ΤΟ ΜΟΤΙΒΟ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΠΟΥ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΝ ΠΑΝΤΑ ΤΟΥΣ ΑΛΛΟΥΣ. ΤΙ ΛΕΕΙ Η ΕΡΕΥΝΑ;

Οι άνθρωποι που πάντα "ευχαριστούν" τους άλλους (λέγεται και το σύνδρομο του καλού παιδιού) συνηθίζουν να βάζουν τις ανάγκες των άλλων πάνω από τις δικές τους. Πολλοί αγωνίζονται με το να μπορούν να χαρακτηρίσουν τα δικά τους συναισθήματα και ανάγκες και φοβούνται ότι αν αρχίσουν να βάζουν πρώτα τις δικές τους ανάγκες, οι άλλοι θα τις αποδοκιμάσουν ή θα τους εγκαταλείψουν. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι τα πρότυπα "καλής" συμπεριφοράς για τους ανθρώπους συσχετίστηκαν με την αποφυγή κοινωνικών στρεσογόνων παραγόντων.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου ενεργοποιήθηκαν όταν οι συμμετέχοντες είχαν την επιλογή να πουν «όχι» (υποδηλώνοντας υψηλότερο κοινωνικό στρες), ωστόσο οι ίδιες περιοχές απενεργοποιήθηκαν όταν ένας συμμετέχων είπε τη λέξη «ναι». Αυτό υποδηλώνει επίσης ότι όσο πιο πιθανό είναι ένας πιο ευχάριστος κόσμος να συνεχίσει να ασχολείται με αυτό το μοτίβο, τόσο περισσότερο κινδυνεύει το μοτίβο να συνεχίσει να ενισχύεται μέσω της ενίσχυσης.

Εκείνοι που γίνονται αρεστοί στους ανθρώπους μπορεί να έχουν βιώσει τραύμα στην παιδική τους ηλικία ή μια ανατροφή που έδινε αξία στην τελειομανία, στα επιτεύγματα, ή στο πώς φαίνεται ένα άτομο στο πώς αισθάνεται. Πολλοί που μεγάλωσαν αντιμετωπίζοντας τραύμα εξαρτήθηκαν από το να διαβάζουν μεταξύ των γραμμών για να διαβάσουν με ακρίβεια τα συναισθήματα, τις διαθέσεις ή τα περιβαλλοντικά στοιχεία των γονιών τους, τα οποία στη συνέχεια καθοδήγησαν τη συμπεριφορά τους στο «παρακαλώ».

Όταν ένα άτομο έχει ρυθμιστεί να δίνει προτεραιότητα στους άλλους ως τρόπο αναζήτησης επικύρωσης ή αγάπης, η διακοπή αυτού του μοτίβου μπορεί να αισθάνεται συντριπτική ή απειλητική, κάτι που τελικά ενισχύει το μοτίβο.

Σημάδια ενός Ανθρώπου-καλού παιδιού

• Φοράει ορισμένες «μάσκες» γύρω από διαφορετικούς ανθρώπους. φόβοι να νιώσετε σαν βάρος
• Συνεχής σάρωση του περιβάλλοντος για σημάδια απόρριψης
• Χρόνια ανικανοποίητη ανάγκη για εξωτερική επικύρωση ή έγκριση
• Μοτίβα άρνησης της αυτοφροντίδας
• Περιορισμένα ή ανύπαρκτα όρια
• Η αυτοεκτίμηση εξαρτάται από την ευτυχία των άλλων ανθρώπων
• Επιρρεπής σε παραβιάσεις των ορίων άλλων (δηλαδή, προσφορά βοήθειας εάν το άτομο δεν τη ζήτησε)
• Μπορεί να έχει μοτίβα υπερβολικής συγγνώμης, υπερβολικής κοινής χρήσης ή υπερβολικής σκέψης

Ενώ η παραπάνω λίστα περιλαμβάνει κοινά μοτίβα συμπεριφοράς που παρατηρούνται σε αυτά τα άτομα, υπάρχουν τρία μοτίβα πιο συγκεκριμένα για τις ρομαντικές σχέσεις.

Υπερ-επαγρύπνηση που περιβάλλει την εγκατάλειψη ή την απόρριψη

Όταν υπάρχει υπερεπαγρύπνηση στις ρομαντικές σχέσεις, μπορεί να θεωρηθεί παρείσφρηση προς τον σύντροφό τους για να διασφαλίσουν ότι ο σύντροφός τους είναι ευχαριστημένος μαζί τους και δεν πρόκειται να τους εγκαταλείψει. Μια εμμονική ενασχόληση με το τι μπορεί να σκέφτεται ή να αισθάνεται ο σύντροφός τους συχνά εμφανίζεται σε ένα καταναγκαστικό μοτίβο προσπαθώντας να διασφαλίσει ότι τα πράγματα παραμένουν status quo μέσα στη σχέση, το οποίο μπορεί να ερμηνευθεί ως «κολλητικό», ή απαιτητικό.

Ενώ οι ναρκισσιστές και οι συνεξαρτώμενοι (πάντα αρεστοί) είναι και οι δύο επιρρεπείς σε χειραγώγηση, υπάρχουν διακριτές διαφορές που τους χωρίζουν. Ενώ ένας ναρκισσιστής θα χειραγωγήσει για έλεγχο, δύναμη ή θέση, κάποιος που ζει με συνεξαρτώμενες τάσεις μπορεί να εμπλακεί σε χειριστικές συμπεριφορές ως τρόπο απόκτησης συναισθηματικής υποστήριξης, συμπόνιας ή για να νιώσει ασφάλεια και επιθυμία. Ωστόσο, εάν αισθάνονται ότι οι προσπάθειές τους να ευχαριστήσουν τον σύντροφό τους έχουν περάσει απαρατήρητες, μπορεί να γίνει πικραμένος, περιφρονητικός και αγανακτισμένος, οδηγώντας σε διαμάχες στη σχέση που προσπαθούσαν να αποφύγουν.

Μονόπλευρες Σχέσεις

Λόγω της χαμηλής αίσθησης της αυτοαγάπης και της αυτοεκτίμησης (ειδικά όταν δεν βρίσκονται σε μια ρομαντική σχέση), πολλοί που γέρνουν προς την πλευρά που είναι ευχάριστη για τους ανθρώπους μπορεί να βρουν τις ρομαντικές σχέσεις κατανυκτικές. Μπορεί να επιδεικνύουν μοτίβα που προσπαθούν να κρατήσουν το σπίτι τους υπερβολικά τακτοποιημένο και καθαρό για να ευχαριστήσουν τον σύντροφό τους ή μπορεί να ξεφεύγουν από το δρόμο τους κάθε βράδυ για να μαγειρέψουν τα αγαπημένα φαγητά του συντρόφου τους για δείπνο, ακόμα κι αν έχουν εξαντληθεί από τη δουλειά εκείνη την ημέρα. Άλλοι μπορεί να δίνουν υπερβολική προσοχή στο πώς φαίνονται με την ελπίδα ότι ο σύντροφός τους θα το προσέξει και θα το εγκρίνει.

Μερικοί μπορεί να κάνουν την υπέρβαση κατά τη διάρκεια των γιορτών ή των γενεθλίων, να αγοράζουν δώρα για να προσπαθήσουν να ευχαριστήσουν τον σύντροφό τους και να δείξουν την αφοσίωση και την αγάπη τους, ή μπορεί να διακοσμήσουν υπερβολικά το σπίτι τους αν ξέρουν ότι ο σύντροφός τους αρέσουν τα γιορτινά στολίδια. Άλλοι μπορεί να καταναλώνονται τόσο πολύ στην προσπάθειά τους να αποδείξουν σε έναν ναρκισσιστικό σύντροφο ότι αξίζουν αγάπη, προστασία και συναισθηματική υποστήριξη που δεν καταλαβαίνουν ότι το άτομο δεν τους αγαπά ή μπορεί να τους χρησιμοποιεί. Σε πιο ακραίες καταστάσεις, αυτού του είδους το μοτίβο που καταναλώνει τα πάντα μπορεί να προκαλέσει την παραμονή ενός ατόμου "καλού παιδιού" σε μια ανεκπλήρωτη ή μονόπλευρη σχέση όπου συνεχίζει να αγνοεί ή να εκλογικεύει τις κόκκινες σημαίες.

Απώλεια της ταυτότητας του εαυτού

Εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο οι άνθρωποι "καλά παιδιά" είναι εξαρτημένοι, μπορεί να δυσκολεύονται να καταλάβουν ποιοι είναι έξω από μια ρομαντική σχέση. Πολλοί άνθρωποι που συνεχώς ευχαριστούν τους άλλους,  μαθαίνουν τον «ρόλο» τους (πώς να ενεργούν, τι νιώθουν ότι περιμένουν οι άλλοι, κ.λπ.) μέσα από τη σχέση όπου συνήθως αναπτύσσεται η εμπλοκή. Αυτό το μοτίβο είναι συνώνυμο με την έλλειψη αυτονομίας και την περιορισμένη αίσθηση της ταυτότητας του εαυτού. Σε μια ρομαντική σχέση, αυτό μπορεί να φανεί ότι είναι πάντα διαθέσιμοι για τον σύντροφό τους ή μια συνεχή ανάγκη να είναι πάντα μαζί. Οι κόκκινες σημαίες περιλαμβάνουν: κοινά χόμπι, κοινούς φίλους, όλο τον ελεύθερο χρόνο μαζί και ένα περιορισμένο (ή ανύπαρκτο) πρόγραμμα για τις ατομικές  ανάγκες αυτοεξυπηρέτησης.

Εξίσου συνηθισμένο είναι να βλέπεις κάποιον να αλλάζει ποιος είναι ανάλογα με το ποιος είναι μαζί. Αυτό δεν είναι το ίδιο πράγμα με δύο άτομα που μεγαλώνουν μαζί διατηρώντας τη δική τους αίσθηση ταυτότητας. Στην ουσία, όσοι αλλάζουν αυτό που «είναι» μέσα στη σχέση θα έχουν τις ίδιες απόψεις με τον σύντροφό τους, τις ίδιες συμπάθειες/αντιπάθειες, τα ίδια χόμπι, τις ίδιες αξίες, ακόμη και τις ίδιες φράσεις, τρόπο ντυσίματος ή σχετικές στόχους. Ένας καλός τρόπος για να εξετάσετε εάν έχετε πέσει θύμα αυτού του μοτίβου είναι να εξετάσετε το ιστορικό της σχέσης σας για να δείτε πώς «αλλάξατε» ως αποτέλεσμα της σχέσης. Εάν η βασική αίσθηση της ταυτότητάς σας κυμαίνεται ανάλογα με το ποιος είστε μαζί, αυτό είναι μια τεράστια κόκκινη σημαία.

Οικοδομική Αυτονομία

Για να βοηθήσετε να ανακάμψετε από ένα μοτίβο συμπεριφοράς που πάντα αρέσει στους ανθρώπους, είναι σημαντικό να μιλήσετε με έναν ψυχολόγο εκπαιδευμένο να εντοπίζει μοτίβα συμπεριφοράς που αντηχούν με συνεξάρτηση και ο οποίος μπορεί να σας βοηθήσει να χτίσετε μια πιο σταθερή αίσθηση αυτονομίας και ανεξαρτησίας. Εξίσου σημαντικό είναι να θέτετε σταθερά και σταθερά όρια για τον εαυτό σας και να περνάτε αρκετό χρόνο μόνοι σας (συχνά χωρίς ρομαντική σχέση), προκειμένου να αρχίσετε να ανακαλύπτετε ξανά τον εαυτό σας και να βάζετε ξανά προτεραιότητες στις ανάγκες σας.

Μελέτη:  Dominguez, J.F., et al. (2016). Why do some find it hard to disagree? An fMRI study. Cognitive Neuroscience, doi: /10.3389/fnhum.2015.00718