Πώς νιώθετε σήμερα; Εάν είστε γυναίκα γύρω στα σαράντα και ...κάτι, ίσως να μην είστε στα πάνω σας όπως θα επιθυμούσατε. Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες παγκοσμίως, η κατάθλιψη κυριαρχεί στο 20% των γυναικών που βρίσκονται στην αναπαραγωγική ηλικία αλλά και στην εμμηνόπαυση ενώ μία στις τέσσερις αναζητά θεραπεία. Δεκάδες χιλιάδες γυναίκες υποφέρουν από ψυχολογικές διαταραχές που δεν ίσχυαν πριν από 15 χρόνια.
Οι ψυχολόγοι ανησυχούν για το φαινόμενο της μεγάλης αυτής αύξησης και αναζητούν τους λόγους μέσω ερευνών που οργανώνουν σε πολλές χώρες. «Είναι απίθανο να υπάρχει μονάχα μία αιτία που να ευθύνεται για την αύξηση του ποσοστού των γυναικών που πάσχουν από κατάθλιψη», τονίζουν. «Πολλές γυναίκες σήμερα συνδυάζουν τη μισθωτή εργασία με έναν τεράστιο φόρτο ενδοοικογενειακής και μητρικής ευθύνης, κάτι που σίγουρα συμβάλει στην εν λόγω αύξηση. Η πεποίθηση της κοινωνίας ήταν πάντοτε ότι οι γυναίκες μπορούν να απορροφήσουν όλη αυτή τη πίεση της καθημερινότητας, ωστόσο, η αύξηση στα επίπεδα κατάθλιψης που παρατηρούμε μάλλον θα πρέπει να μας κάνει να το ξανασκεφτούμε»...
Συγκεκριμένα, όπως μας είπε ο γυναικολόγος κ. Θάνος Παπαθανασίου «τώρα περισσότερο από ποτέ κινδυνεύουν περισσότερο οι γυναίκες καριέρας. Προφανώς, οι πολλές ευθύνες που βαραίνουν τη σύγχρονη γυναίκα απέναντι στο διπλό ταμπλό καριέρα/οικογένεια συνεισφέρουν προς αυτή την κατεύθυνση. Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κολέγιο Νευροψυχοφαρμακολογίας, η συχνότητα της κατάθλιψης διπλασιάστηκε σε σχέση με τη δεκαετία του 1980. Πέρα από την κατάθλιψη που εκδηλώνεται σε περίπου 7% του πληθυσμού, άλλες συχνές ψυχολογικές παθήσεις είναι το γενικευμένο άγχος (14%) και η αϋπνία (7%)».
Ο ορμονικός κρίκος
Η κατάθλιψη είναι μία πολύπλοκη κατάσταση αλλά ευτυχώς γνωρίζουμε πλέον πολύ περισσότερα για το τι την προκαλεί και για το πώς επέρχεται η θεραπεία απ’ όσα ξέραμε μέχρι πριν 5 χρόνια. Τα συμπτώματα ποικίλουν: άγχος, λήθαργος, ανικανότητα να ανταπεξέλθουμε στις καθημερινές εργασίες, έλλειψη συγκέντρωσης, αϋπνία και απουσία όρεξης για φαγητό ή sex είναι μερικά από τα πιο σημαντικά σημάδια κατάθλιψης. Μάλιστα, πολλοί επιστήμονες επιμένουν ότι η κατάθλιψη μπορεί να πυροδοτηθεί από πολλούς παράγοντες, όπως είναι οι γενετικές προδιαθέσεις του καθενός, η χημεία του εγκεφάλου, ο κοινωνικός περίγυρος αλλά και συγκεκριμένα γεγονότα στις ζωές μας.
«Οι ορμονικές διαταραχές μπορούν να παίξουν μεγάλο ρόλο» λέει ο Mark Salter του Royal College of Phychiatrists. «Για τις γυναίκες, η μέση ηλικία είναι μία περίοδος γεμάτη με ορμονικές διακυμάνσεις μιας και οδεύουν προς εμμηνόπαυση. Υπάρχουν συνεχείς ενδείξεις ότι αυτή η περίοδος μπορεί να έχει αντίκτυπο στην διάθεσή των γυναικών. Έρευνες του Πανεπιστημίου Oxford μάλιστα, δείχνουν ότι οι γυναίκες βρίσκονται σε μεγαλύτερο ρίσκο από τους άντρες με χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης, το “χαρούμενο” χημικό του εγκεφάλου. «Το σύστημα της σεροτονίνης φαίνεται πιο ευαίσθητο στις γυναίκες, ίσως λόγω των διαφορών στις ορμόνες που ευθύνονται για το στρες αλλά και σε άλλες ορμονικές διακυμάνσεις».
Σύγχρονες πηγές Στρες
Κοινωνικοί παράγοντες, όπως οι πυρετώδεις ρυθμοί της καθημερινότητας, προκαλούν επίσης άγχος, με όλο και περισσότερες γυναίκες να ακροβατούν ανάμεσα στη μισθωτή εργασία και τη μητρική ευθύνη στο σπίτι. Τα τελευταία ερωτηματολόγια δείχνουν ότι τα επίπεδα ευτυχίας στις γυναίκες έπεσαν από τότε που εισήγαγαν τους εαυτούς τους στον κόσμο της καριέρας μετά το 2ο παγκόσμιο πόλεμο. Πολλές γυναίκες μάλιστα, αποφασίζουν να κάνουν οικογένεια μετά τα τριάντα με αποτέλεσμα, πολλές φορές, να φροντίζουν στα σαράντα και κάτι και τα παιδιά τους, αλλά και τους ηλικιωμένους γονείς τους, χωρίς μάλιστα τη συμπαράσταση της «γειτονιάς» που παλαιότερα βοηθούσε έμπρακτα σε αυτά τα θέματα. Υπάρχει ήδη πολλή πίεση στις συγκεκριμένες ηλικίες και το δυσμενές οικονομικό κλίμα έρχεται τώρα να προστεθεί στην όλη κατάσταση.
Η έμφαση που δίνουν τα media στην ανταγωνιστικότητα εντός της κοινωνίας ασκεί επίσης πρόσθετη πίεση στη γυναικεία ψυχολογία. Οι γυναίκες όλων των ηλικιών θέλουν πια να έχουν συγκεκριμένα πρότυπα εμφάνισης αλλά και να πολεμήσουν τη διαδικασία γήρανσης..
Έτσι, ίσως να μην προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι οι φαρμακευτικές συνταγές για αντικαταθλιπτικά αυξήθηκαν κατά 24% τα τελευταία 5 χρόνια. Πολλές είναι μάλιστα και οι γυναίκες που αντιμετωπίζουν ήπια ή μεσαίου επιπέδου κατάθλιψη χωρίς να ζητήσουν ποτέ βοήθεια, παρά το γεγονός ότι η ασθένεια μπορεί να περνά αργότερα στον χώρο εργασίας, στις διαπροσωπικές σχέσεις αλλά και στην ίδια την σωματική τους υγεία. Οι γυναίκες με χαμηλά επίπεδα ενέργειας, προβλήματα ύπνου και έλλειψη λίμπιντο αλλά και εκείνες που παλεύουν με τα περιττά τους κιλά, έχουν συχνά μη διαγνωσμένη κατάθλιψη. Υπάρχει δυστυχώς ακόμη προκαταλήψεις και «ντροπή» γύρω από την ασθένεια και συχνά οι γυναίκες νιώθουν πολλές φορές ένοχες για την κατάστασή τους θεωρώντας ότι «πρέπει» να ανταπεξέλθουν μόνες αφού «υπάρχουν και χειρότερα»...
Αν όμως, κάποιος αφήσει την κατάθλιψη να τον «εξουσιάσει» κυβερνήσει τον εαυτό του, μπορεί να οδηγηθεί ακόμα και στον τερματισμό των καθημερινών λειτουργιών του με αποτέλεσμα να αποκόπτεται ακούσια από τη φυσιολογική ζωή. Το πιο ανησυχητικό όμως είναι ότι ένα 5.5% από τις γυναίκες σκέφτονται συχνά την αυτοκτονία ή το να προκαλέσουν βλάβες στον εαυτό τους με άλλους τρόπους.
Τέσσερις στους πέντε, λένε οι ειδικοί, με μεσαίου η μεγάλου επιπέδου κατάθλιψη χρειάζονται 4 με 6 μήνες για να την ξεπεράσουν χωρίς ιδιαίτερες επαγγελματικές θεραπείες. Ωστόσο, με την βοήθεια ειδικών, οι άνθρωποι αυτοί μπορούν να ελαττώσουν κατά πολύ τον χρόνο ανάρωσης, να κάνουν λιγότερο δυσάρεστη την διαδικασία θεράπευσης, αλλά και να μειώσουν τις πιθανότητες να επανέλθει η κατάθλιψη αργότερα.
Βρείτε χρόνο να μιλήσετε
Οι γυναίκες δε θα πρέπει να αναβάλουν την αναζήτηση βοήθειας επειδή είναι απρόθυμες να λάβουν αντικαταθλιπτικά. Κι αυτό γιατί πριν από αυτά η βοήθεια των ειδικών θα δώσει συμβουλές και συγκεκριμένες οδηγίες για αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορούν να διώξουν την κατάθλιψη. Εξάλλου, τα αντικαταθλιπτικά, που συνήθως είναι γνωστά για την ιδιότητά τους να δημιουργούν σωστά επίπεδα σεροτονίνης, δίνονται σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις κατάθλιψης και μάλιστα μετά από μία σειρά διαλόγων με τον ιατρό που μπορεί εν τέλει να κατευνάσει τις επιπτώσεις της ασθένειας χωρίς την ανάγκη χαπιών. Οι νέες μέθοδοι που εμφανίζονται στο θέμα της κατάθλιψης διδάσκουν θεραπείες στην συμπεριφορά και όχι στο χημικό μέρος της ασθένειας. Δηλαδή, μέσω μίας διαδικασίας συμβουλευτικής, οι γυναίκες που πάσχουν μπορούν να αναγνωρίσουν και να εξαλείψουν τα αρνητικά πρότυπα σκέψεων που ευθύνονταν για την κακή τους διάθεση, χωρίς να χρειαστούν ιατρικές συνταγές.
Περπατήστε έξω απ’ την κατάθλιψη
Υπάρχουν πολλές απλές μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής που μπορούν να συμβάλουν στην απόκρουση της κατάθλιψης αλλά και στην ελαχιστοποίηση των συμπτωμάτων που προκύπτουν από αυτή. Ομάδες ανθρώπων ενάντια στην κατάθλιψη – επαγγελματίες και μη – υποστηρίζουν ότι το γυμνάζεται κανείς τακτικά αλλά και το να κινείται κοινωνικά είναι δύο ζωτικής σημασίας παράγοντες για μία ισορροπημένη πνευματική κατάσταση. Υπάρχουν πολλές αποδείξεις ότι η συχνή φυσική άσκηση βελτιώνει την πνευματική μας κατάσταση, όπως άλλωστε συμβαίνει και με την συχνή συναναστροφή με άλλους ανθρώπους.
Αλλάξτε τη δίαιτά σας
Γνωρίζουμε επίσης ότι το να τρώμε τρία ισορροπημένα γεύματα την ημέρα δημιουργεί στέρεες βάσεις για την καλύτερη ψυχική, αλλά και την σωματική μας υγεία. Ο εγκέφαλος είναι ένα όργανο άμεσα συνδεδεμένο με το ό, τι τρώμε και πίνουμε. Όταν, δηλαδή, το 60% του εγκεφάλου είναι απαραίτητα λιπαρά οξέα, δεν αποτελεί καμία έκπληξη το ότι οι χώρες που καταναλώνουν πολύ ψάρι έχουν πολύ χαμηλά ποσοστά κατάθλιψης..
Αναθρέψτε τον εαυτό σας
Ωστόσο, το πιο απλό και το πιο αποτελεσματικό πράγμα που μπορείτε να κάνετε όταν «χτυπά» η κατάθλιψη την πόρτα σας είναι το να είστε καλοί με τον εαυτό σας... Οι γυναίκες είναι συχνά επικριτικές με τους εαυτούς τους όταν νιώθουν ότι δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν, φτάνοντας στο σημείο να αυτοκατηγορούνται για την όποια «αποτυχία»..
Κατάθλιψη η απλά θλίψη;
Δε μπορώ να θυμηθώ πότε ήταν η τελευταία φορά που ξύπνησα νιώθωντας αισιοδοξία για την ημέρα που θα περνούσα.
Ένα απ’ τα κύρια χαρακτηριστικά της κατάθλιψης είναι η διάρκεια, όπως όταν συναισθήματα θλίψης κρατούν για περισσότερο από δύο εβδομάδες. Μάλιστα, πολλές φορές τα πράγματα είναι δυσκολότερα τα πρωινά απ’ ότι τα βράδια.
Έχασα το ενδιαφέρον μου γι’ αυτά που μου άρεσαν
Αυτό που είναι γνωστό ως «Ανηδονία», δηλαδη η αδυναμία να βιώσουμε οποιαδήποτε ευχαρίστηση, είναι επίσης ένα κλασσικό σύμπτωμα κατάθλιψης.
Το βρίσκω δύσκολο να πάρω έστω και μικρές αποφάσεις, όπως το τι να φορέσω
Έλλειψη συγκέντρωσης και ανικανότητα στοχευμένης σκέψης είναι επίσης γειτονικά της κατάθλιψης
Νιώθω κουρασμένη συνεχώς, ενώ την ίδια στιγμή δεν μπορώ να χαλαρώσω
Η κατάθλιψη καταναλώνει πολλή ενέργεια όσο υπερπαράγετε ορμόνες που προκαλούν στρες
Η όρεξή μου έχει αλλάξει. Έχασα το ενδιαφέρον μου για το φαγητό / Δεν μπορώ να σταματήσω να τρώω.
Κάποιοι άνθρωποι διακόπτουν σχεδόν εντελώς την σίτισή τους, ενώ άλλοι νιώθουν να μην αντέχουν το παραμικρό αίσθημα πείνας εκλιπαρώντας για σνακ υψηλών θερμίδων.
Δεν έχω καθόλου λίμπιντο πλέον
Πολύ συχνά, η έλλειψη όρεξης για σεξ είναι το πρώτο σύμπτωμα κατάθλιψης αλλά και το τελευταίο που θα εξαφανιστεί όταν εκείνη λήξει.
Μου παίρνει πολύ χρόνο μέχρι να καταφέρω να κοιμηθώ, ενώ αργότερα, ξυπνώ πάρα πολύ νωρίς.
Οι διαταραχές ύπνου εμφανίζονται σε πολλές μορφές όπως στην δυσκολία προσπαθώντας να κοιμηθούμε, στο πρωινό ξύπνημα ή και σε διακοπτόμενο ύπνο.
Έχασα όλη μου την αυτοπεποίθηση
Η κατάθλιψη μπορεί να πυροδοτήσει αρνητικά πρότυπα σκέψεων σε τέτοιο βαθμό που μπορείτε να ξεχάσετε τις παρελθοντικές ή και τις τωρινές σας επιτυχίες και ικανότητες.
Αποφεύγω τις κοινωνικές εκδηλώσεις τώρα πια...
Είναι ένας φαύλος κύκλος. Αποφεύγετε ανθρώπους λόγω της κατάθλιψης αλλά η έλλειψη κοινωνικών επαφών ενισχύει την κακή σας διάθεση...
Νιώθω πόνους που έρχονται απ’ το πουθενά και περνάω συχνούς πονοκεφάλους
Η κατάθλιψη μεγεθύνει υπερβολικά μερικές καθημερινές σωματικές ενοχλήσεις και η ένταση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε πονοκεφάλους...
