ΓΕΝΙΚΑ
Πρόκειται για μία νόσο μεταδοτική, που είναι τόσο παλαιά όσο και ο άνθρωπος. Μπορεί να προσβάλει όλα τα όργανα του ανθρώπου και είναι υπεύθυνη για το μεγαλύτερο αριθμό θανάτων ετησίως, μεταξύ των μεταδοτικών νοσημάτων. Μάλιστα, κάθε χρόνο, σε ολόκληρο τον κόσμο πεθαίνουν 3-4.000.000 άνθρωποι, εκ των οποίων 500.000 είναι παιδιά.
Παρά τα μέσα που διαθέτει σήμερα η ιατρική επιστήμη, η φυματίωση μετά το 1985 παρουσιάζεται περισσότερο απειλητική σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Οι περιοχές που αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο πρόβλημα φυματίωσης είναι η Αφρική, η Ασία, η Ν. Αμερική, οι Δημοκρατίες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, καθώς και τα περισσότερα από τα κράτη της Ανατολικής Ευρώπης. Η μετάδοση της φυματίωσης στις ανεπτυγμένες χώρες γίνεται μέσω της μετανάστευσης ατόμων τα οποία, είτε ήδη νοσούν ή έχουν μολυνθεί στη χώρα τους και εκδηλώνουν τη νόσο στη χώρα υποδοχής όπου και εργάζονται.
Ο θάνατος μπορεί να επέλθει όταν τα βακτηρίδια της φυματίωσης είναι σε ενεργό φάση, κατά την οποία καταστρέφουν τους ιστούς των οργάνων που έχουν προσβληθεί. Τις περισσότερες φορές, ωστόσο τα βακτηρίδια μετά την είσοδό τους στον οργανισμό, αδρανοποιούνται. Έτσι, η ενεργή ανάπτυξη των περισσοτέρων ανακόπτεται, εάν βέβαια αντιμετωπιστούν εγκαίρως.
Η φυματίωση προσβάλλει συνήθως τους πνεύμονες αλλά και άλλα όργανα του σώματος όπως οστά, νεφρούς, λάρυγγα, εγκέφαλο (μήνιγγες), λεμφαδένες κ.τ.λ. και είναι μεταδοτική, καθώς το βακτηρίδιο μεταφέρεται μέσω του αέρα. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι μπορεί να κολλήσετε από μία απλή χειραψία…Ο κίνδυνος εντείνεται όταν είστε καθημερινά εκτεθειμένοι στο μικρόβιο, είτε όταν συζείτε είτε όταν συνεργάζεστε με κάποιον του οποίου η νόσος βρίσκεται σε ενεργό στάδιο. Γενικότερα, θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας ότι η λανθάνουσα φυματίωση μπορεί να εξελιχθεί σε ενεργή, γεγονός που απαιτεί ιατρική αντιμετώπιση ακόμη και για τα άτομα που δεν έχουν παρουσιάσει κανένα σύμπτωμα.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Σε αρχικό στάδιο:
•Κανένα σύμπτωμα, διαφορετικά βήχας ήπιας έντασης.
Αργότερα:
•Έντονη σωματική αδυναμία
•Καταβολή
•Απώλεια βάρους
•Πυρετός ή δέκατα σε συνδυασμό με νυκτερινούς ιδρώτες
•Βήχας με αίμα
•Πόνος στο θώρακα, την πλάτη ή τα νεφρά
ΕΝΗΜΕΡΩΣΤΕ ΑΜΕΣΑ ΤΟ ΓΙΑΤΡΟ ΣΑΣ ΟΤΑΝ…
•Παρουσιάσετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα και ειδικά όταν συναναστρέφεστε ή συμβιώνετε με πολύ κόσμο, όταν δεν ακολουθείτε σωστή διατροφή ή όταν έχετε τον ιό του AIDS.
•Έχετε έρθει σε επαφή με άτομο που πάσχει από φυματίωση ενεργής μορφής.
ΑΙΤΙΕΣ
Η φυματίωση δεν είναι κληρονομική νόσος, αλλά οφείλεται σε ένα μικρόβιο που λέγεται μυκοβακτπρίδιο της φυματίωσης ή διαφορετικά βάκιλος του Koch. Είναι ένας μικροοργανισμός που πολλαπλασιάζεται πολύ αργά, γι' αυτό και η αρρώστια δεν εκδηλώνεται αμέσως μετά τη μόλυνση, όπως γίνεται συνήθως με άλλα μικρόβια, αλλά πολύ αργότερα. Ζει για μερικές ώρες στο έδαφος ή στα οικιακά σκεύη (πιρούνια, κουτάλια, πιάτα), όμως η μόλυνση γίνεται κατά 98% από τους πνεύμονες με την αναπνοή σταγονιδίων που αποβάλλει ο άρρωστος.
Η μόλυνση γίνεται πάντα από κάποιον που έχει ήδη προσβληθεί από φυματίωση, ο οποίος αποβάλλει πολλά μικρόβια κατά τον βήχα, το τραγούδι, το φτάρνισμα ή την ομιλία. Επίσης, τα κλειστά δωμάτια, χωρίς ήλιο και αερισμό, είναι ο ιδανικός χώρος για τη μόλυνση, ενώ σημαντικό παράγοντα εμφάνισης της φυματίωσης αποτελεί ο υποσιτισμός και η συμβίωση σε συνθήκες συνωστισμού. Επιπλέον, πιο ευάλωτοι είναι αναμφίβολα οι εργαζόμενοι σε νοσοκομεία και φυλακές.
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ
Η δερμοαντίδραση mantoux είναι ο μόνος τρόπος να δούμε αν κάποιος έχει μολυνθεί από το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης. Πρόκειται για εξέταση κατά τη διάρκεια της οποίας ο γιατρός προβαίνει σε μία ένεση μικρής ποσότητας φυματινικής πρωτεΐνης στο μπράτσο και το αποτέλεσμά της ελέγχεται μετά από 48-72 ώρες. Αν μετά απ’ αυτό το διάστημα εμφανιστεί στο δέρμα σας κόκκινο σημάδι, τότε αυτό σημαίνει ότι έχετε μολυνθεί από φυματίωση. Η εξέταση γίνεται στα νοσοκομεία, στα κέντρα υγείας, στα ιατρεία Ι.Κ.Α. και στις υγειονομικές υπηρεσίες όλης της χώρας και προκειμένου τέλος να διαπιστωθεί η έκταση της νόσου, απαιτούνται ακτινογραφίες πνευμόνων.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Σε γενικές γραμμές, εάν πάσχετε από φυματίωση πρέπει να επισκεφθείτε κάποιον γιατρό και να υποβληθείτε σε ιατρική παρακολούθηση. Πρόκειται για μία νόσο που θεραπεύεται εντελώς, παρά το γεγονός ότι η εξόντωση των μυκοβακτηριδίων απαιτεί πολύ χρόνο, καθώς χρειάζονται τουλάχιστον 6 μήνες για να σκοτωθούν όλα.
Εάν η φυματίωση είναι λανθάνουσα, το πιθανότερο είναι να σας χορηγηθεί το αντιβιοτικό ισονιαζίδη προκειμένου να προληφθεί η εξέλιξή της. Διαφορετικά, σε περίπτωση ενεργούς φυματίωσης χορηγούνται συνήθως αντιβιοτικά που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ασθενειών.
Επειδή είναι πολύ πιθανό να αισθανθείτε καλύτερα μόλις λίγες εβδομάδες από την έναρξη της θεραπείας, αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι δεν πρέπει να συνεχίσετε κανονικά τη θεραπευτική αγωγή σας, διότι η διακοπή της μπορεί να οδηγήσει σε υποτροπή της νόσου.
Για προληπτικούς λόγους γίνεται επίσης και το εμβόλιο για τη φυματίωση, γνωστό ως εμβόλιο BCG, το οποίο γίνεται σε βρέφη και μικρά παιδιά και ιδιαίτερα σε χώρες όπου η φυματίωση είναι σχετικά συχνή. Στην Ελλάδα το BCG περιλαμβάνεται στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών και γίνεται στην ηλικία των 6 ετών. Οι επιπλοκές του δεν είναι σοβαρές και συνήθως συνίστανται σε μικρή εξέλκωση, η οποία αργεί να κλείσει και διατηρείται περισσότερο από 6-7 εβδομάδες ή διόγκωση λεμφαδένων στη μασχάλη ή στη βάση του λαιμού προς την περιοχή που έγινε το εμβόλιο. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι πρόκειται για ένα εμβόλιο που δεν προσφέρει πλήρη προστασία όπως άλλα εμβόλια και για το λόγο αυτό εάν υπάρχει στην οικογένεια ασθενής με φυματίωση, πρέπει να ελεγχθούν και εκείνα τα μέλη της οικογένειας που έχουν κάνει το εμβόλιο BCG.
ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ
Σε περίπτωση που η φυματίωση είναι λανθάνουσα, οι συμβατικές ιατρικές μέθοδοι συνιστούν καθημερινή λήψη ισονιαζίδης. Εάν αντίθετα η φυματίωση είναι ενεργός, αυτό που απαιτείται είναι τακτικός έλεγχος σε συνδυασμό με λήψη διαφόρων αντιβιοτικών που συνδυάζουν ισονιαζίδη, ριφαμπίνη, πυραζιναμίδη, εθαμβουτόλη κ.ά.
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ
Οι εναλλακτικές μέθοδοι θεραπείας μπορούν να δράσουν μόνο συμπληρωματικά των συμβατικών και αποσκοπούν στην ανακούφιση από τα συμπτώματα. Οι πιο σημαντικές περιλαμβάνουν τις ακόλουθες:
•Φυτοθεραπεία: έγκειται σε χρησιμοποίηση εκχυλίσματος ελένιου είτε σε μορφή ροφήματος είτε σε μορφή βάμματος.
•Διατροφή: επειδή ο υποσιτισμός αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση φυματίωσης, καλό είναι να προσέξετε τη διατροφή σας και να φροντίσετε έτσι ώστε να είναι πλούσια σε ψευδάργυρο και βιταμίνες A, C και Ε.
Διαβάστε επίσης...
