Έμφραγμα : Εναλλακτικοί μέθοδοι αντιμετώπισης

ΓΕΝΙΚΑ

Η καρδιά συνιστά μία αντλία, η οποία για τη σωστή λειτουργία της οποίας απαιτείται συνεχή τροφοδότηση με οξυγονωμένο αίμα και θρεπτικές ουσίες. Η τροφοδότηση της καρδιάς διεξάγεται από δύο στεφανιαίες διακλαδούμενες αρτηρίες. Στην περίπτωση που μία απ΄αυτές ή φράξει για οποιονδήποτε λόγο, μέρος του αίματος και των θρεπτικών ουσιών δε φτάνει στην καρδιά με αποτέλεσμα την πρόκληση ισχαιμικής κρίσης. Αν η διάρκειά της είναι μεγαλύτερη από το επιτρεπτό χρονικό όριο, τμήμα μιας περιοχής του μυοκαρδίου νεκρώνεται, οπότε έχουμε έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Το έμφραγμα του μυοκαρδίου προσβάλλει συνήθως τους άνδρες στην ηλικία μεταξύ 50 και 60 ετών, που έχουν οικογενειακό ιστορικό καρδιοπάθειας και κυρίως αυτούς που πάσχουν από διαβήτη. Αντίθετα, οι γυναίκες προστατεύονται σε μεγάλο βαθμό από τα οιστρογόνα που διαθέτουν πριν τη διακοπή της εμμήνου ρύσεως. Ο κίνδυνος, ωστόσο, αυξάνει και γι’ αυτές μετά την εμμηνόπαυση.

Το έμφραγμα έχει μεγάλη διάρκεια, αυτό, όμως δε σημαίνει οτι πρέπει να την εξαντλήσετε ώσπου να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια. Συνηθέστερα συμπτώματα εμφράγματος είναι η δύσπνοια, η τάση για λιποθυμία, ο έντονος οπισθοστερνικός πόνος συνεχής ή όχι, και η καούρα στο στομάχι. Κάποιες φορές, ωστόσο, μπορεί να μην υπάρξουν συμπτώματα.

Στηθάγχη και έμφραγμα

Τα περισσότερα θύματα έχουν προηγουμένως υποστεί κρίσεις στηθάγχης, οι οποίες διαφέρουν από το έμφραγμα στη διάρκεια του πόνου, στο βαθμό αποκατάστασης της ροής του αίματος και στο βαθμό αποκατάστασης της καρδιακής βλάβης.

Οι κρίσεις στηθάγχης έχουν ηπιότερη μορφή από το έμφραγμα, καθώς αποτελούν προειδοποίηση για τον ερχομό του. Αυτό, βέβαια, δε συμβαίνει πάντα, αφού το 1/3 των εμφραγμάτων συμβαίνουν χωρίς προειδοποίηση. Μάλιστα μεγάλο ποσοστό αυτών μπορεί να αποβεί μοιραίο για τον ασθενή, καθώς το ένα στα τρία θύματα πεθαίνει στο δρόμο προς το νοσοκομείο. Και κατά τη νοσοκομειακή περίθαλψη, όμως, ο ασθενής μπορεί να παρουσιάσει επικίνδυνες επιπλοκές, όπως εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακές αρρυθμίες, καρδιακή ανεπάρκεια και θρόμβωση στα κάτω άκρα ή την καρδιά. Το έμφραγμα έχει την αποκλειστικότητα στις αιτίες θανάτου από καρδιακές παθήσεις, αυτό όμως δε σημαίνει οτι δε μπορεί, όπως και όλα τα καρδιακά νοσήματα, να προληφθεί.

Γενικότερα, μεγαλύτερη πιθανότητα πλήρους αποκατάστασης έχουν οι ασθενείς που δεν παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα λίγο μετά το έμφραγμα.

Το έμφραγμα εξασθενεί κατά κάποιο τρόπο την καρδιά και γι’ αυτό ο χρόνος και ο τρόπος ανάρρωσης παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη μετέπειτα πορεία της υγείας του. Τρεις μήνες ανάρρωσης θεωρούνται αρκετοί.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

• Έντονος, αιφνίδιος, καυστικός, οπισθοστερνικός πόνος που επεκτείνεται στο λαιμό, τον ώμο, τα χέρια ή το σαγόνι, η μακρά διάρκεια του οποίου προκαλεί συχνά αντανακλαστικά φαινόμενα, όπως είναι κυρίως ο εμετός, οι εφιδρώσεις και ο μετεωρισμός.
• Κυκλοφορική κατάρειψη με κύριο χαρακτηριστικό το ψυχρό και ιδρωμένο δέρμα  ωχρού ή γκρίζου χρώματος.
• Συχνός και ασθενής σφυγμός.
• Ζαλάδα, δύσπνοια, καούρα στο στομάχι, ρίγη και τάση για λιποθυμία.
• Ελαφρά ανύψωση πυρετού, γύρω στους 38 C περίπου που μπορεί να εμφανιστεί τις πρώτες 2 - 3 ημέρες της νόσου και να υποχωρήσει αυτόματα.

ΕΝΗΜΕΡΩΣΤΕ ΑΜΕΣΑ ΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ ΣΑΣ ΟΤΑΝ…

• Διαπιστώσετε την ύπαρξη των ανωτέρω συμπτωμάτων σε σας ή σε κάποιον άλλο.
• Πονάτε στο θώρακα και τα φάρμακα δεν προσφέρουν ανακούφιση. Ο πόνος αυτός μπορεί να είναι προειδοποιητικός επικείμενου εμφράγματος.
• Η στηθάγχη σας παρατείνεται χρονικά και αυξάνει σε ένταση.
• Τα κόπρανά σας έχουν μαύρο χρώμα και παίρνετε προληπτικά ασπιρίνη. Στην περίπτωση αυτή η ασπιρίνη μπορεί να συνιστά αιτία αραίωσης του αίματός σας, φαινόμενο που χρειάζεται ιατρική αντιμετώπιση.

ΑΙΤΙΕΣ

Το γεγονός οτι η προσβολή της καρδιάς από έμφραγμα συνιστά αιφνίδιο φαινόμενο, δε σημαίνει οτι είναι όντως ξαφνικό…Τις περισσότερες φορές συνιστά κορύφωση και ταυτόχρονη εκδήλωση χρόνιων γεγονότων του παρελθόντος. Πρόκειται κυρίως για το τελικό στάδιο μιας στεφανιαίας νόσου, η οποία είναι υπεύθυνη για την απόφραξη των στεφανιαίων αρτηριών με πλάκες ασβεστοποιημένες και λιπώδεις. Κατά τη διάρκεια αυτής της διεργασίας, η ροή του αίματος σταδικά μειώνεται και ο οργανισμός προκειμένου να αντιδράσει αποτελεσματικά αναζητά και αναπτύσσει παράπλευρες αρτηρίες, γεγονός που συμβάλλει θετικά στη μείωση και επέκταση της καρδιακής βλάβης. Μελέτες έδειξαν οτι στην πρόκληση εμφράγματος επιδρά σε μεγάλο βαθμό ο αναπάντεχος σχηματισμός θρόμβου αίματος που είναι υπαίτιος για τη μείωση της ροής του αίματος. Οι κυριότεροι παράγοντες που οδηγούν σε έμφραγμα και που μπορούν, όμως να αποδυναμωθούν είναι οι εξής:

• Η αρτηριακή υπέρταση
• Η κακή διατροφή και εμφάνιση παχυσαρκίας
• Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης
• Ο τρόπος ζωής που συνίσταται σε κάπνισμα, κατάχρηση αλκοόλ και καθιστική ζωή
• Το έντονο στρες σε συνδυασμό με συναισθηματική – ψυχική αναστάτωση.

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Για να μπορέσει ο γιατρός να προβεί σε σωστή διάγνωση και έλεγχο και να επιλέξει την κατάλληλη θεραπεία, ο ασθενής πρέπει να υποβληθεί σε διάφορες εξετάσεις, όπως είναι οι εξής:

• Αιματολογικές εξετάσεις.
• Ηλεκτροκαρδιογράφημα, το οποίο καταγράφει την ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς και σε συνδυασμό με τις εξετάσεις αίματος βοηθά τον γιατρό να κάνει μία πρώτη εκτίμηση της κατάστασης.
• Αγγειογραφία ή σπινθηρογράφημα, τα οποία αποκαλύπτον την εικόνα της καρδιάς και επομένως, τυχόν βλάβες ή αποφράξεις στις αρτηρίες.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Αρμόδια για την αντιμετώπιση του εμφράγματος του μυοκαρδίου παρουσιάζεται να είναι η συμβατική ιατρική με φαρμακευτική και αν χρειαστεί χειρουργική θεραπεία, ενώ η εναλλακτική ιατρική μπορεί να φανεί χρήσιμη μόνο στα στάδια πρόληψης και ανάρρωσης.

ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

Η ενδεδειγμένη θεραπεία της συμβατικής ιατρικής συνίσταται σε:

• Αποφυγή δημιουργίας θρόμβων με χορήγηση ασπιρίνης, στρεπτοκινάσης, και ηπαρίνης ενδοφλέβιας και μετά υποδόριας.
• Θρομβόλυση: Η θρομβόλυση στο σημείο της στεφανιαίας απόφραξης, με την ενδοφλέβια χρησιμοποίηση στρεπτοκινάσης και ενός ενεργοποιητή πλασμινογόνου, αποτελεί την ταχύτερη και τη λιγότερο δαπανηρή μέθοδο αποκατάστασης της αιμάτωσης κατά τη διάρκεια του εμφράγματος. Πρέπει, όμως, να γίνεται όσο το δυνατόν ταχύτερα μετά την εισβολή του πόνου για να είναι αποτελεσματική. Η θρομβόλυση αντεδείκνυται σε περιπτώσεις ασθενούς με μη ελεγχόμενη υπέρταση, ιστορικό αιμορραγικού εγκεφαλικού επεισοδίου, ενεργό πεπτικό έλκος, παθήσεις του ήπατος, χειρουργική επέμβαση το τελευταίο 10ήμερο, ενδοκρανιακό ή ανεύρυσμα.
• Εγκατάσταση βηματοδότη: χρειάζεται σε περίπτωση ταχυπαλμίας
• Ηλεκτρική εκκένωση στο θώρακα: γίνεται όταν προκληθεί κοιλιακή μαρμαρυγή, μια επικίνδυνη μορφή αρρυθμίας.
• Στεφανιογραφία: γίνεται όταν ο άρρωστος μέσα στη μονάδα συνεχίσει να πονάει με σκοπό την αγγειοπλαστική (μπαλονάκι) ή την εγχείρηση προκειμένου να ανοίξει ξανά  η υπεύθυνη αρτηρία.
• By – Pass: επεμβατική διαδικασία, που εκτρέπει τη ροή του αίματος, παρακάμπτοντας τις αρτηρίας που είναι φραγμένες.
• Τρόπος ζωής: στο στάδιο ανάρρωσης, ο ασθενής ενθαρρύνεται να στέκεται στα πόδια του, όσο το δυνατόν συντομότερα, προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο δημιουργίας θρόμβων στα κάτω άκρα. Συνιστάται ήπια μορφής άσκηση και αλλαγή στον τρόπο ζωής με σωστή διατροφή και διακοπή καπνίσματος και αλκοόλ. Συνιστάται, επίσης η χρήση ασπιρίνης, η οποία έχει την ιδιότητα να αραιώνει το αίμα.

ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Στις εναλλακτικές θεραπείες για την πρόληψη και ανάρρωση του πάσχοντος από έμφραγμα περιλαμβάνεται η φυτοθεραπεία, η γιόγκα, ο διαλογισμός και άλλες. Πιο συγκεκριμένα:

• Φυτοθεραπεία:Το πιο αποτελεσματικό από τα βότανα που χρησιμοποιεί η φυτοθεραπεία στην προκειμένη περίπτωση είναι το κράταιγο, το οποίο συμβάλλει τόσο στο στο στάδιο της πρόληψης, όσο και σ’ αυτό της ανάρρωσης, διαστέλλοντας τις αρτηρίες της καρδιάς και βελτιώνοντας με τον τρόπο αυτό τη λειτουργία της.
• Ο διαλογισμός, η γιόγκα και η βιοανάδραση, χαλαρώνουν το σώμα και το νου μειώνοντας το στρες και ανακουφίζουν από τον πόνο. Υπάρχουν, επίσης, κάποιες τεχνικές που βοηθούν τον ασθενή να αποκτήσει θετική στάση για τη ζωή, γεγονός που συμβάλλει στην πρόληψη και επιταχύνει τη διαδικασία ανάρρωσής του. Επιπλέον μπορείνα λάβει μέρος σεομάδες στήριξης, να μοιραστεί σκέψεις και συναισθήματα κι έτσι να βοηθήσει και ο ίδιος τον εαυτό του.
• Τρόπος ζωής: οι ασθενείς που έχουν υποστεί έμφραγμα του μυοκαρδίου καλό είναι να τροποποιήσουν τους παράγοντες κινδύνου, όπως να κόψουν το κάπνισμα και τη λήψη αντισυλληπτικών χαπιών, να ρυθμίσουν τη χοληστερίνη και το σάκχαρο, να χάσουν βάρος, και να έχουν λιγότερο άγχος. Πρέπει δηλαδή να αποκτήσουν έναν τρόπο ζωής βασισμένο στη σωματική άσκηση είτε μόνοι τους είτε μαζί με άλλους, αφού βέβαια πρώτα έχουν προβεί σε τεστ κοπώσεως για να δουν που κυμαίνονται τα επίπεδα αντοχής τους.  Ένα καλό είδος άσκησης είναι το βάδισμα με κανονικό και ζωηρό βήμα, χωρίς διακοπή, υπό κανονικές συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας.
• Διατροφή: Η σωστή διατροφή και δίαιτα απαιτεί μείωση αλμυρών, γλυκών και λιπαρών τροφών, όσο το δυνατόν περισσότερο με στόχο τη μείωση της χοληστερόλης, και τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης. Καλό είναι να τρώτε τροφές πλούσιες σε μαγνήσιο, το οποίο κααπολεμά την υπέρταση και την αθηροσκλήρωση, σταθεροποιώντας το ρυθμό της καρδιάς. Το μαγνήσιο βρίσκεται στους ξηρούς καρπούς, τα φασόλια, τα λαχανικά και τα ψάρια.

Επίσης, σε μεγάλο βαθμό βοηθάει η πρόσληψη βιταμίνης Α, C και Ε που περιέχουν τα φρούτα και τα λαχανικά, όπως τα καρότα, διότι έχει βρεθεί οτι καταπολεμούν την αθηροσκλήρωση και προστατεύουν τις αρτηρίες από πιθανή απόφραξη.