικές λοιμώξεις: το κρυολόγημα, τη βρογχίτιδα, την ιγμορίτιδα, τον πονόλαιμο.
Ο χειμώνας είναι η αγαπημένη εποχή των ιώσεων, κι αυτό γιατί ο κρύος καιρός ευνοεί συνήθως λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος (μύτη, φάρυγγας, ιγμόρεια). Οι ειδικοί εκτιμούν ότι περνάμε κατά μέσο όρο 200 έως 250 κρυολογήματα κατά τη διάρκεια της ζωής μας. Το Υγεία & Ευεξία βάζει στο μικροσκόπιο τις πιο συνήθεις λοιμώξεις και σας δίνει πολύτιμες «οδηγίες προστασίας» από τις εποχικές ασθένειες.
Γιατί αρρωσταίνουμε το χειμώνα;
Οι περισσότεροι νομίζουμε ότι αρρωσταίνουμε από το κρύο. Το μόνο, όμως, που μπορούμε να πάθουμε αν εκτεθούμε σε έντονο ψύχος χωρίς να υπάρχουν ιοί στο περιβάλλον είναι κρυοπαγήματα και όχι λοίμωξη. Στην πραγματικότητα, το κρύο αυτό καθαυτό δεν προκαλεί ούτε συνάχι ούτε πονόλαιμο ούτε βήχα. Δημιουργεί, όμως, κατάλληλες συνθήκες για να «εγκατασταθούν» στον οργανισμό ιοί και να εκδηλωθούν κοινά κρυολογήματα και γρίπη. Συγκεκριμένα, με την πτώση της θερμοκρασίας ελαττώνεται η άμυνα του οργανισμού. Έτσι, ο οργανισμός γίνεται ευάλωτος στους ιούς που υπάρχουν γύρω του. Επιπλέον, με το κρύο οι άνθρωποι συγκεντρώνονται σε κλειστούς χώρους και συνεπώς εκτίθενται σε μεγαλύτερες συγκεντρώσεις ιών, αφού, λόγω του συγχρωτισμού, η μετάδοσή τους από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι ευκολότερη. Γι’ αυτό συνήθως αρρωσταίνουμε τις ημέρες εκείνες που υπάρχει πτώση της θερμοκρασίας.
Κρυολόγημα
Είναι πολύ συχνό νόσημα, ιδιαίτερα κατά τους κρύους χειμερινούς μήνες. Οι ενήλικες κατά την διάρκεια του χειμώνα παρουσιάζουν κατά μέσο όρο 2-4 κρυολογήματα, ενώ τα παιδιά 6 έως 8. Τα κυριότερα συμπτώματα είναι: κακουχία - αρθραλγίες - μυαλγίες - φτέρνισμα - καταρροή - βήχας - απόχρεμψη. Διαρκούν από 48 ώρες μέχρι και 3 εβδομάδες.
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, υπάρχουν περίπου 200 διαφορετικοί ιοί που μπορεί να ευθύνονται για ένα κρυολόγημα. Ο ρινοϊός για παράδειγμα παρουσιάζεται με περισσότερους από 100 τύπους. Πολύ συχνή είναι η εμφάνιση και άλλων ιών όπως οι αδυναμικοί ιοί, ινφλουέντσας της παραϊυφλουέντσας κ.α. Η βασική δεξαμενή από την οποία προέρχονται οι ιοί του κοινού κρυολογήματος είναι το αναπνευστικό σύστημα των παιδιών. Η μεταφορά των ιών είναι σημαντικό ζήτημα και βασική προϋπόθεση, ώστε να εμφανισθεί η λοίμωξη. Οι ιοί με τα σταγονίδια που εκσφενδονίζονται με την έντονη ομιλία, το βήχα και το φτέρνισμα «μολύνουν» τον αέρα που αναπνέει το άτομο που πρόκειται να προσβληθεί. Σημαντικός τρόπος επαφής με τους ιούς είναι αυτός κατά τον οποίο τα χέρια έρχονται σε επαφή με την μύτη ή με αντικείμενα στα οποία έχουν πέσει σταγονίδια στα οποία υπάρχουν ιοί. Μπορεί να αρρωστήσουμε είτε εισπνέοντας ένα μικρόβιο ή «κολλώντας» το από τα χέρια μας και έπειτα πιάνοντας τα μάτια και το στόμα μας. Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω δεν αρρωσταίνουμε από τις κλιματικές αλλαγές. Ωστόσο, είναι πιο επιρρεπείς όσοι πάσχουν από άσθμα ή από αλλεργίες, ενώ στοιχεία δείχνουν ότι ακόμα και το στρες αυξάνει τις πιθανότητες να αρρωστήσουμε.
Παρενέργειες
Όταν, λοιπόν, ένας ιός κρυολογήματος εισβάλλει στον οργανισμό μας, το σώμα μας του επιτίθεται. Κάποιες από τις εμφανείς παρενέργειες της αντίδρασης του ανοσοποιητικού μας συστήματος είναι:
Τρέχει ή κλείνει η μύτη μας: στην πρώτη περίπτωση το αρχικά καθαρό, υδατώδες υγρό της μύτης μας γίνεται πηκτή κολλώδης βλέννα. Στην δεύτερη, διαστέλλονται τα αιμοφόρα αγγεία της μύτης, πρήζονται οι εσωτερικές της επιφάνειες και στενεύουν οι ρινικές δίοδοι φράζοντας την αναπνοή μας.
- Φτερνιζόμαστε: επειδή ερεθίζονται και αποφράσουν οι ρινικές δίοδοι.
- Βήχουμε: ως προστατευτική αντανακλαστική ενέργεια που προκαλείται όταν η αεροφόρος οδός ερεθίζεται ή φράσσεται -ο βήχας καθαρίζει την αεροφόρο οδό για να συνεχιστεί η αναπνοή.
- Πονάει ο λαιμός μας
- Πονάει το σώμα και το κεφάλι μας: λόγω φλεγμονής και συμφόρησης των ρινικών διόδων και ιγμόρειων.
- Έχουμε πυρετό: όχι πάντα και οπωσδήποτε δεν πρέπει να ξεπερνά τους 38 βαθμούς Κελσίου. Αυτό που κάνει το κρυολόγημα να διαφέρει από τις άλλες ιογενείς λοιμώξεις είναι ότι γενικά δεν πρόκειται να εμφανίσει υψηλό πυρετό.
Πότε να επισκεφτείτε το γιατρό
Τα συμπτώματα αυτά εκδηλώνονται σταδιακά και εμφανίζονται συνήθως 1-3 ημέρες μετά την έκθεση στην πηγή μόλυνσης. Η συνολική διάρκειά τους είναι 7 με 14 ημέρες. Αν παρατηρήσετε πως το κρυολόγημά σας διαρκεί παραπάνω από δύο εβδομάδες, τότε πρόκειται για κάτι σοβαρότερο και θα πρέπει να επισκεφθείτε τον οικογενειακό σας γιατρό.
Αντιμετώπιση
Αν παρόλα αυτά δεν καταφέρετε να «την γλιτώσετε», μείνετε στο σπίτι και αντιμετωπίστε το κρυολόγημα όσο είναι δυνατόν με φυσικά μέσα.
·Πολλά υγρά: είναι σημαντικό να καταναλώνουμε πολλά υγρά, ιδιαίτερα ζεστά ροφήματα. Τα υγρά αποτρέπουν το «στέγνωμα» του λαιμού και της μύτης, βοηθούν τους βλεννογόνους αδένες να παραμένουν ανοιχτοί και έτσι είναι ευκολότερο να καθαρίσουν. Οι ειδικοί προτείνουν να πίνουμε περίπου 8 ποτήρια υγρών τη μέρα. Επιπλέον, ο ατμός από τα ζεστά ροφήματα -όπως το τσάι- βοηθούν την αποσυμφόρηση. Αποφύγετε όμως αυτά που περιέχουν καφεΐνη και αλκοόλ, γιατί μπορεί να σας αφυδατώσουν και ακριβώς αυτό είναι που δεν θέλετε.
·Υδρατμοί και καυτά μπάνια: οι υδρατμοί είναι το πιο κοινό σπιτικό γιατρικό στο κρυολόγημα. Κάποιο άνθρωποι στέκονται στο μπάνιο με τρεχούμενο καυτό νερό, άλλοι εισπνέουν τους ατμούς πάνω από μία κατσαρόλα με νερό που βράζει. Οι ιοί, άλλωστε, είναι ευπαθείς στις πολύ υψηλές θερμοκρασίες, άρα είναι πιθανό οι υδρατμοί να μπορούν να τους «σκοτώσουν» μέσω των ρινικών κοιλοτήτων.
·Κοτόσουπα: πολλοί θεωρούν τη ζεστή κοτόσουπα ως το ιδανικό τρόφιμο ενάντια στο κρυολόγημα. Τα πλεονεκτήματα αυτής της παραδοσιακής «θεραπείας» μπορεί απλά να προέρχονται από το ζωμό, που κρατά τον οργανισμό ενυδατωμένο και το βοηθά με τους ατμούς του. Είναι λοιπόν πιθανό, κάθε είδος ζεστού ζωμού να επιφέρει τα ίδια οφέλη. Μία έρευνα, ωστόσο, έδειξε ότι τα συστατικά της κοτόσουπας μπορούν πράγματι να μειώσουν το οίδημα των ρινικών κοιλοτήτων και έτσι να κατευνάσουν τα συμπτώματα του κρυολογήματος.
·Ιονιστές: οι συσκευές αυτές αποτελούν μία καλή μέθοδο για να κάνουν πιο υγρό τον αέρα. Αυτό μπορεί να βοηθήσει τις ρινικές κοιλότητες να διατηρηθούν υγρές και έτσι να αποφευχθεί το μπούκωμα. Ωστόσο, έχετε υπόψη σας ότι οι ιονιστές που βράζουν νερό μπορεί να αποδειχθούν επικίνδυνοι για εγκαύματα, ιδίως αν στο σπίτι υπάρχουν παιδιά. Πρέπει επίσης να φροντίζετε να τους καθαρίζετε τακτικά για να αποκλείσετε την πιθανότητα να μεταφέρουν μούχλα στον αέρα.
·Ξεκούραση: ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες στην αντιμετώπιση του κρυολογήματος είναι ο καλός ύπνος και γενικότερα η ξεκούραση.
·Αποφύγετε το κάπνισμα: γιατί επιδεινώνει τα συμπτώματα του κρυολογήματος, ενώ επιβαρυντικός μπορεί να αποδειχθεί και ο καπνός από τσιγάρα των γύρω σας.
Πρόληψη
Σε κάθε περίπτωση η καλύτερη θεραπεία για το κοινό κρυολόγημα, είναι η πρόληψη. Για να μειώσετε τις πιθανότητες να «την αρπάξετε»:
* Πλένετε τακτικά τα χέρια σας –και πάντα πριν το φαγητό ή πριν αγγίξετε τα μάτια και το στόμα σας.
* Απολυμαίνετε τις επιφάνειες που μπορεί να διατηρούν μικρόβια, όπως οι κουπαστές και τα πόμολα.
*Προσπαθήστε να αποφύγετε άτομα με ίωση.
* Αποφύγετε τους κλειστούς χώρους με πολύ κόσμο, τις περιόδους που οι ιώσεις είναι σε έξαρση. Ακόμη, ποντάρετε στα εξής:
·εχινάκια: βότανο που χρησιμοποιείται κυρίως στην ομοιοπαθητική. Θα το βρείτε και σε πολλά βιταμινούχα συμπληρώματα
·Ευκάλυπτο σε ροφήματα και σε συμπληρώματα
·Σκόρδο / Μέλι / Μέντα /Βιταμίνη C / Τρόφιμα που περιέχουν ψευδάργυρο
Οξεία βρογχίτιδα
Η οξεία βρογχίτιδα είναι μία λοίμωξη των βρόγχων, δηλαδή των σωλήνων που μεταφέρουν τον αέρα από και προς τους πνεύμονες. Οφείλεται συνήθως σε ιούς που προσβάλλουν το αναπνευστικό σύστημα και προκαλούν έντονη φλεγμονή στους βρόγχους.
Συμπτώματα
Ξηρός ή και παραγωγικός βήχας, με παραγωγή φλεγμάτων ή όχι. Όταν τα φλέγματα έχουν πράσινο ή σκούρο κίτρινο χρώμα, αυτό σημαίνει ότι υπάρχει λοίμωξη από κάποιο βακτήριο. Άλλα συμπτώματα είναι ο πυρετός, η γενική καταβολή δυνάμεων, καθώς και ο πόνος στο στήθος ή η δύσπνοια. Η νόσος συνήθως μεταδίδεται με τα σταγονίδια του βήχα που κυκλοφορούν στον αέρα και είναι πολύ μεταδοτική, προκαλώντας μάλιστα και μικροεπιδημίες. Επίσης, σημαντικό ρόλο παίζει η έκθεση σε περιβάλλον που είναι υγρό και ψυχρό ή έχει υψηλά επίπεδα μόλυνσης.
Διάγνωση και αντιμετώπιση
Συνήθως, η κλινική εξέταση από έναν ειδικό ιατρό επιβεβαιώνει τη διάγνωση. Σε περιπτώσεις που ο ιατρός έχει αμφιβολία μπορεί να προχωρήσει σε ακτινογραφία θώρακα και σε καλλιέργεια των πτυέλων του ασθενούς, ώστε να διαγνωστεί εάν η πάθηση οφείλεται σε βακτήρια. Η οξεία βρογχίτιδα συχνά εξελίσσεται σε πνευμονία και γι΄ αυτό απαιτείται τακτική παρακολούθηση του ασθενούς και των συμπτωμάτων του.
Ο στόχος της θεραπείας πρέπει να είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων και η διευκόλυνση της αναπνοής. Μπορεί να χρησιμοποιούνται αποχρεμπτικά σιρόπια για τη διευκόλυνση της αποβολής των φλεγμάτων, καθώς και επιπλέον αγωγή, εάν τα φλέγματα είναι κίτρινα ή πράσινα και ο ιατρός κρίνει ότι πιθανόν να υπάρχει προσβολή από βακτήρια. Πολύ σημαντικό είναι ο ασθενής να πίνει πολλά υγρά, ώστε να διευκολύνεται η αποβολή των φλεγμάτων.
Ιγμορίτιδα
Τα απανωτά κρυολογήματα του χειμώνα μπορεί να εξελιχθούν σε ιγμορίτιδα, δηλαδή σε φλεγμονή των κοιλοτήτων γύρω από τη μύτη. Σε αυτή την περίπτωση οι παραρρινικοί κόλποι μολύνονται από τα μικρόβια ή τους ιούς των κρυολογημάτων (στρεπτόκοκκοι, αιμόφιλοι κ.ά.), καθώς και από αλλεργικούς ή άλλους παράγοντες.
H ιγμορίτιδα ταλαιπωρεί συχνά τα παιδιά, επειδή -λόγω ηλικίας- η ανάπτυξη του αμυντικού τους συστήματος είναι ατελής. H πιο συνηθισμένη μορφή, η οξεία ιγμορίτιδα, συνοδεύει κάποιο κοινό συνάχι και υποχωρεί αυτόματα όταν υποχωρήσει και το κρυολόγημα. H ιγμορίτιδα αυτή εμφανίζεται το χειμώνα με χαρακτηριστικό σύμπτωμα το βαρύ κεφάλι και ένα «μπούκωμα» στα αυτιά. Συχνά υπάρχει και δύσοσμο έκκριμα από τη μύτη ή πόνος ανάμεσα στα μάτια, σε ολόκληρο το πρόσωπο ή στο πίσω μέρος του κρανίου.
Mία σοβαρή επιπλοκή της ιγμορίτιδας, από την οποία κινδυνεύουν τα μικρά παιδιά, είναι η συσσώρευση εκκρίματος μέσα στα αυτιά τους. Tο έκκριμα αυτό, αν δεν αφαιρεθεί εγκαίρως, μπορεί να προκαλέσει βαρηκοΐα και σημαντικά χρόνια προβλήματα. H ιγμορίτιδα μπορεί να εμφανιστεί πιο εύκολα ή να εξελιχθεί σε χρόνια στα παιδιά που έχουν στραβό διάφραγμα ή το άνοιγμα της μύτης τους είναι εκ γενετής στενό και με το παραμικρό πρήξιμο του βλεννογόνου βουλώνει. Έτσι, οι βλέννες δεν βρίσκουν διέξοδο, με αποτέλεσμα να λιμνάζουν και να ευνοούν τη μόλυνση.
Ποιοι είναι ευάλωτοι;
Ενώ στην πραγματικότητα οποιοσδήποτε μπορεί να προσβληθεί από ιγμορίτιδα υπάρχουν ορισμένες κατηγορίες ατόμων που είναι πιο ευάλωτα όπως π.χ:
- Άτομα με αλλεργική ρινίτιδα
- Άτομα με ανατομικές ανωμαλίες που προκαλούν απόφραξη της μύτης π. χ σκολίωση ρινικού διαφράγματος, πολύποδες κ.α
- Άτομα που εκτίθενται συχνά σε λοιμώξεις όπως δάσκαλοι, ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό.
- Καπνιστές
Τι πρέπει να σας ανησυχήσει
● Αν νιώθετε βάρος στο κεφάλι και «μπούκωμα» στα αυτιά.
● Αν έχετε κιτρινοπράσινη έκκριση από τη μύτη και κακοσμία από το στόμα.
● Αν έχετε πυρετό (με όλα τα παραπάνω).
Τι να κάνετε
-Αν πρόκειται για ιγμορίτιδα του χειμώνα (που οφείλεται σε επιπλοκή κάποιας λοίμωξης του αναπνευστικού), θα την αντιμετωπίσετε σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού.
-Χρησιμοποιήστε υγραντήρα στο σπίτι και συνηθίστε να κοιμάστε με διπλό μαξιλάρι ώστε να έχετε ανυψωμένο το κεφάλι σας κατά τη διάρκεια του ύπνου.
- Η χρήση των διάφορων αποσυμφορητικών πρέπει να γίνεται με προσοχή κυρίως από άτομα που πάσχουν από υπέρταση, αρρυθμίες, γλαύκωμα.
-Να αποφύγετε το κάπνισμα.
-Να αποφύγετε το συγχρωτισμό με πάσχοντα άτομα και να λαμβάνετε προληπτικά μέτρα αντισηψίας
Kαρότο και λεμόνι για την ιγμορίτιδα
Χρησιμοποιώντας αυτά τα δύο τρόφιμα, που βρίσκονται σε κάθε κουζίνα, μπορείτε να ακολουθήσετε για λίγες μέρες μια εύκολη θεραπεία που θα καθαρίσει τα ιγμόρειά σας. Kάθε πρωί βάλτε 1 σταγόνα χυμό καρότου σε κάθε ρουθούνι και κάθε βράδυ επαναλάβετε τη θεραπεία αντικαθιστώντας το χυμό καρότου με 1 σταγόνα χυμό λεμονιού. Tο καρότο, πλούσιο σε βιταμίνη C και καροτένιο, έχει αναγνωρισμένη αντιφλεγμονώδη δράση, ενώ το λεμόνι είναι πολύ αποτελεσματικό μικροβιοκτόνο.
Πονόλαιμος και φαρυγγίτιδα
Ο πονόλαιμος μπορεί να προκληθεί από πολλά αίτια. Ιοί, όπως εκείνοι που προκαλούν τα κρυολογήματα, βακτηρίδια, καθώς επίσης και το κάπνισμα, η κατανάλωση οινοπνεύματος, το αλλεργικό συνάχι και άλλες αλλεργίες μπορούν να οδηγήσουν σε έναν πονόλαιμο.
Οι περισσότεροι πονόλαιμοι προερχόμενοι από ιό συνοδεύονται από γρίπη ή από κρυολογήματα μαζί με μια βουλωμένη "υγρή" μύτη, φτάρνισμα, και γενικευμένα άλγη και πόνους. Αυτοί οι ιοί είναι ιδιαίτερα μεταδοτικοί και εξαπλώνονται γρήγορα, ειδικά το χειμώνα. Το σώμα παρόλα αυτά δημιουργεί αντισώματα που καταστρέφουν τους ιούς, μια διαδικασία που διαρκεί περίπου μια εβδομάδα.
Η φαρυγγίτιδα χαρακτηρίζεται από πόνο στο φάρυγγα. Το σύμπτωμα μπορεί να συνοδεύεται από πυρετό, δυσκαταποσία, πρήξιμο λαιμού, δυσχέρεια αναπνοής. Η πλειονότητα των αιτίων που προκαλούν οξεία φαρυγγίτιδα είναι λοιμώδη. Συνήθεις μικροοργανισμοί είναι ιοί, όπως οι ρινοιοί, οι κοροναϊκοί ιοί, οι αδενοιοί, οι ιοί της γρίπης.
Η απλή ιογενής φαρυγγίτιδα συνήθως δεν απαιτεί ειδική θεραπεία. Η διακοπή του καπνίσματος, η χορήγηση απλών αντισηπτικών του στόματος με γαργάρες, η καλή ενυδάτωση, η καλή διατροφή που στα υγιή άτομα περιλαμβάνει φρούτα, όσπρια, λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα χαμηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, ο επαρκής ύπνος, η αποφυγή ψυχολογικών επιβαρύνσεων, είναι συνήθως επαρκή μέτρα.
Τι μπορείτε να κάνετε
Υπάρχουν όμως αρκετές συμβουλές που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανακούφιση του πονόλαιμου.
- Μέλι και λεμόνι: στύψτε ένα λεμόνι, βάλτε το χυμό σε ένα μεγάλο ποτήρι και προσθέστε αρκετό μέλι. Ανακατέψτε καλά και πιείτε το σε δυο, τρεις ή τέσσερις δόσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας.
- Μέλι και γάλα: το ζεστό γάλα με μέλι είναι μια παλιά αποτελεσματική συνταγή που καταπραϋνει επίσης το βήχα και ανακουφίζει τον πόνο στο λαιμό.
- Αφέψημα αλθαίας: είναι ιδιαίτερα ευεργετικό για την καταπολέμηση του βήχα, όταν αυτός οφείλεται σε λοίμωξη του αναπνευστικού. Βράζετε 3-4 άνθη επί 10 λεπτά για κάθε φλιτζάνι νερό (1/4 του λίτρου). Στραγγίζετε, γλυκαίνετε με μέλι ή ζάχαρη και πίνετε το ρόφημα ζεστό τρεις φορές την ημέρα μετά το φαγητό.
- Αloe Vera: δοκιμάστε να κάνετε γαργάρα με χυμό αλόης βέρα
- Αλάτι: βάλτε 1 κουταλιά αλάτι σε ένα φλιτζάνι ζεστό νερό να διαλυθεί και κάντε γαργάρα με το μείγμα. Επαναλάβετε κάθε δύο ώρες.
- Γαργάρες με αλατό νερο: μπορεί να ακούγεται σαν συμβουλή της γιαγιάς, στην πράξη όμως έχει αποδειχθεί πως καταπραΰνουν τον πονόλαιμο.
Πότε πρέπει να δω τo γιατρό;
Όταν ένας πονόλαιμος είναι έντονος και εμμένει περισσότερο από τη συνηθισμένη διάρκεια των πέντε έως επτά ημερών ενός κρυολογήματος ή γρίπης και δεν συνδέεται με μια αλλεργία ή ερεθισμό, πρέπει να ζητήσετε ιατρική συμβουλή.
