Μεταβολή

Αγγελική Μπομπούλα

Παρουσίαση βιβλίου «Μεταβολή», του Δαμιανού Πάντα , εκδόσεις
«Μετρονόμος»

Ένα νέο βλέμμα στην έννοια της μεταβολής/αλλαγής

Πως ένας άνθρωπος της διπλανής πόρτας μέσα από ακραίες
καταστάσεις αλλάζει και προς ποια κατεύθυνση; Με ποιους δαίμονες
έχει να αναμετρηθεί; Με πολλούς και κυρίως με τον εαυτό του , τον
οποίο επαναπροσδιορίζει από την αρχή. Ποια επαφή έχει με την εκτός
και κυρίως με την εντός πραγματικότητα , τα συναισθήματα του, την
συνείδηση, την ηθική , τους φόβους του ; Πόσο ισχυρές αντιστάσεις έχει
για να μην γίνει συνένοχος και πέραν της παγιωμένης του ηθικής
καταστάσεις; Πόσο νικητής μπορεί να αναδυθεί μέσα από την
μεταμόρφωση που μπορεί να τον αναδείξει σε άγγελο, άνθρωπο ή
τέρας;
«Η ήττα από την νίκη απέχει μόνο ένα βλέμμα, εξαρτάται από ποια
πλευρά κοιτάζεις και ποιον , τον νικητή ή τον ηττημένο» επισημαίνει ο
σημαντικός συνθέτης Δαμιανός Πάντας , ο συγγραφέας της πρώτης του
συλλογής διηγημάτων «Μεταβολή» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις
«Μετρονόμος». Η διαπίστωση αυτή υπήρξε για τον συγγραφέα το
κίνητρο για να προχωρήσει στην συγγραφή αυτού του βιβλίου, που
καταδύεται και διερευνά τα βάθη της ανθρώπινης ύπαρξης μέσα από 9
ιστορίες, που η κάθε μια έχει την δική της ταυτότητα, ωστόσο όλες
συνδέονται μυστικά και υποδόρια με σημαινόμενα διάσπαρτα στα
επιμέρους διηγήματα.
Ο θάνατος ενός υπερήλικα στις αρχές του 20ού αιώνα , ο οποίος
μετατράπηκε σε ανθρώπινο προσάναμμα σε ακραίες καιρικές συνθήκες
γεννά απροσδόκητα αλαλαγμούς χαράς. Ο γιατρός που τον
παρακολούθησε στις τελευταίες του στιγμές βρίσκεται να παραπαίει
ανάμεσα σε ανακούφιση και ενοχή.

Ο καθ’ όλα ευπρεπής φαρμοκακοποιός , μετατρέπεται σε αρπαχτικό και
ψεύτη, για να αποφύγει την ανάμειξη σε μια αυτοκτονία που εμμέσως
τον εμπλέκει.

Προσωπεία που κρύβουν πρόσωπα
Ο δαιμόνιος ρεπόρτερ αριστερής ιδεολογίας , κατόπιν πιέσεων
υποχωρεί και περνά στην αντιπέρα όχθη, συναλλασσόμενος αισχρά με
ένα φασιστικό καθεστώς που με μένος πολεμούσε. Με εντελώς
ελαστική συνείδηση, διατηρεί στα λόγια την αριστερή του ιδεολογία, ως
«προσωπείο» που κρύβει το αληθινό του πρόσωπο.
Ο γκρίζος υπάλληλος μέσα σ’ ένα τρένο που αντικρίζει τη θαμπάδα του
έξω κόσμου , ίδια με την θαμπή ζωή του, συναντά εμβρόντητος τον
σωσία του, ταράζεται και τον ακολουθεί κατά πόδας. Στην διάρκεια
αυτού του ανελέητου κυνηγητού χάνει τον εαυτό του και την αίσθηση
της μοναδικότητας του. «Εγώ είμαι οι άλλοι» μονολογεί. Ποια είναι
όμως η αλήθεια; Κατοικεί στην συνάντηση πρόσωπο με πρόσωπο με
τον σωσία του ή στην αντανάκλαση του ειδώλου του σε μια ηλιόλουστη
τζαμαρία;
Μια εν σπέρματι αμφιλεγόμενη ιδιοφυία, ο αλλοδαπός Μιχάι,
κατασπαταλά το ταλέντο του, επιλέγοντας την παρανομία που τον
οδηγεί στη μεγάλη ζωή. Ποια θα είναι η συνέχεια του; Θα εξελιχθεί
πνευματικά , θα προσφέρει το παραμικρό στην κοινωνία και τους
συνανθρώπους του ή όχι ;
Λόγιος συγγραφέας που έχει πάρει διαζύγιο από την πραγματικότητα
και υποκλίνεται μόνο στις φαντασιώσεις του, αυτοχαρακτηρίζεται
«αποτυχημένος αλχημιστής της ευτυχίας», προσπαθεί να ανακαλύψει
τις δικές του λέξειςκαι να υπηρετήσει την τέχνη του, προσπάθεια που
οδηγεί σε κλαυσίγελο. Στο τέλος συντελείται η απόλυτη ανατροπή.
Σχεδόν κανένα άτομο από τους ήρωες των ιστοριών δεν είναι
απαρτιωμένο, με την έννοια της βαθειάς αυτογνωσίας και της ψυχικής
υγείας. Κάποιοι επιφανειακά δομούν και επινοούν ιδιότητες,
ιδεολογίες, στρεβλές αντιλήψεις του κόσμου.

Ένα ιδιαίτερο ψυχικό ταξίδι ανατροπής

Θα σταθούμε στο διήγημα «Ορφέας», ένα πολύ ενδιαφέρον ψυχικό-
μεταφυσικό ταξίδι του ομώνυμου ήρωα που υπέταξε τη ζωή του στην
τέχνη της μουσικής. Ερωτευμένος με την κιθάρα του, απουσιάζοντας
από την ζωή, μετατρέπει τον πιο τρομακτικό ψυχικό πόνο σε μουσική,
απέχοντας από την κάθε ανθρώπινη επικοινωνία που εξαγνίζει αληθινά,
εξανθρωπίζει και ιαίνει την αφόρητη οδύνη. Αυτοέγκλειστη ύπαρξη
επικοινωνεί με τους ανθρώπους –ως αόρατος-μέσω της μουσικής του,
ώσπου μια γυναικεία παρουσία «άγγελος εξ ουρανού» της οποίας το
πρόσωπο δεν έχει δει και αφήνουμε ανοιχτή την έκπληξη αν θα το δει
ποτέ, τον συγκλονίζει. Ακολουθεί το απεγνωσμένο κυνηγητό της,
σπάζοντας τον όρκο του για αποχή από τα μονοπάτια της νύχτας που
οδηγεί εν τέλει στο σκόρπισμα των κομματιών του στο σύμπαν μες το
απόλυτο σκότος και την μακάβρια σιωπή. Εκεί ζει για πρώτη φορά
αληθινά, αφήνει τα κλειδωμένα δάκρυα να κυλήσουν, τον κατακλύζουν
κύματα βαθιάς συγκίνησης και έρχεται σε επαφή με τον εαυτό του και
το σύμπαν. Μεταμορφωτική εμπειρία. Θα συνεχίσει διαφορετικά τη
ζωή του, όμως;
Ιδιαίτερη ατμόσφαιρα έχει και το διήγημα «Κατ’ εικόνα και…» με την
δυναμική παρουσία της αρχετυπικής ανεπιθύμητης πόρνης Μαρίας που
μπαίνει στον ναό να προσκυνήσει εικόνα της Παναγίας που θεωρείται
θαυματουργή για να έρθει αντιμέτωπη με τους αλαλαγμούς , το
λυντσάρισμα , την βαρβαρότητα του μανιασμένου όχλου. Τα ματωμένα
χείλη της πλημμυρίζουν το ασήμι της εικόνας κι εκεί γίνεται η
ανατροπή.

Η ελπίδα έρχεται από το τέλος
Το πιο γεμάτο ψυχικά και νοητικά, ισορροπημένο και ελεύθερο άτομο
από όλο το σύμπαν του βιβλίου είναι η ηρωίδα του τελευταίου
διηγήματος «Το βουητό», στο οποίο συναντάμε πρόσωπα και αναφορές
σε προηγούμενα διηγήματα.Όλοι οι προηγούμενοι χαρακτήρες των
διηγημάτων, αλληλεπιδρούν με την ηρωίδα άθελα τους και οι πράξεις
τους, οι αποφάσεις τους ακόμα και 100 χρόνια πριν, γίνονται
πληροφορία, είδηση, άρα κοινωνικό παράδειγμα, δημιουργώντας το
«βουητό» στα αυτιά της που αλλοιώνει την ελεύθερη σκέψη της. Σε όλο
το διήγημα προσπαθεί να αντισταθεί σθεναρά σε παρωχημένες

αντιλήψεις, στερεότυπα και τρομοκρατικές παραινέσεις χωρίς να
μπορεί να αποφασίσει αν θα παραστεί στην κηδεία της γιαγιάς της στην
επαρχία, απροκάλυπτα έγκυος αν και χωρίς σύντροφο, ξεπερνώντας τη
σύγχρονη βαρβαρότητα και να φέρει στον κόσμο την ελπίδα μιας νέας
ύπαρξης.Περιφερόμενη μέσαστο βουητό μιας βάρβαρης πόλης, τα
ετοιμοπαράδοτα λόγια των άλλων, την ασχήμια, την ανασφάλεια της
σύγχρονης ζωής, η ηρωίδα ανακαλύπτει τη δικιά της σιωπή , από όπου
αναδύεται η αληθινή φωνή της ελεύθερης βούλησης της.

Επικοινωνούμε μόνο με τα συντρίμμια μας ;
Οι 9 σύντομες ιστορίες αποτελούν ένα νέο βλέμμα στην έννοια της
μεταβολής του ανθρώπινου ψυχισμού και συνακόλουθα της ζωής.
Για ν’ αλλάξει κανείς προς τη σωστή πλευρά, θα πρέπει να έχει διαθέσει
συνειδητά το είναι του προς αυτό το σκοπό και να αναλάβει την
ευθύνη. Η αλλαγή είναι ζωή, αλλά ποια αλλαγή όμως; Ποια μεταβολή;
Και κυρίως ποιος είναι αυτός που αντιδρά σε αυτήν την εμπειρία;
Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα μελέτη-όπου το χιούμορ και η
αναφορά στην κοινωνική συνθήκη δεν απουσιάζουν-που θέτει τον
αναγνώστη σε διαδικασία σκέψεων. Έχω την αίσθηση πως η
συγκεκριμένη συλλογή διηγημάτων θέλει «σκάψιμο» και δεύτερη
ανάγνωση για να αναδυθούν τα ζητούμενα. Κυρίως αναδύονται
ερωτήσεις. Την τελική –αν υπάρξει-απάντηση την δίνει ο κάθε
αναγνώστης ξεχωριστά.
«Το σημείο μηδέν δεν καθορίζει μόνο την υπόλοιπη ζωή μας, αλλά
καθορίζει και ποιοι πραγματικά είμαστε» διαπιστώνει εύστοχα ο
Δαμιανός Πάντας.
«Αλλάζω», σημαίνει μένω πιστός στον βαθύτερο εαυτό μου θα
προσθέταμε.
Τελειώνοντας θα αναφερθούμε στα λόγια του συγγραφέα , και
συγκεκριμένα στην αναφορά στην πορεία των άστρων, που κάποια από

αυτά στην μοναχική τους πορεία, έλκονται από άλλα ουράνια σώματα
και αναπόφευκτα συγκρούονται.
«Τότε σκόρπια κομμάτια τους περιπλανιόνται μέχρι να προσκρούσουν
σε κάποιο άλλο ουράνιο σώμα κι εκεί θα χαθούν για πάντα. Κάπως έτσι
δεν συμβαίνει με τους ανθρώπους; Μόνο με σκόρπια κομμάτια αγγίζει
ο ένας τον άλλον, κι αυτά τις περισσότερες φορές είναι τα συντρίμμια
μας».
Αυτή η διαπίστωση είναι πέρα για πέρα αληθινή. Ωστόσο, υπάρχουν
και φορές στη ζωή που συντελείται βαθειά και ουσιαστική επικοινωνία.
Υπάρχουν οι συνειδητοί πνευματικοί αναζητητές, πλήρεις-στο μέτρο
του δυνατού-υπάρξεις που επικοινωνούν με όλο τους το «είναι» στο
παρόν, όπως συμβαίνει στον έρωτα, τη στενή φιλία , στη μύηση, στο
μοίρασμα της Τέχνης, στην αγάπη, στον διαλογισμό, στην
εκμυστήρευση, στην βαθειά αληθινή ψυχοθεραπευτική συνεδρία.
Προσωπικά, η «Μεταβολή» υπήρξε για μένα μια πρόκληση. Όσο
περισσότερο καταδυόμουν στις ιστορίες, τόσο αυτές με αποζημίωναν,
δημιουργώντας σκέψεις, ερωτήσεις και συναισθήματα που γεννήθηκαν
αποκλειστικά από την ανάγνωση του συγκεκριμένου βιβλίου που
πραγματεύεται το θέμα της αλλαγής και τον
προσδιορισμό/επαναπροσδιορισμό του ανθρώπου στον κόσμο.
Ταυτίστηκα με τον Μιχάι, τον Ορφέα, την πόρνη , την ηρωίδα του
«Βουητού», τον ήρωα του «Σωσία», ένιωσα οργή για τον «πουλημένο»
δημοσιογράφο και πολύ περισσότερο για τον Λόγιο. Οι ήρωες με τους
οποίους ταυτίστηκα με παρέσυραν σε ένα αγωνιώδες αλλά
συναρπαστικό ταξίδι στο άγνωστο ανεξαρτήτως έκβασης. Ίσως ήταν
αυτοί που υπερέβησαν εαυτόν και «μετακινήθηκαν» ψυχικά. Το
αποτέλεσμα για μένα ήταν αναπάντεχο. Ξεκίνησε ένας διάλογος
εσωτερικός με τους ήρωες, όχι χωρίς συγκρούσεις. (Πχ πως θα
αντιδρούσα εγώ σε αυτή την ακραία κατάσταση, κυρίως ηθικά και
ψυχικά κλπ) με αποτέλεσμα την εσωτερική ενδυνάμωση.
Επαναπροσδιόρισα και στερέωσα εκ νέου την ίδια μου την θέση στον
κόσμο (βοηθούντων και άλλων εσωτερικών και εξωτερικών γεγονότων)

γεγονός που φάνταζε απίστευτο, όταν ξεκίνησα να ξεφυλλίζω τις
πρώτες σελίδες του βιβλίου.

Παρουσίαση βιβλίου
Η «Μεταβολή» θα παρουσιαστεί στις 7 Μαρτίου και ώρα 8.30 μμ στον
Ιανό, Σταδίου 14. Θα ακολουθήσει μουσική βραδιά με τραγούδια του
συνθέτη με τη συμμετοχή γνωστών καλλιτεχνών.

Βιογραφικό του συγγραφέα
Ο Δαμιανός Πάντας, από τους σημαντικότερους συνθέτες της γενιάς
του, από παιδί μυήθηκε στον μαγικό χώρο της μουσικής. Πήρε το
Δίπλωμα Πιάνου με Αριστείο και Πρώτο Βραβείο Εξαιρετικής
Επίδοσης από το Εθνικό Ωδείο. Παράλληλα, τελειώνει τα Ανώτερα
Θεωρητικά μαθήματα και παίρνει τα Πτυχία Αντίστιξης, Αρμονίας και
Φούγκας με Άριστα . Οι σπουδές του ολοκληρώθηκαν με το Δίπλωμα
Σύνθεσης και το Δίπλωμα Διεύθυνσης Ορχήστρας DipLCM London
College of Music. Το 2015 κυκλοφόρησε από τον Μετρονόμο η πρώτη
του δισκογραφική δουλειά με τίτλο «Της ημέρας τα σκοτάδια» με
ερμηνευτή τον Βασίλη Γισδάκη και το 2018 η δεύτερη με τίτλο «Στα
λόγια η ψυχή» με ερμηνεύτρια την Ερωφίλη. Από το 2015
πραγματοποιεί πλήθος συναυλιών σε όλη την Ελλάδα και σε μουσικές
σκηνές της Αθήνας. Μέσα στην άνοιξη αναμένεται να κυκλοφορήσει ο
τρίτος προσωπικός του δίσκος.